Του Κωστή Γκιμοσούλη(*)
Η πίστη γιατρεύει. Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια αυτό. Ξέρω όμως ότι αυτό είναι ένα βιβλίο μαύρο. Ένα βιβλίο άσπρο. Όπως όλα τα βιβλία που μας δίνουν χαρά να τα διαβάζουμε. Και αυτό είναι ένα από αυτά. Γνήσιο. Αδέξιο. Δηλαδή γνήσιο. Tο πρώτο της. Δεν ξέρω αν θα γράψει κι άλλο σαν και αυτό. Μακάρι να γράψει.
Συνήθως τα βιβλία που αγαπάμε είναι τα σκούρα. Αυτά που μιλάνε για χωρισμό, για μικρούς και μεγάλους θανάτους. Δηλαδή μιλάνε για τη ζωή. Η ζωή είναι γεμάτη από μικρούς θανάτους. Κι ο θάνατος είναι μορφή ζωής. Χρειάζεται να πεθάνεις για να ζήσεις.
Το δέρμα του φιδιού. Όσες φορές το αλλάξουμε τόσες θα ζήσουμε.
Απλά λόγια που αποφεύγουν τις φιοριτούρες. Κι ένα αεράκι που σε πάει μακριά. Λύπη πέρα από τη λύπη. Ένα, δύο, τρία πτώματα που πετάμε από μέσα μας, όπως η σκόνη της καθημερινότητας από τους ώμους μας. Απλά λόγια, χωρίς φιοριτούρες, αυτό είναι o Μπαμπάς Φάλαινα.
Η πίστη γιατρεύει. Και η πίστη αυτού του βιβλίου είναι θεραπευτική. Πίστη στις λέξεις. Πίστη στην ανάσταση μέσα από τις λέξεις. Επειδή τα πράγματα ξεχνιούνται όταν δεν έχεις σε ποιον να τα διηγηθείς. Δεν είναι μεταφυσικός ο λόγος, είναι φυσικός. Πρακτικός.
Ο καλός συγγραφέας, ο καλός φίλος, εραστής ή ερωμένη, ξέρει να κρατιέται. Να φυλάγεται από τη γλύκα των πραγμάτων. Να μη βαραίνει τους άλλους, ούτε να τους κάνει να βαριούνται. Η Ιωάννα, ενστικτωδώς ίσως, το έχει μάθει αυτό.
Γράφει κατευθείαν, όχι από σπόντες. Γράφει σε πρώτο πρόσωπο (ακόμα και αν αυτό σημαίνει γ’ πρόσωπο). Γράφει για τα τοπία των ανθρώπων παρά για αφηρημένα τοπία χωρίς άτομα. Είναι μέσα στην καρδιά μου αυτός ο τρόπος.
Δυο ακόμα πράγματα που σταμάτησαν τη ματιά μου. Το έντερο είναι ένας άλλος εγκέφαλος του ανθρώπου και ο πόνος μου είναι γνωστός και τον αντέχω. Όμως οι στιγμές ευτυχίας είναι όπως η μορφίνη στον ετοιμοθάνατο.
Οι στιγμές, όλα είναι στιγμές, που πρήζονται και φτιάχνουν μια μικρή ζωή.
Κι ο πόνος; Ο οξύς δεν διαρκεί. Δεν είναι εχθρός, είναι φίλος. Μοιάζει με το άσπρο εκείνο λουλούδι, τον κλέφτη, που τον φυσάς και χάνεται στον άνεμο.
Η εικονογράφηση είναι μεσογειακή και του πάει. Με στόμα καρδιά και άδεια μάτια που τα βλέπουν όλα.
Η φάλαινα είναι το πιο αγαπημένο κήτος. Μαζί με τα δελφίνια την αγαπάω πολύ, αλλά και λίγο τη φοβάμαι. Το ξεφύσημά της είναι το σπέρμα των κυμάτων. Έτσι το βλέπω. Κι αν είναι νύχτα, το καταπίνει όλο ο γαλαξίας, όπως αυτό το κήτος καταπίνει τους πάντες και τους φτύνει προφήτες.
Ίσως όλοι οι άντρες να είμαστε – λέω ίσως – μωρά φάλαινες.
INFO: Ιωάννα Κρητικού, Ο μπαμπάς φάλαινα, εκδόσεις Κοροντζή
(*) Ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου
