Nazih Abou Afach (Ναζίχ Αμπου-Αφάχ). Μετάφραση: Θωμάς Ψύρρας.
Ποτέ, ποτέ,
Δεν θα είμαι αδελφός, φίλος σου, σύντροφος στη ζωή.
Ποτέ, ποτέ. . .
Δεν θα είσαι ο αδελφός μου, ο φίλος, ο σύντροφος της ζωής μου.
Είμαστε και οι δύο «οι άλλοι».
Είμαστε ο καθένας μόνο ένα «άλλο». . .
*
Έχω μάτια, έχω καρδιά σαν τη δικιά σου•
Έχω στόμα, αναπνέω, νιώθω τον πόνο της λύπης
Το ρίγος του φόβου σου
Και το στεναγμό της ψυχής σου σαν συναντά την ομορφιά.
Αλλά, ξαφνικά,
Από τους απογόνους των πετεινών, των κροκόδειλων και των
κουνελιών
Αποκαλύπτεται το δήθεν ομοούσιο της Δημιουργίας:
Η δίψα για το χάλυβα, η διαστροφή του αίματος
Η απληστία της πολιτοφυλακής των παιδιών του Θεού
που μονοπωλούν την ιδιότητα του μέλους του ουράνιου «κλαμπ»,
αποκαλύπτεται.
Η εικόνα του «άλλου» μας χωρίζει
Κρυμμένη στα απόρρητα νέφη της ψυχής του.
(Ένα μαχαίρι βγαίνει απ’ το θηκάρι…)
Και αποδεικνύεται ότι
Οι δυο μας είμαστε ο άλλος του άλλου
Οι δυο μας ανήκουμε σε χωριστές συνομοταξίες
. . .
Οι δύο μας είμαστε είδος σφαγίων για μελλοντική θυσία
. . . . . . . . . .
Επομένως
Μην κατηγορείς την αδυναμία.
Μην κατηγορείς το φόβο.
Μην κατηγορείς την ανημποριά των απόβλητων της ζωής.
Μην κατηγορείς το τρέμουλο στο χέρι του δειλού
Μην κατηγορείς τη σφοδρή επιθυμία του κυνηγού που ενεδρεύει
Σε ένα όρυγμα
Ή μια χωσιά
Ή ένα καραούλι.
Αλλά. . .
Να κατηγορείς το όπλο σου που ετοιμάζεται μες στη χαρά του
γάμου.
Να κατηγορείς το όπλο του αδελφού σου (τον αδελφό σου
«τον άλλο»)
που καραδοκεί πίσω από «εχθρικές» άμυνες.
Να κατηγορείς τη δηλητηριώδη εμπάθεια των αγγελιοφόρων της
τύφλωσης. . .
Να κατηγορείς τη δύναμη του δικαίου «του άλλου»,
Που δεν βλέπει «τον άλλο»
όμως βλέπει όλα τα λάθη «του άλλου».
Να κατηγορείς το όρυγμα που σκάψαμε μαζί
(Εσύ ο άλλος, και εγώ ο άλλος του άλλου)
Που σκάψαμε μαζί. . .
Και είμαστε τώρα εδώ σε εχθρικά στρατόπεδα
Δεμένα τα μάτια με τα δόγματα και την οργή μας,
Δεμένα τα μάτια με το ψέμα της αδελφότητας των πλασμάτων,
ο καθένας πρηνηδόν πίσω από σωρούς χώματος. . . ή από σωρούς
δόγματος,
Το μάτι στο στόχο,
Το δάχτυλο στη σκανδάλη
Και η καρδιά να τρέμει. . .
Είμαστε και οι δύο αρνιά του λύκου
. . . . . . . . .
Είμαι «ο άλλος»
Και είσαι ο «άλλος του άλλου».
Κατέχουμε και οι δύο την πραγματικότητα
Αλλά κανείς δεν κατέχει το δίκιο.
Το κακό θα διαρκεί για πάντα. . . . . .
. . . . .
Είσαι «ο άλλος»
Και είμαι «ο άλλος του άλλου».
Κατέχουμε και οι δύο την αλήθεια
Αλλά κανείς δεν κατέχει ό,τι είναι αληθινό.
Ναι, το κακό θα διαρκεί για πάντα. . .
*
Μη χαμογελάς
Ελπίζω να μη χαμογελάς
Πίσω από αυτό το τριαντάφυλλο
Μυρίζω τη μυρωδιά του θανάτου.
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΑΦΗΣ
Οι νεκροί πολλαπλασιάζονται και το χώμα έχει κορεσθεί από
θάνατο.
Ενώ εμείς τους είπαμε: «Εσείς ενάρετοι, μην πεθαίνετε όλοι
μονομιάς!»
Ενώ εμείς τους είπαμε: «Σκεφτείτε τις δυνατότητες του εδάφους!»
Όχι, το χώμα, το οποιοδήποτε χώμα δεν μπορεί να προλάβει αυτή
την ποσότητα από μπαγιάτικη σάρκα και οστά.
Οι νεκροί πρέπει να οπλιστούν απαραίτητα με καλούς τρόπους
και να έχουν υπομονή.
Οι δίκαιοι νεκροί πρέπει να σταθούν σε ειρηνικές και οργανωμένες
σειρές.
Οι νεκροί πρέπει να συνεργαστούν. Πρέπει να εμπιστευθούν την
αποτελεσματικότητα των θεών τους. Πρέπει να ακούσουν τον όχλο,
τους άπιστους και τους ποιητές του χαμένου χρόνου.
Οι νεκροί πρέπει να είναι ικανοποιημένοι. Πρέπει να εμπιστεύονται
τους βοσκούς των φαντασμάτων τους, για μεγάλο χρονικό διάστημα
ή για μικρό, έτσι ώστε να οδηγηθούν στον τάφο μαζί, ο καθένας
σύμφωνα με τις ικανότητές του, ο καθένας ανάλογα με το βάρος
του πτώματος του, ο καθένας ανάλογα με την ομάδα αίματος,
την ημερομηνία βάπτισης και την ακολουθία του αριθμού της
ταυτότητάς του.
Οι νεκροί πρέπει να πιστέψουν ότι οι θεοί δεν τους βάζουν να
πεθάνουν για να θαφτούν σε ζώσα γυμνότητα.
Και, εν αναμονή απόκτησης της νέας γης, νέων νεκροταφείων και
σκότους νέων αιωνιοτήτων, οι νεκροί πρέπει να περιμένουν τη
σειρά τους για ταφή.
Οι νεκροί πρέπει να μάθουν να συμπεριφέρονται σωστά.
ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΑ
Δεν είναι επειδή φοβάμαι, ούτε επειδή είμαι απαισιόδοξος, ούτε
γιατί έχω την καρδιά ενός δειλού ,
Όμως, κάθε φορά που ζω τη βία ενός πολέμου
Σκέφτομαι μ’ αυτό τον τρόπο:
«Αν κάποιος πρόκειται να πεθάνει
Τότε θα είμαι εγώ προφανώς.»
Ο φίλος/εχθρός μου εκεί πέρα στο απέναντι χαράκωμα
Σκέφτεται με άλλο τρόπο :
«Αν κάποιος πρόκειται να επιβιώσει σ’ αυτόν τον πόλεμο
Τότε θα είμαι εγώ προφανώς.»
Υπάρχει πάντα και μια άλλη μαρτυρία για κάποιον
που ο καθένας ξέρει αλλά κανείς δε δίνει σημασία στις σκέψεις του.
Αυτός στέκεται μόνος πάνω στο λόφο
Εποπτεύει ολόγυρα τα χαρακώματα
Και σκέφτεται τον πόλεμο με τρόπο διαφορετικό:
«Αν κάποιος πρέπει να πεθάνει και κάποιος να επιβιώσει,
Αυτό σημαίνει ότι όλα είναι καταδικασμένα.»
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
O ποιητής Nazih Abou Afach γεννήθηκε το 1946 στην Marmarita, ένα χωριό στη δυτική Συρία στο Wadi Al-Nasaarah («Κοιλάδα των Χριστιανών»). Έζησε για ένα διάστημα στη Δαμασκό αλλά τελικά επέλεξε να επιστρέψει και να ζήσει στη Marmarita. Εργάστηκε στον τομέα της εκπαίδευσης ως δάσκαλος, και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Είναι μέλος της Ένωσης Συγγραφέων της Συρίας και αρχισυντάκτης του μηνιαίου περιοδικού Al-Mada.
Η ποίησή του είναι πολύ γνωστή στον αραβικό κόσμο και έχει μεταφραστεί στα αγγλικά και στα γαλλικά. Από το 1967 έχει δημοσιεύσει 15 ποιητικές συλλογές. Οι σημαντικότερες ποιητικές συλλογές του Nazih Abou Afach είναι: Al-Wajhu Illithi La Yaghiibu (Το πρόσωπο που δεν ξεθωριάζει, 1967), Allah Qariibun Min Qalbi (Ο Θεός είναι κοντά στην καρδιά μου, 1980), Maa Yashbahu Kalaaman Akhiiran (Τι μοιάζει με συζήτηση τον τελευταίο καιρό, 1997), Indjiil Al-‘A’maa ((Η Βίβλος του Τυφλών, 2003), Al-Dhikrah Al-‘Anaaṣir (Η Μνήμη των Στοιχείων, 2005), Ar-Raa’ii Al-Hamadjii (Ο βάρβαρος βοσκός, 2011).
Ο Nazih Abou Afach είναι μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές ποιητικές φωνές της Συρίας. Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από βαθιά στυλιστική ελευθερία, από παρρησία και φρεσκάδα που δίνει η δύναμη της ειλικρίνειας• τρυφερός και είρων, δε διστάζει να μιλήσει με απλότητα για την απογοήτευση ώστε να περισώσει την ελπίδα. Τα τραγικά γεγονότα του εμφυλίου πολέμου (ή μάλλον των πολλών εμφυλίων που διεξάγονται ταυτόχρονα) στη χώρα του έχει σημαδέψει την ποίησή του. Σήμερα δεν ξέρουμε εάν ο ποιητής είναι ζωντανός γιατί τις περιοχές κατέλαβαν οι φανατικοί του ISIS οι οποίοι απαγορεύουν επί ποινή θανάτου τη δημιουργία “κοσμικής” ποίησης.
