Μίλτος Σαχτούρης- Μια ευκαιρία στην Ύδρα (του Γιάννη Ν.Μπασκόζου)

0
1033

 

 

του Γιάννη Ν.Μπασκόζου

 

Φεύγοντας από την Ύδρα κρατώ τον μελωδικό Ξυδάκη, τον αυτοσχεδιαστικό Φλωρίδη, τους εικαστικούς φίλους του Μίλτου Σαχτούρη, το πάθος των νέων ποιητών, το οργανωτικό μυαλό του τελειομανούς Αλέξη Βερούκα και τη σκιά του απρόσμενα απόντος Λευτέρη Ξανθόπουλου. Ακόμα τη ζεστή ατμόσφαιρα, τους νέους φίλους, τα μπάνια στην Υδρονέτα, τις ολονύκτιες συζητήσεις στην πλακόστρωτη αυλή του Υδρούσα και τέλος την εικόνα αυτού του νησιού: ήρεμο, στοχαστικό,να σέρνει πίσω του μια βαριά ιστορία, το νησί που σύμφωνα με τον Μίλτο Σαχτούρη είναι  μια φραγκοσυκιά …(σε αγκυλώνει και σε γλυκαίνει, θα έλεγα).

Οι εκδηλώσεις στην Ύδρα για τον Μίλτο Σαχτούρη είχαν πρωταρχικό σκοπό να επαναπατρίσουν τον ποιητή στο νησί του. Ήταν γνωστό ότι δεν τα πήγαινε καλά με τους υδραίους και ξεκαλοκαίριαζε στον Πόρο. Όμως το όνομα Σαχτούρης στοιχειώνει το νησί εδώ και χρόνια, η ιστορία της οικογένειας του είναι κομμάτι της ιστορίας του νησιού. Έπρεπε και σωστά το είδε ο Δήμαρχος της Ύδρας, ιστορικός και ο ίδιος, ότι έπρεπε να ενωθούν τα κομμάτια. Υπήρχε κι ένας δεύτερος λόγος: τα 100 χρόνια από τη γέννησή του (που το επίσημο κράτος αγνόησε) ήταν και η αφορμή να βγει και πάλι στο προσκήνιο το έργο του- όχι  μόνον για τους μυημένους, ούτε μόνον για τους υδραίους  αλλά για τους νέους ποιητές που τον αγαπούν, τους πανεπιστημιακούς που τον μελετούν και κυρίως  γι αυτούς που άκουγαν το όνομά του πρώτη φορά.

 

Μουσική

Νίκος Ξυδάκης

Όταν άκουσα στην πρόβα τον Νίκο Ξυδάκη να τραγουδάει «φεγγάρι πεθαμένο μου για ξαναβγές και πάλι…» από το ποίημα Πηγή του Μ.Σαχτούρη ένοιωσα ότι επιτεύχθηκε ο σκοπός να μελοποιηθεί ένας από τους πιο δύσκολους ποιητές. Η Κατερίνα Σχινά στην ομιλία της, που διαβάστηκε προηγουμένως, είχε επισημάνει πόσο δύσκολο είναι να αποδοθεί μουσικά ο σπαρακτικός λόγος του ποιητή. Ο Ν. Ξυδάκης μου έλεγε ότι χρόνια παλεύει με αυτούς τους στίχους και μόνον τώρα αισθάνεται ότι προσεγγίζει τον στόχο του.

Φλώρος Φλωρίδης

Είχαμε όμως την ευκαιρία να ακούσουμε και αλλιώς μουσικά τον Σαχτούρη. Ο ακριβοθώρητος στην Ελλάδα τζαζίστας Φλώρος Φλωρίδης (συνεργασίες με Σάκη Παπαδημητρίου, Μιχάλη Σιγανίδη, Γκίντερ Ζόμερ κ.ά) αυτοσχεδίασε με το κλαρινέτο του πάνω στη ηχογραφημένη φωνή του ποιητή ενώ με το σαξόφωνο έδωσε μια ιδιαίτερη ανάσα στην ανάγνωση των ποιημάτων εμπνευσμένων από τον Μ.Σαχτούρη.

 

 

Εικαστικά

Ο ποιητής Μίλτος Σαχτούρης νέος. (Εύα Περσάκη)

Η έκθεση εικαστικών ήταν η έκπληξη που μας επεφύλαξε ο Αλέξης Βερούκας. Με τη βοήθεια της επιμελήτριας Ευγενίας Υφαντή έστησε θα έλεγα μια «νησιωτική» σε ύφος έκθεση: ανάλφρη, υπομνηματική, ελεύθερης ανάγνωσης. Μέσα στα μικρά καταστήματα της δημοτικής αγοράς, πρώην μπακάλικα και μανάβικα, έβαλε τους φίλους του ποιητή. Δεν ήταν μια απεικονιστική έκθεση των ποιημάτων του και πολύ λίγες οι προσωπογραφίες του, περισσότερο ήταν η απόδοση του πνεύματος της φιλοσοφικής ποιητικής του Σαχτούρη. Η σιδερένια πεταλούδα της Αφροδίτης Λίτη μέσα στο μαύρο δωμάτιο ανακαλεί τα σκοτεινά ποιήματα ενώ ο Γιάννη Ψυχοπαίδης, ο Αλέκος Φασιανός και ο Παναγιώτης Ράππας εικονοποιούν με διαφορετικούς τρόπους συγκεκριμένα ποιήματα του Μ.Σ. Ο Λευτέρης Ξανθόπουλος και ο Μιχάλης Αναστασίου σε ατμοσφαιρικές φωτογραφίες δίνουν το πρόσωπο του ποιητή, το οποίο με άλλο σχεδιαστικό τρόπο το βλέπουμε από την Ρένα Παπασπύρου, τον Κυριακό Ρόκο και την κόρη της συντρόφου του ποιητή, Ευα Περσάκη. Ο Τάσος Μαντζαβίνος, ο Γιάννης Κόττης, ο Νίκος Τρανός, η Έλενα Βότση  δίνουν μια ανοικτή γωνία θέασης στον ποιητή. Τέλος συγκινητικός ο φίλος του Μ.Σ. Αλέξης Ακριθάκης με τις βαλίτσες και εκείνο το συγκινητικό σημείωμα «Αχ! Βρε Μίλτο Σαχτούρη. Υπάρχουν στιγμές, που γίνονται ατελείωτες όταν σε διαβάζω»(15 Απρίλη 1986).

 

Λόγος

Γιάννης Μπασκόζος, Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Ιωάννα Ναούμ, Ευριπίδης Γαραντούδης

Δεν θα έθετα σε μικρότερη κλίμακα ενδιαφέροντος την φιλολογική βεντάλια που ξεδιπλώθηκε για το έργο του ποιητή από την Ιωάννα Ναούμ επίκουρη καθηγήτρια Φιλολογίας του ΑΠΘ, τον καθηγητή φιλολογίας ΕΚΠΑ Ευριπίδη Γαραντούδη  και τον  κριτικό λογοτεχνίας Βαγγέλη Χατζηβασιλείου. Ο καθένας με τη σειρά του είδε το έργο του Μ.Σ. ως μοναδική οντότητα στο περιορισμένο (λόγω γλώσσας) αλλά όχι αδιάφορο σύμπαν της ελληνικής λογοτεχνίας.

 

Φ.Φλωρίδης, Κ.Μπεϊόγλου, Κ.Γλυνιαδάκη, Χρ.Δασκαλάκης, Β.Δαλακούρα

Οι ποιητές, νέοι οι περισσότεροι, που διάβασαν ανέκδοτα έργα τους, έχουν αγαπημένο ποιητή τους τον Σαχτούρη και τα ποιήματα που ανέγνωσαν αντανακλούσαν / συνομιλούσαν με το πνεύμα του ποιητή, καθένας/μία  με τον δικό του/της  τρόπο. (Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, Έφη Κατσουρού, Λίνα Τσουκαλά, Αργύρης Παλούκας, Βερονίκη Δαλακούρα, Χρήστος Δασκαλάκης, Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, Δημήτρης Πέτρου).

 

Υπήρχαν αφανείς ήρωες που έδωσαν με πάθος τη μάχη να κυλήσουν όλα τέλεια. Η δημοσιογράφος Κυριακή Μπεϊόγλου, ο δημοτικός σύμβουλος Π.Ράππας, τα παιδιά – εθελοντές στα εστιατόρια και στη φύλαξη των χώρων, οι εργάτες που επωμίστηκαν τις βαριές δουλειές, κάτοικοι του νησιού, η πάντα οργανωτική Ροδάνθη Δανδάλη, ο δήμαρχος Γιώργος Κουκουδάκης που ενστερνίστηκε το όραμα, και άλλοι πολλοί που συναντούσα  κάθε τρεις και λίγο αλλά αγνοώ το όνομά τους.

 

Και κάτι σαν υστερόγραφο…

Ο Λευτέρης Ξανθόπουλος διαβάζει για τον Σαχτούρη (βίντεο προβολή)

Για όλους εμάς που συμμετείχαμε με τον έναν ή άλλον τρόπο στις εκδηλώσεις για τον Σαχτούρη υπήρχε όλες αυτές τις μέρες η σκιά του Λευτέρη Ξανθόπουλου πλανωμενη στο νησί, πόσο μάλλον που η σύντροφός του Αγλαΐα και τα παιδιά του συμμετείχαν στις εκδηλώσεις. Το να παιχτούν στην έναρξη οι ταινίες του «Ο Γιώργος από τα Σωτηριάνικα» και «Καλή πατρίδα σύντροφε» ήταν ελάχιστος φόρος τιμής- πόσο μάλλον που η δεύτερη μάς έσφιξε το στομάχι.

 

 

Υστερόγραφο 1

Από τις πιο όμορφες εκδόσεις ο κατάλογος με τίτλο Κληρονόμος Πουλιών, ένα μικρό κομψοτέχνημα με πρόλογο από την επιμελήτρια Ευγενία- Εμμανουέλα Υφαντή, μια έκδοση του Δήμου Ύδρας/ΚΕΔΥ, αφειρωμένος στον εκλιπόντα φίλο Λευτέρη Ξανθόπουλο. Συλλεκτικό!

 

Υστερόγραφο 2

Τιτλοφόρησα το άρθρο “Μια ευκαρία στην Ύδρα” γιατί σκέφτομαι πόσοι τόποι έχουν σημαντικούς λογοτέχνες/ καλλιτέχνες και είτε τους αγνοούν είτε απλώς περηφανεύονται γι αυτούς χωρίς οι κάτοικοι να γνωρίζουν το έργο τους. Σκέφτομαι πόσα χρήματα δίνονται κάθε καλοκαίρι για μετακλήσεις της μιας (τραγουδιστικής συνήθως) βραδιάς, που δεν αφήνουν πίσω τους απολύτως τίποτα.

 

Υστερόγραφο 3

Για την ιστορία τις εκδηλώσεις οργάνωσε ο Δήμος Ύδρας/ΚΕΔΥ, το Εργοτάξιο Τέχνης του Αλέξη Βερούκα και το ηλεκτρονικό περιοδικό Ο Αναγνώστης. Από τον Αναγνώστη συμμετείχαν οι Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, Κατερίνα Σχινά, Ευριπίδης Γαραντούδης, Κωνσταντίνα Κορρυβάντη, Κυριακή Μπειόγλου και ο υπογράφων. Το πλήρες πρόγραμμα εδώ

 

 

 

 

 

 

 

Προηγούμενο άρθροTι μας μαθαίνει η τέχνη; (της Κατερίνας Ηλιοπούλου)
Επόμενο άρθροΕκδόσεις Carnivora, 5 νουάρ για απαιτητικούς αναγνώστες (του Μάρκου Κρητικού)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ