Μια ιδιοφυΐα εξαπατά την Ευρώπη

0
980

Του Αριστοτέλη Σαΐνη.

 

 

 

«Ανεξέταστον μη κόλαζε μηδένα»

Μένανδρος.

 

Ελπίς, αρ. φύλ. 484, 07.10.1848

Ὁ Κ. Σιμωνίδης ἀνεκάλυψεν ἐν ἀρχαίῳ χειρογράφῳ περιέχοντι διαφόρους χημικὰς καὶ ζωγραφικὰς παραγγελίας, ὅτι ὁ περίφημος τῆς δευτέρας ἑκατονταετηρίδος ζωγράφος, Πανσέληνος, ἐγνώρισε τὴν διὰ τῶν ἀκτίνων τοῦ ἡλίου ἀπεικόνισιν, τὴν ὁποίαν ἐν Εὐρώπῃ ὡς ἰδικὴν του ἐφεύρεσιν παρουσίασεν ὁ Γάλλος Λαγκέρ. Τὸ ἀρχαῖον τοῦτο χειρόγραφον καθὼς καὶ ἄλλα πολυτιμότατα χειρόγραφα κατέχει ὁ Κ. Σιμωνίδης. Εἶναι λυπηρὸν ὅτι εὑρίσκονταί τινες λογιώτατοι, οἵτινες ἀντί, κινούμενοι ὑπὸ ἐθνικῆς φιλοτιμίας νὰ ἀσπασθῶσι τὴν ἀνακάλυψιν τοῦ φιλογενοῦς νέου, καὶ νὰ διεκδικήσωσι τὴν «ἡλιοτυπίαν», ὡς τὴν ὀνομάζει ὁ Πανσέληνος, ὡς ἐπινόησιν τῶν προπατόρων μας, ἐμπαίζουσι τὴν ἀνακάλυψιν ὡς γελοίαν διὰ νὰ μὴ προσκρούσωσιν εἰς τοὺς Γάλλους, τῶν ὁποίων φέρουσι παράσημα καὶ ἐπιστημονικοὺς τίτλους

Αιών, αρ. φύλ. 929, 01.01.1849

Ἡ ἐπιτροπή, τὴν ὁποίαν προσεκάλεσε τὸ Ὑπουργεῖον τῆς Ἐκπαιδεύσεως, διὰ νὰ γνωμοδοτήσῃ περὶ τῶν εἰς χεῖρας τοῦ Σιμωνίδου εὑρισκομένων χειρογράφων ὡς ἐν τῷ προπαρελθόντι φύλλῳ ἡμῶν ἀνηγγείλαμεν, ἀπεφάνθη, ὡς βεβαιούμεθα, ἐν τῇ συνεδριάσει αὐτῆς κατὰ τὴν 28 Δεκεμβρίου, ὅτι τὰ ὑπ’ ὄψιν αὐτῆς ὑποβληθέντα χειρόγραφα εἶναι ΓΝΗΣΙΑ·

 

Ελπίς, αρ. φύλ. 519, 10.05.1849

Δημοσιεύων σήμερον τήν, ὡς πρὸ ἑνὸς ἤδη ἔτους ὑπεσχέθην, ΣΥΜΑΙΔΑ, ἥτις πρὸ ἑξακοσίων δέκα καὶ τριῶν ἐτῶν συγγραφεῖσα, ἀπέκειτο ἔν τινι βιβλιοθήκῃ ἄγνωστος, δράττομαι τῆς εὐκαιρίας νὰ προαγγείλω καὶ τὴν ἔκδοσιν ἑτέρου ἀγνώστου συγγράμματος, τῆς ΒΥΖΑΝΤΙΔΟΣ.

 

Αιών, αρ. φύλ. 1174, 07.07.1851

Ἐκ Κωνσταντινουπόλεως μᾶς γράφουσιν ἀπὸ 30 Ἰουνίου. «Ὁ Σιμωνίδης κάμνει ἐδῶ τέρατα καὶ σημεῖα. Οἱ Πρέσβεις φιλοτιμοῦνται, ποῖος πρῶτος νὰ τὸν πάρῃ εἰς τὴν τράπεζάν του· πλὴν εὐτυχέστερος πάντων εἶναι ὁ τῆς Σαρδηνίας, ὅστις τὸν ἔχει εἰς τὸ σεράϊ του. Αὔριον ἀπέρχονται ἅπαντες εἰς Ἀντιγόνην, ὅπου θέλει ἐνεργηθῆ ἀνασκαφὴ εἴς τι μέρος, τὸ ὁποῖον μόνον ὁ Σιμωνίδης γνωρίζει, καὶ ἐκεῖ, ὡς λέγει, θέλει εὑρεθῆ ἓν κιβώτιον σιδηροῦν, περιέχον μετὰ πολλῶν ἄλλων χειρογράφων καὶ τὰς πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Προσεχῶς θέλω Σᾶς γράψει περὶ τούτου ἐκτενέστερον. Εἴθε μὴν ἀνανεωθῶσι καὶ ἐδῶ αἱ Σιμωνίδειαι σκηναὶ τῶν Ἀθηνῶν!»

 

Αθηνά, αρ. φύλ. 1872, 29.05.1852

Ὁ μέγας καὶ πολὺς ἐκεῖνος Σιμωνίδης, μετὰ πολύμηνον σιωπήν, ἀνεφάνη εἰς τὰς στήλας τῆς Ἐφημερίδος τῆς Σμύρνης. Ταῦτα πρὸς γνῶσιν τῶν ἀρχαιολόγων.

 

Ελπίς, αρ. φύλ. 838, 01.02.1856

Ὁ γνωστός Σιμωνίδης ἐφυλακίσθη ἐν Λειψίᾳ κατ’ αἴτησιν τῆς Πρωσσικῆς κυβερνήσεως ὡς πωλήσας εἰς τὸν βασιλέα τῆς Πρωσσίας δύο πλαστὰ χειρόγραφα τοῦ Οὐρανίου.

 

Ἀθηνᾶ, αρ. φύλ. 2376, 17.02.1856

Ἐν Γερμανίᾳ ἐλησμονήθη σχεδὸν τὸ ἀνατολικὸν ζήτημα, καὶ σπουδαιότερον ἤρξατο τὸ Σιμωνίδειο-Δινδόρφειον. Δὲν ἀμφιβάλλω ὅτι σᾶς εἶναι γνωστὰ τὰ κατὰ τὸν Σιμωνίδην. Ὅτε πρῶτον ἐπαρουσιάσθη εἰς τὸ κοινόν, ἐγνώρισεν οὗτος νὰ κρούσῃ τὴν λεπτὴν χορδὴν ἑνὸς ἑκάστου ἔθνους, τὸ ὁποῖον προέθετο νὰ ἀπατήσῃ. Πρὸς τοὺς ἐν Ἀθήναις καθηγητὰς ἔδειξεν Ἰλιάδας, Ὀδυσσείας, χρυσᾶ Πυθαγόρου ἔπη, κτλ. Ἐν Κωνσταντινουπόλει ἔδειξε πρὸς μὲν τοὺς Τούρκους Κοράνια, πρὸς δὲ τοὺς παππαδοκαλογήρους μας νέους βίους ἁγίων, συναξαριστάς, περιγραφὰς μοναστηρίων. Πρὸς τοὺς ἐν Ὀξωνίᾳ ἐμπειρικοὺς καὶ ὑλικωτάτους Ἄγγλους (τοὺς εἰς μηχανὰς μόνον ἐπιτηδείους) ἔδειξε χειρόγραφα· πρὸς τοὺς Γερμανούς, ὡς ἐπιστημονικωτέρους δῆθεν παλίμψηστα.

 

Αιών αρ. φύλ. 2336, 22.04.1868

Προσκαλοῦνται οἱ κληρονόμοι τοῦ ἐν Καΐρῳ ἀποβιώσαντος Σιμωνίδου, ὡς καὶ οἱ δανεισταὶ αὐτοῦ, ὅπως ἐντὸς τριῶν μηνῶν ἀπὸ σήμερον ἐμφανισθῶσιν ἐνώπιον τοῦ Προξενείου τούτου καὶ προβάλωσι τὰ δικαιώματά των. Γνωστοποιεῖται δέ, ὅτι ἀπεβίωσεν ἐν ἐσχάτῃ πενίᾳ καὶ ἐν τῷ εὐρωπαϊκῷ νοσοκομείῳ, ἡ δὲ περιουσία του συνισταμένη εἰς χειρόγραφά τινα ἀγνώστου συγγραφέως καὶ ἐποχῆς, εὑρίσκεται εἰς χεῖρας τοῦ προσωρινοῦ ἐπιτρόπου αὐτῆς, ὡς σχολαζούσης, παραδοθεῖσα δι ἀπογραφῆς.

 

Κωνσταντίνος Σιμωνίδης. Ο χειρότερος εφιάλτης των απανταχού παλαιογράφων, των βιβλιογράφων και των φιλολόγων. Ο απόλυτος τρόμος των μουσείων και των συλλεκτών χειρογράφων. «Ζωντανό αίνιγμα» και «άλυτος γόρδιος δεσμός» για τον Αλεξάντερ φον Χούμπολτ και τους συγχρόνους του. «Του συνέβη αυτό που συμβαίνει στους περισσότερους πλαστογράφους. Τα πρωτότυπα έργα του απορρίφθηκαν, παρόλο που θα του είχαν εξασφαλίσει επάξια μια θέση στην ιστορία της λογοτεχνίας» για έναν από τους ιστορικούς της πλαστογραφίας, τον Τζον Γουάιτχεντ, αλλά, ίσως, και για εμάς σήμερα.

«Άνθρωπος μυστήριο», «φαντομάς της αρχαιολογίας» και «άντρας με πολλά προσωπεία» «ο «πλαστογράφος που ξεγέλασε την Ευρώπη»… με τέτοιους τίτλους υποδεχθήκαμε πριν δύο χρόνια την ελληνική μετάφραση της βιογραφίας του διεθνούς θρύλου της πλαστογραφίας, του αινιγματικού Κωνσταντίνου Σιμωνίδη.

 

«Όποτε εμφανίζεται το όνομά του, τρόμος απλώνεται ανάμεσα στους συλλέκτες και τους επιμελητές των μουσείων. Έχει κατασκευάσει και μας έχει κληροδοτήσει εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες αρχαία τεκμήρια, διασταυρώνοντας το παλαιό με το καινούριο, μέχρις ότου γίνουν αγνώριστα. Ο Σιμωνίδης ήταν καλλιτέχνης που δημιούργησε ένα δικό του σύμπαν από σκοτεινή ύλη, ανοίγοντας μαύρες τρύπες στις καλύτερες συλλογές του κόσμου. Τα έργα του μοιάζουν με τοξικά δάνεια βρόμικων τραπεζικών ισολογισμών. Είναι βόμβες χρόνου, αντιύλη σε έναν κόσμο όπου βασιλεύουν η απληστία και η επιστήμη, αφοσιωμένες στο φετίχ του αυθεντικού. Με τον ενθουσιασμό και τη δύναμη της πειθούς που διαθέτει, σε άλλους καιρούς θα γινόταν τραπεζικός επενδυτής, ένας Μάντοφ της αρχαιολογίας και του εμπορίου τέχνης. Τα χειρόγραφά του τινάζουν επιστημονικές έννοιες στον αέρα, κάνουν ακαδημίες και μουσεία να τρέμουν συθέμελα. Επιπλώνει, διακοσμεί και ζωντανεύει τον θαμμένο χώρο στον οποίο εισβάλλουν οι σύγχρονοί του με μεγάλη απληστία και περιέργεια», σημειώνει, ο Rudiger Schaper, αρχισυντάκτης πολιτιστικού τμήματος γερμανικής εφημερίδας, υπογράφοντας την πρώτη βιογραφία του Σιμωνίδη και «κεντώντας» στα κενά που άφησε πίσω του ο κομήτης πλαστογράφος («Η οδύσσεια του πλαστογράφου Κωνσταντίνου Σιμωνίδη», Μετάφραση Νατάσα Σεχίδου, Εκδόσεις Νεφέλη, 2012). Η Κατερίνα Σχινά ολοκλήρωνε την ανάγνωση του βιβλίου για τον Ρομπέν των πλαστογράφων σημειώνοντας: «“Η λογοτεχνία, όπως και η ιδιοκτησία, είναι κλοπή”, έγραφε κάποτε ο Νεοϋορκέζος κριτικός Τζέιμς Άτλας. Αν ο Σιμωνίδης λήστευε τους ισχυρούς, αποσπώντας μεγάλα ποσά για τα πλαστά του χειρόγραφα, δεν θα μπορούσε ωστόσο να κατηγορηθεί για πραγματική λογοκλοπή: στο κάτω κάτω της γραφής ποτέ δεν υπέγραψε κανένα έργο ως δικό του» («Καθημερινή», 18.11.2012). Ακόμα χειρότερα, ο Νικήτας Σινιόσογλου έγραφε: «αναρχικός, καταστασιακός και ουτοπιστής, ένας άνθρωπος αλλόκοτος με την φροϋδική έννοια, που επέλεξε την κατά μέτωπον σύγκρουση με τους θηρευτές του γνήσιου και τους εθισμένους στην αυθεντικότητα της ιστορίας» («The Athens Review of Books», τχ. 35, Δεκέμβριος 2012).

Η πραγματική ιστορία του μεγαλοφυούς πλαστογράφου εξακολουθεί και σήμερα να συναρπάζει και το έργο του να θέτει εξακολουθητικά βασικά προβλήματα της επιστήμης και της τέχνης. Για την ακρίβεια στοχεύει στην ουσία της Τέχνης. Ποια κριτήρια, κειμενικά όσο και εξωκειμενικά, διαθέτουμε ώστε να αποφανθούμε για τη γνησιότητα αμφισβητήσιμων κειμένων ή ακόμα και έργων τέχνης; Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στην πλαστότητα, τη ριζική παραχάραξη, την παραποίηση, την ψευδή ταύτιση ή τη φάρσα; Και τι συμβαίνει στην περίπτωση των “δημιουργικών” («ex nihilo») παραχαράξεων, όπως αυτές που «φιλοτέχνησε» ο Σιμωνίδης; Χαρισματικός παλαιογράφος, λοιπόν, ή αυθεντικός πλαστογράφος; Ως γνωστόν, η Σιμωνίδειος εργογραφία περιλαμβάνει Όμηρο, Ανακρέοντα και Πυθαγόρα, Σαπφώ και Ησίοδο, επιστολές του Ιωάννη και του Ιούδα, αποσπάσματα του Ζαρατούστρα και κάποιου Ανδροσθένη, ναυάρχου του μεγάλου Αλεξάνδρου, μια βιογραφία του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου και ο κατάλογος των θαυμάτων δεν έχει τέλος. Η περίφηφη Συμαίς. Ιστορία της Απολλωνιάδος Σχολής που αποδίδεται στον Χιώτη μοναχό του 13ου αιώνα Μελέτιο (μια εξαντλητική παρουσίαση μιας άγνωστης ως τότε ομάδας φιλοσόφων, μαθηματικών και μηχανικών από την εποχή του Θεοδοσίου του Β’) δεν αποτελεί παρά το magnum opus του Σιμωνίδη. Όσο για τον Εύλυρο, έναν από τους επιφανείς αποφοίτους της Σχολής, αυτός συγγράφει αργότερα και τη γεωγραφικού ενδιαφέροντος Κεφαλλονιά. Τη βιβλιογραφία του Σιμωνίδη στεφανώνει μια βιογραφία-αγιογραφία του εαυτού του γραμμένη προφανώς από τον ίδιο και αποδιδόμενη σε κάποιον άγνωστο Τσαρλς Στιούαρτ…

Ένα βήμα πιο πέρα. Ποια η σχέση όλων αυτών των τεχνικών εξαπάτησης (καλή ή κακή τη πίστει αδιάφορο) με την ίδια τη λογοτεχνική μυθοπλασία; Πόσο απέχει το μπορχικό «Ο σκοπός του, αν και υπερφυσικός, δεν ήταν κάτι το ανέφικτο. Ήθελε να ονειρευτεί έναν άνθρωπο: ήθελε να τον ονειρευτεί ολόκληρο, με κάθε λεπτομέρεια και να τον μεταφέρει στην πραγματικότητα» (Χόρχε Λούις Μπόρχες, «Τα κυκλικά Ερείπια»).

Όπως και να το κάνουμε, λοιπόν, ένα συνέδριο προς τιμήν του Πατριάρχη των Ελλήνων λογοκλόπων και πλαστογράφων, σίγουρα αποτελεί είδηση!  Με αφορμή τη συμπλήρωση των 194 χρόνων από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Σιμωνίδη το Ινστιτούτο Βυζαντινών & Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης διοργανώνει συμπόσιο με τίτλο «Επιστήμη Πεπλανημένη. Μια ιδιοφυΐα εξαπατά την Ευρώπη», το οποίο θα πραγματοποιηθεί από τις 13 Νοεμβρίου 2014 έως τις 14 Νοεμβρίου 2014 και θα συνοδεύεται από εικαστική έκθεση.

Σύμφωνα με το δελτίο τύπου της οργανωτικής επιτροπής (Andreas E. Müller, Λίλια Διαμαντοπούλου και Christian Gastgeber) οι κύριοι θεματικοί άξονες γύρω από τους οποίους θα κινηθούν οι ανακοινώσεις είναι η παραπλάνηση και η εξαπάτηση της επιστήμης, τα ζητήματα αναγνώρισης του «αυθεντικού» και του «πλαστού» με αντιπροσωπευτικά παραδείγματα τις πλαστογραφίες του Κωνσταντίνου Σιμωνίδη. Το σύντομο βιογραφικό που συνοδεύει το δελτίο τύπου εξάπτει την περιέργειά μας: «O Κωνσταντίνος Σιμωνίδης χαρακτηρίστηκε ως ο πιο επιδέξιος και θρασύς πλαστογράφος παλαιών χειρογράφων του 19ου αιώνα. Έφτασε μάλιστα στο σημείο να πλαστογραφήσει ως και την ίδια του τη ζωή. Ο ίδιος δηλώνει πως γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1820 ή, όπως αναφέρει αλλού το 1823, πάνω στο πολεμικό πλοίο του πατέρα του Σίμωνα από τα Στάγειρα, ενώ αγκυροβολούσε στο λιμάνι της Ύδρας. Καθώς η μητέρα του καταγόταν από τη Σύμη, βαφτίστηκε εκεί λίγες μέρες αργότερα, παρουσία του αγωνιστή Ανδρέα Μιαούλη (1769-1835). Έχασε νωρίς τους γονείς του κι έτσι μαθήτευσε στο ορφανοτροφείο του Καποδίστρια στην Αίγινα, με δάσκαλο τον Νεόφυτο Δούκα (1760-1845), ενώ αργότερα έμαθε τις τυπογραφικές τέχνες κοντά στον Ανδρέα Κορομηλά (1811-1858) στην Αθήνα, και ζωγραφική και καλλιγραφία στο Άγιο Όρος. Εκεί έκανε τα πρώτα του βήματα στη μίμηση και την αντιγραφή γραφικών χαρακτήρων, αλλά και τις πρώτες του μεγάλες “ανακαλύψεις” αρχαίων και παντελώς άγνωστων χειρογράφων, τα οποία θα προσπαθήσει να προωθήσει ως αυθεντικά σε ευυπόληπτους επιστήμονες, εκδίδοντας δείγματα ως το τέλος της ζωής του. Πέθανε από λέπρα το 1867 στην Αλεξάνδρεια ή το 1890 στα Μετέωρα».

Κλασικοί φιλόλογοι, βυζαντινολόγοι και νεοελληνιστές, φιλόσοφοι, ιστορικοί της Τέχνης και μουσειολόγοι, παλαιογράφοι και βιβλιοθηκονόμοι από Πανεπιστήμια, Βιβλιοθήκες, Μουσεία και ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης θα εξετάσουν παραμετρικά το «φαινόμενο» Σιμωνίδης. Στο συμπόσιο συμμετέχουν οι εξής ομιλητές: η Friederike Berger από τη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Λειψίας, ο Luciano Bossina του Πανεπιστήμιο της Πάδοβας, η Λίλια Διαμαντοπούλου του Πανεπιστήμιου της Βιέννης, ο Christian Gastgeber της Αυστριακής Ακαδημίας των Επιστημών (Βιέννη), ο Jürgen Hammerstaedt του Πανεπιστήμιου της Κολωνίας, η Μαριλίζα Μητσού από τη Σχολή Ανώτερων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες (EHESS, Παρίσι), ο Andreas E. Müller του Πανεπιστήμιου της Βιέννης, η Άννα Μυκονιάτη από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΚΜΣΤ, Θεσσαλονίκη), ο Pasquale Massimo Pinto του Πανεπιστήμιου του Μπάρι, ο Robert Sablatnig του Πολυτεχνείου της Βιέννης, ο Manfred Schreiner της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βιέννης, ο Νικήτας Σινιόσογλου από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Wolfgang Speyer του Πανεπιστήμιου του  Σάλτσμπουργκ, και η Birgit Wagner του Πανεπιστήμιου της Βιέννης.

Το συμπόσιο συνοδεύεται από εικαστική έκθεση που βασίζεται στη θρυλική ζωή και το έργο του Κωνσταντίνου Σιμωνίδη. Οι οκτώ Έλληνες καλλιτέχνες που παίρνουν μέρος στην έκθεση κλήθηκαν να μετουσιώσουν εικαστικά τα ερεθίσματα που προκαλούν η μυθιστορηματική ζωή του πλαστογράφου, τα έργα αλλά και γενικότερα η διαχείριση των εννοιών πλαστό-αυθεντικό στην τέχνη. Εστιάζοντας σε σημαντικούς σταθμούς της ζωής του Σιμωνίδη και σε εκδόσεις, όπως η Συμαΐς (1849), η Ερμηνεία των ζωγράφων (1853), ο Σιναϊτικός κώδικας, η αποκρυπτογράφηση των Ιερογλυφικών και το παλίμψηστο του Ποιμένος του Ερμά, -τμήμα του οποίου βρίσκεται σήμερα στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Βιέννης (ÖNB)-, προέκυψε μια έκθεση με εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους έργα (στις αφετηρίες και το ύφος), αφού ο κάθε καλλιτέχνης αποτυπώνει την ιδιαίτερη αίσθηση που του δημιουργεί το έργο και αποδίδει την ερμηνεία του.

                Μετά το πέρας των εργασιών, ο «Αναγνώστης» θα συζητήσει συμπεράσματα, εντυπώσεις και πτυχές του συμποσίου με την Επίκουρη Καθηγήτρια Νεοελληνικών Σπουδών Λίλια Διαμαντοπούλου, η οποία συμμετέχει στο συνέδριο με πολλές ιδιότητες: μέλος της οργανωτικής επιτροπής, φιλόλογος με ανακοίνωση, επιμελήτρια της έκθεσης, ενώ φιλοτέχνησε και το κολάζ της αφίσας του συνεδρίου! Μείνετε συντονισμένοι!

 

Info: Συμπόσιο: Πανεπιστήμιο Βιέννης, Ινστιτούτο Βυζαντινών & Νεοελληνικών Σπουδών.: «Επιστήμη Πεπλανημένη. Μια ιδιοφυΐα εξαπατά την Ευρώπη» 13 -14 Νοεμβρίου 2014. Aula am Campus der Universität Wien, Hof 1 Διοργάνωση: Andreas E. Müller, Λίλια Διαμαντοπούλου και Christian Gastgeber.

Έκθεση:Παράλληλη έκθεση 12 Νοεμβρίου – 12 Δεκεμβρίου 2014 (Εγκαίνια: Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014, 20:00, Institut für Kunstgeschichte, Hof 9). Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Ελεάννα Κουμαριανού, Αλέξανδρος Μαγκανιώτης, Βιργινία Μαστρογιαννάκη, Βασιλική Μάττα, Αντώνης Μιχαηλίδης, Έλενα Προβατά, Γιώργος Τσεριώνης και Βασίλης Ζωγράφος, ενώ την επιμέλεια της έκθεσης έχουν ο Andreas E. Müller (Πανεπιστήμιο Βιέννης), η Λίλια Διαμαντοπούλου (Πανεπιστήμιο Βιέννης) και η Άννα Μυκονιάτη (ΚΜΣΤ, Θεσσαλονίκη). Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 12 Δεκεμβρίου 2014 και είναι ανοιχτή στο κοινό, με ελεύθερη είσοδο, στις ώρες λειτουργίας του Ινστιτούτου Ιστορίας της Τέχνης, Universität Wien (Hof 9, Δευτέρα-Πέμπτη, 9.00-18.00; Παρασκευή, 9.00-17.00).

Για περισσότερες πληροφορίες: Institut für Byzantinistik und Neogräzistik

http://www.byzneo.univie.ac.at/institut/

και μέσω facebook:

https://www.facebook.com/events/907268512636367/?ref_dashboard_filter=upcoming

 

 

Προηγούμενο άρθροΠαιχνίδια με κείμενα ή ποιος είναι ο Κρητιώτης;
Επόμενο άρθροΜια φορά κι έναν καιρό …

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ