της Όλγας Σελλά
Κάτι οι γιορτές, κάτι οι δικές μου χωροταξικές ανακατατάξεις, καθυστέρησε το ραντεβού μας. Αλλά από δω και πέρα αυτό θ’ αλλάξει, μαζί με τα σκηνικά και τις παραστάσεις σε αρκετές σκηνές της Αθήνας, αφού εθιμικά, με το νέον έτος, αρχίζει επισήμως η δεύτερη περίοδος της θεατρικής σεζόν. Μια διαδικασία που επέβαλε, σχεδόν, η πληθώρα των παραστάσεων σε όλες τις σκηνές, μεγαλύτερες και μικρότερες, μαζί με την επιλογή του ρεπερτορίου που επιλέγουν πλέον όλα τα θέατρα.
Τι κρατάμε από αυτή την πρώτη περίοδο της σεζόν; ‘Όχι κάτι συγκεκριμένο, μιας που οι φετινές θεατρικές επιλογές δεν είχαν κάποιον κοινό άξονα, δεν μπορούν να ομαδοποιηθούν θεματικά. Αν κάτι διαφάνηκε αυτό είναι μια μικρή, προς ώρας, στροφή στο νεοελληνικό θεατρικό έργο (με παλαιότερα ή εντελώς νέα κείμενα) και το ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι αυτές τις παραστάσεις φαίνεται να τις αναζητά το κοινό και να τις στηρίζει: «Τσιτάχ», «Ο γάμος», «Η νύχτα των μυστικών», «Μάτια τέσσερα», «Αξύριστα πηγούνια», «Ο συνεργός», «Κωλόκαιρος», κ.ά. Ένα δεύτερο στοιχείο που διακρίναμε, (απλώς το διακρίναμε όμως) είναι το ρίσκο που πήραν κάποιοι σκηνοθέτες να αναζητήσουν και να παρουσιάσουν πολύ καινούργια έργα («Μια άλλη Θήβα», «Pomona», «Χάπι»), αλλά και η επιλογή της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου να παρουσιάσει φέτος κείμενα νέων Ελλήνων συγγραφέων. Κατά τα λοιπά, η σεζόν ξεκίνησε με αρκετές επαναλήψεις από πέρυσι (κάποιες συνεχίζονται ακόμα, με την ίδια επιτυχία), υπήρχαν πολλά έργα κλασικού ρεπερτορίου (Ιψεν, Τσέχωφ, Μολιέρος) και αρκετές μεταφορές λογοτεχνικών έργων στις θεατρικές σκηνές. Όπως πάντα.
Από αυτή την πρώτη περίοδο της σεζόν 2022-2023 και από τις 33 παραστάσεις που είδα από τον περασμένο Σεπτέμβρη ως το τέλος του 2022 θα σταθώ σε κάποιες σημαντικές που συνεχίζονται.
- Η «Pomona» του άγνωστου σε μας Βρετανού Αλιστερ ΜακΝτάουαλ, που παρουσιάζεται σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου στο θέατρο «Πόρτα». Η παράσταση που μας ξεβόλεψε και μας γοήτευσε.
- Το «Μπερλίν Αλεξάντερπλατς» το κλασικό και πολυεπίπεδο μυθιστόρημα του Άλφρεντ Ντέμπλιν, που παρουσιάζεται στο Θέατρο της οδού Κυκλάδων – Λευτέρης Βογιατζής σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού, με έμπνευση, με συγκίνηση, με ευστοχία.
- «Τα φώτα της πόλης» η ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν που μετέφερε με ευαισθησία, αρμονία και γοητεία στη σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη» του θεάτρου REX η Αμάλια Μπένετ, δημιουργώντας στο κοινό ευφρόσυνη διάθεση, μεταφέροντας εύστοχα μια κλασική ταινία του βωβού κινηματογράφου στη σκηνή.
- Κάτι ανάλογο (τη μεταφορά δηλαδή μιας ταινίας στη σκηνή αλλά με τον τρόπο του μιούζικαλ) έκανε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης ο Γιάννης Νιάρος με το «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη. Και το έκανε με ενθουσιασμό, με έμπνευση, με την αρωγή της μουσικής και των μουσικών, δίνοντάς μας ένα απολαυστικό θέαμα και ξανακαινουργιώνοντας ένα κλασικό πια έργο του σύγχρονου ελληνικού κινηματογράφου (μέχρι 22/1).
- Στο Θέατρο του Νέου Κόσμου τρεις διαφορετικοί άνθρωποι (δύο ηθοποιοί) προσπαθούν να επικοινωνήσουν, να σπάσουν στεγανά, ν’ αγγίξουν τις πληγές τους ή τους φόβους τους. Ο Σέρχιο Μπλάνκο έγραψε το έργο «Μια άλλη Θήβα» και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος σκηνοθέτησε τον Θάνο Λέκκα και τον Δημήτρη Καπουράνη σε ένα ευαίσθητο έργο και μια τρυφερή παράσταση που καταπιάνεται με σκληρά θέματα.
- Η νεαρή και ανήσυχη Αικατερίνη Παπαγεωργίου δεν άνοιξε μόνο έναν κλειστό θεατρικό χώρο (το θέατρο «Μπέλλος» στην Πλάκα), αλλά και ένα κείμενο που ήθελε πολλά κλειδιά για ν’ ανοίξει: τη «Νύχτα των μυστικών» του Άκη Δήμου. Εντάσσοντας και τον χώρο του θεάτρου στην παράσταση έστησε εκεί, στη μέση της Πλάκας, ένα περίεργο τσίρκο, που μας καλεί να μας πει τα μυστικά του.
Θα αδικούσα μια παράσταση που ολοκλήρωσε (φευ) τον κύκλο της (το ρεπερτόριο που λέγαμε στην αρχή), αλλά μας πρόσφερε έναν καθαρό και αφτιασίδωτο «Μισάνθρωπο» του Μολιέρου. ΄Ηταν η ομώνυμη παράσταση που σκηνοθέτησε στο θέατρο «Θησείον» η Μαρία Μαγκανάρη.
Οι πρεμιέρες του 2023
Είναι αρκετές, καταπιάνονται με ενδιαφέροντα κείμενα και υπογράφονται σκηνοθετικά από σημαντικούς σκηνοθέτες. Ας δούμε τις κυριότερες κι αυτές που θα κάνουν πρεμιέρα μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου, γιατί και την άνοιξη έχουμε πολλά και ενδιαφέροντα:
- Στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά ο Γιάννης Καλαβριανός καταπιάνεται και πάλι με το μυθιστόρημα της Έμιλυ Μπροντέ «Ανεμοδαρμένα ύψη» (πρώτο ανέβασμα ήταν στο ΚΘΒΕ πριν από πέντε χρόνια). Στην Κεντρική Σκηνή, από τις 25 Ιανουαρίου.
- Ο Άρης Μπινιάρης μας προσκαλεί σ’ έναν νέο θεατρικό χώρο, στο θέατρο ARK (Δροσοπούλου 197, στην Κυψέλη) και σ΄ ένα εμβληματικό μπρεχτικό έργο: «Η άνοδος του Αρτούρο Ούι», με τον Γιώργο Χρυσοστόμου στον ομώνυμο ρόλο.
- Ο Γιάννης Χουβαρδάς συνεργάζεται και πάλι με το Θέατρο Τέχνης, αυτή τη φορά με την «Παρεξήγηση» του Αλμπέρ Καμί, ένα έργο που γράφτηκε στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής της Γαλλίας. Με τους Μαριάννα Κάλμπαρη (η καλλιτεχνική διευθύντρια του Θεάτρου Τέχνης) ανεβαίνει ξανά στη σκηνή, Πηνελόπη Τσιλίκα, Αναστάση Ροϊλό, Φλομαρία Παπαδάκη. Από τις 3 Φεβρουαρίου στην οδό Φρυνίχου.
- Στον Νίκο Καραθάνο αρέσει να ονειρεύεται, να φαντάζεται και όλα αυτά να τα κάνει παράσταση. Αυτή τη φορά μας καλεί να βρεθούμε σε μια ιστορική ταβέρνα κοντά στο αρχαίο θέατρο Επιδαύρου, μετά από μια παράσταση, και να αφεθούμε στα όνειρά του. «Μια νύχτα στην Επίδαυρο» είναι ο τίτλος αυτής της παράστασης, που υπογράφουν ο Νίκος Καραθάνος, η Λένα Κιτσοπούλου και ο Γιάννης Αστερής. Μια παράσταση με μουσική, τραγούδια και με μια τεράστια βεντάλια ηθοποιών και τραγουδιστών: Βασίλης Παπαβασιλείου, Λυδία Φωτοπούλου, Χρήστος Λούλης, Γαλήνη Χατζηπασχάλη, ‘Εμιλυ Κολιανδρή, Ιωάννα Μαυρέα, Κώστας Μπερικόπουλος, κ.ά, αλλά και η Χάρις Αλεξίου με την Έλλη Πασπαλά. Στο REX, σκηνή «Μαρίκα Κοτοπούλη». Από 22 Φεβρουαρίου.
- Από την Κρήτη φτάνει στο Θέατρο Τέχνης η νέα παράσταση του Νίκου Μαστοράκη «Ελευθερία στη Βρέμη», ένα κείμενο του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ για τα όρια της εξουσίας και της ελευθερίας. Με τη Μαρία Κεχαγιόγλου στο ρόλο της Γκότφριντ, και σε μετάφραση Γιώργου Δεπάστα. Στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης από 25 Ιανουαρίου.
- Ένα από τα πιο γνωστά έργα του Ευγένιου Ο’ Νηλ, “Ο παγοπώλης έρχεται” σκηνοθετεί ο Ακύλλας Καραζήσης στο θέατρο “Προσκήνιο”. Με την Έλενα Τοπαλίδου στο ρόλο του Χίκυ, που ανοίγει το χορό στο κέφι χωρίς όρια. Από τις 28 Φεβρουαρίου.
- Το λατρέψαμε και στο χαρτί και στον κινηματογράφο το έργο του Τόμας Μαν «Θάνατος στη Βενετία». Αυτή τη φορά ανεβαίνει στο θέατρο σε σκηνοθεσία Γιώργου Παπαγεωργίου και διασκευή Στρατή Πασχάλη και τον Νίκο Χατζόπουλο στο ρόλο του Άσενμπαχ. Στο θέατρο «Πορεία», από τις 28 Φεβρουαρίου.
- Στη Στέγη θα μας περιμένει ο Τζον Μάλκοβιτς τον οποίο θα σκηνοθετήσει το τρομερό παιδί του ρωσικού θεάτρου ο Τιμοτέι Κουλιάμπιν. Αυτή τη φορά είναι ο Κολτές αυτός που θα ενώσει τους δύο καλλιτέχνες στο έργο «Στη μοναξιά των κάμπων με βαμβάκι». Από τις 9 Φεβρουαρίου.
- Και μετά τις περιπέτειες, η «Στρέλλα» ανεβαίνει στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή. Βασίζεται, ασφαλώς, στην ομώνυμη ταινία του Πάνου Κούτρα. Το λιμπρέτο υπογράφει η Αλεξάνδρα Κ* και η Λέττα Κάππα θα ερμηνεύσει τον ομώνυμο ρόλο. Από τις 28 Ιανουαρίου.