της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη (ανταπόκριση από Λονδίνο)
Γεμάτη ‘εκπλήξεις’ (ευφημισμός για το ‘επιλογές αμφιβόλου ποιότητας) ήταν η φετινή μακρά λίστα του βραβείου Man Booker που ανακοινώθηκε στις 24.7 στο Λονδίνο.
Περιλαμβάνει μόνο έναν προηγούμενο νικητή, τον Michael Ondaatje, που συμπτωματικά (;) μόλις τιμήθηκε με το Χρυσό Booker για τη συμπλήρωση 50 χρόνων του θεσμού για τον «Άγγλο Ασθενή». Το μυθιστόρημα του ‘Warlight’ ξεκινά στο ισοπεδωμένο από τους βομβαρδισμούς Λονδίνο το 1945 και μαζί με το ‘The Overstory’ του ήδη βραβευμένου με Pulitzer Richard Powers αποτελούν τις δυο μόνο στιβαρές υποψηφιότητες από τους 13 τίτλους της μακράς λίστας.
Ο πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Kwawe Antony Appiah δήλωσε περήφανος πως οι φετινές υποψηφιότητες ‘τολμάνε να ρισκάρουν με τη φόρμα’, αναφερόμενος κυρίως στο πρώτο εικονογραφήγημα (graphic novel) που κατάφερε να περάσει στην 13αδα των υποψηφίων. Το ‘Sabrina’ του 29χρονού Nick Drnaso αφηγείται το ανατριχιαστικό πρώτο 24ωρο μετά την εξαφάνιση μιας νέας γυναίκας και ‘συγκλόνισε’ την κριτική επιτροπή, σε τέτοιο βαθμό που άφησε εκτός 4 προηγούμενους νικητές Booker: Alan Hollinghurst, Pat Barker, Peter Carey και Julian Barns. Οι δυο τελευταίοι είχαν πρόσφατα χαρακτηρίσει το άνοιγμα του Booker προς Αμερική ως ‘κουτό’ και ‘άσκηση εταιρικής προώθησης’ μπορεί όμως ο αποκλεισμός τους να είναι άσχετος με το γεγονός αυτό, πάντως μετά από 2 συναπτές Αμερικανές νίκες (Paul Beatty ‘16, George Saunders ‘17) φέτος είναι η πρώτη χρονιά που υπάρχουν μόνο 3 Αμερικανοί στη λίστα: οι προαναφερθέντες Powers και Drnaso, καθώς και η Rachel Kushner με το ‘The Mars Room’.
Άλλη αναπάντεχη υποψηφιότητα το αστυνομικό μυθιστόρημα ‘Snap’ της Belinda Bauer, που διακρίθηκε ήδη με το ‘Χρυσό Στιλέτο’ (το ‘Booker των Αστυνομικών Μυθιστορημάτων’) και ξεκινά με μια μητέρα να εγκαταλείπει τα 3 παιδιά της σε ένα χαλασμένο αυτοκίνητο και κατά την κριτική επιτροπή ‘υπερβαίνει το είδος του και αφήνει μια αίσθηση που διαρκεί’.
Μεγάλο ποσοστό των υποψηφιοτήτων κατέχουν οι πρωτοεμφανιζόμενοι. Το δυστοπικό ‘The Water Cure’ αποτελεί το πρώτο μυθιστόρημα της 30χρονής διηγηματογράφου Sophie Mackintosh και ήδη συγκρίνεται με την ‘Ιστορία της Θεραπαινίδας’ της Margaret Atwood για την πολεμική του στην πατριαρχία, ενώ πρωτοεμφανιζόμενος θα μπορούσε να θεωρηθεί και ο ποιητής Robert Robertson που για πρώτη φορά επιχειρεί να γράψει πρόζα χρησιμοποιώντας και στίχους.
Ο βραβευμένος με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου της εφημερίδας Guardian Ιρλανδός Donal Ryan επίσης φιγουράρει στη μακρά λίστα με το ‘From a Low and Quiet Sea’ που αφηγείται την ιστορία ενός Σύριου πρόσφυγα, ενός κοινωνικού λειτουργού και ενός απατεώνα λογιστή.
Πρωτοεμφανιζόμενος και ο Guy Gunaratne με το ‘In our Mad and Curious City’ που οι κριτές χαρακτήρισαν ένα ‘σύγχρονο εσωτερικό αφήγημα πόλεως’ καθώς και οι δυο νεώτερες υποψήφιες της φετινής λίστας, η 28χρονή Daisy Johnson με το ‘Everything Under’ και η 27χρονή Sally Rooney με το ‘Normal People’ που ‘δίνουν την προοπτική της ηλικίας τους και μια νέα γεύση’ που κατάφεραν να εντυπωσιάσει τους κριτές.
Οι δύο τελευταίες συμμετοχές είναι το ‘Washington Black’ του Esi Edugyan που εξιστορεί τη ζωή ενός σκλάβου που γίνεται βοηθός ενός εκκεντρικού επιστήμονα και το ‘Milkman’ της Anna Burns που αφηγείται την έκρυθμη κατάσταση στην Ιρλανδία από την οπτική ενός 13χρονού κοριτσιού.
Ας μη βιαστούμε να πανηγυρίζουμε όμως πως ξαφνικά ο θεσμός έγινε ανατρεπτικός- από τις 171 αρχικές συμμετοχές επιλέχθηκαν 13, όμως όλες εκτός από 3, προέρχονται από εκδοτικούς κολοσσούς με τον Jonathan Cape να προηγείται της κούρσας με 3 υποψηφιότητες.
