της Κέλλυς Πάλλα
Η Καίτη Στεφανάκη μας συστήθηκε το 2015 με την Όζα Ρόζα, Μικρά πεζά, εκδ. Εντευκτηρίου, και πιστή στη μικρή φόρμα επανέρχεται το 2021 με τις Άκρες γυναικείων χωραφιών, με τη γνώριμή της εικονοποιία, πιο απελευθερωμένη, αλλά και πιο συμφιλιωμένη με τα τραύματα του παρελθόντος.
Η γενέθλια γη αναπαρίσταται εδώ όχι τόσο ως χώρος όσο ως ένα επώδυνο αποθησαύρισμα συναισθημάτων, σκηνών και σχέσεων με το ίδιο και το αντίθετο φύλο. Οι άνδρες, πατέρες ή σύντροφοι, επικυρίαρχοι και εξουσιαστικοί εξωθούν τα γυναικεία δρώντα πρόσωπα στην αποσιώπηση των επιθυμιών τους, αλλά και στη σιωπηρή κριτική, κάποτε και στη γραφή ως πράξη επανάστασης, ενώ η αλληλεγγύη των γυναικών, με προεξάρχουσες τις απανταχού μητέρες, εξασφαλίζουν την αμοιβαία κατανόηση και τη σοφία που χρειάζεται το φύλο τους, για να αντέξει την κοινή του μοίρα στην ανδροκρατούμενη, ασφυκτική κοινωνία της υπαίθρου.
Η Κ.Σ. στα πρόσφατα διηγήματά της μετακινείται από τον ρεαλισμό της πρώτης συλλογής (τόπο-χρόνο-πρόσωπα) στο όνειρο, το όραμα, ακόμη και τη φαντασίωση και με όχημα μια γλώσσα ποιητική, σχεδόν μουσική, μεταβαίνει από το λογικό στο υπερλογικό καταφέρνοντας να απελευθερωθεί τόσο από τον θυμό όσο και από την επιθυμία για εκδίκηση για τα τραύματα που της επισσυσώρευσε η ζωή.
Οι αφηγηματικές φωνές της συλλογής αποτελούν τις επιμέρους όψεις του ίδιου γυναικείου υποκειμένου και, άλλοτε υιοθετώντας αρχαιοελληνικά μυθολογικά μοτίβα- άλλοτε επινοώντας ευφάνταστα ακρωνύμια, σχολιάζουν τους ρόλους που καλούνται να παίξουν στη διάρκεια της οδυνηρής ζωής τους. Δέσμιες τόσο εξωτερικών (πατριαρχία- νοοτροπία της ελληνικής περιφέρειας) όσο και εσωτερικών (ενοχές – απεμπόληση των προσωπικών χαρισμάτων) εμποδίων, δεν καθηλώνονται ούτε στο πένθος ούτε στην πικρία των πολλαπλών διαψεύσεων που υφίστανται, αλλά μετατοπίζονται προς την πλευρά της υπέρβασης αποδεχόμενες, όταν μάλιστα εισπράττουν έστω και όψιμα τρυφερότητα, τον θάνατο ως προϋπόθεση της (ανα)γέννησης.
Η συγγραφέας, χωρίς να εγκαταλείπει τη μνήμη του τραύματος και το οντολογικό του εύρος, όπως αυτό εγκαινιάστηκε στην Όζα ρόζ, στη δεύτερη συλλογή πεζών της αποδεσμεύεται από τους περιορισμούς της λογοτεχνικής αναπαράστασης του «όπως πραγματικά είναι», για να ξανοιχτεί με επιτυχία στην επικράτεια του επέκεινα. Αισθαντικές εικόνες (κυρίως άνθισης και μαρασμού φυτών, ανθών και καρπών) και οι αναπάντεχοι συνδυασμοί τους συνθέτουν το παρηγορητικό ελιξίριο για τις μεγάλες ήττες και τις μικρές νίκες του γυναικείου φύλου προσδίδοντας μια διάσταση στοχαστικότητας και ένα αίσθημα δικαιοσύνης που υπερνικούν τις ωδίνες της προσωπικής διαδρομής αναβαθμίζοντάς τες σε υπερατομικές.
Καίτη Στεφανάκη, Στις άκρες γυναικείων χωραφιών. Εντευκτήριο, 2021
Βρες το εδώ
