Από τον Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.
Αστυνομικός συγγραφέας που συνδυάζει στα βιβλία του το αστυνομικό με το μαθηματικό και το ιστορικό μυθιστόρημα, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης θα παραθέσει στο καινούργιο του πόνημα, τη συλλογή διηγημάτων Εγκλήματα δημοσιονομικής προσαρμογής, επτά φωτογραφίες της κρίσης χωρίς ίχνος καταγγελίας ή ηθικολογίας: με πυκνή αφήγηση και λεπτομερειακά σχεδιασμένη πλοκή, με ταχύτητα δράσης και πλαστικά σκιτσαρισμένους χαρακτήρες, αλλά και με ένα υποδόριο χιούμορ, που έχει τη δυνατότητα να κρατάει αποστάσεις και από τα πιο δραματικά γεγονότα. Πρόσωπα που δεν μας περνάει από τον νου να λογαριάσουμε, καταστάσεις που κανένας δεν μπορεί να φανταστεί πως θα αποκτήσουν κάποια στιγμή δυσοίωνο πρόσημο, αλλά και λεπτομέρειες που δεν θα αποκρυπτογραφήσει ποτέ το κοινό μάτι διεκδικούν πρωταγωνιστικό ρόλο στις σελίδες του Μιχαηλίδη, δείχνοντας ένα και μοναδικό γεγονός: το γεγονός πως η κρίση είναι πανταχού παρούσα.
Το σκηνικό είναι ποικιλώνυμο και πολυάνθρωπο. Μετανάστες που θα βρουν αναίτιο θάνατο από ακροδεξιούς παλικαράδες ή στους οποίους θα φορτωθούν εγκλήματα τα οποία έχουν διαπράξει πρόσωπα αδιαμφισβήτητου κύρους, δημοσιογράφοι που ξεπλένουν χρήματα κερδισμένα από εμπόριο κοκαΐνης, εφοριακοί που χρησιμοποιούν την εξουσία τους για να απειλήσουν δικαίους και αδίκους, απελπισμένοι που έχουν χάσει τα πάντα (σπίτια, δουλειές, χρήματα και αγαπημένους ανθρώπους), βλέποντας τοκογλύφους, γιατρούς και κοράκια των πλειστηριασμών να ξεκοκαλίζουν και τα τελευταία αποθέματα της ακεραιότητάς τους, δωσίλογοι που έσπευσαν να εξαφανιστούν από προσώπου γης μετά την αποχώρηση των ναζί από την Ελλάδα κι επέστρεψαν ύστερα στη χώρα με τις εταιρείες τους από το εξωτερικό, για να δωροδοκήσουν αφειδώς για τις βρόμικες δουλειές τους, αλλά και αστυνομικοί που θα συνεργαστούν με νεοναζί για να σηκώσουν μεγάλα κύματα πολιτικής αστάθειας.
Αυτό είναι το θολό τοπίο εντός του οποίου κινούνται οι ήρωες του Μιχαηλίδη, για να μας υπενθυμίσουν πως η κρίση δεν είναι μεταφυσική, ούτε έπεσε μια ωραία πρωία από έναν ανέφελο ουρανό. Η κρίση προετοιμάστηκε επιμελώς και επί δεκαετίες στο εσωτερικό μιας κοινωνίας που ευνόησε χωρίς τον παραμικρό δισταγμό όλα τα εξαγριωτικά φαινόμενα τα οποία εν συνεχεία την κατέστρεψαν: την πλήρη έλλειψη αλληλεγγύης και τον διάχυτο κυνισμό, τον χυδαίο καταναλωτισμό και την ενδιάθετη διαφθορά, τη μεταμόρφωση της πολιτικής σε πολιτικολογία και πολιτικαντισμό, αλλά και τον ακοίμητο και, ατυχώς, όλο και πιο επικίνδυνο ρατσισμό.
Πολλές φορές τα θύματα στις ιστορίες του Μιχαηλίδη είναι απεχθέστερα από τους θύτες κι αυτό είναι κάτι το οποίο διαισθάνεται πρώτη η πρωταγωνίστριά του: η υπαστυνόμος Όλγα Πετροπούλου, που είναι φανατική αναγνώστρια του Μπόρχες και μπήκε στην υπηρεσία σχεδόν από λάθος ή, χειρότερα, από μια τεράστια αυταπάτη: ότι θα βοηθήσει τον κόσμο να απαλλαγεί από ένα τουλάχιστον μέρος των δεινών του. Η πραγματικότητα θα αποδειχθεί πολύ διαφορετική για την Πετροπούλου όχι μόνο όταν θα σκοντάψει πάνω στη γραφειοκρατική αδράνεια και τη δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία του σώματος το οποίο υπηρετεί, αλλά και όταν θα συνειδητοποιήσει τις εσωτερικές συγκρούσεις και τις σκοτεινές πολιτικές του οσμώσεις. Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν θα αλλάξει τα μυαλά της και δεν θα κάμψει ούτε κατ’ ελάχιστον το αγωνιστικό της φρόνημα. Με τετράγωνη λογική, που λατρεύει τη μαθηματική σκέψη και καλείται ενίοτε να λύσει και καθαρώς μαθηματικά προβλήματα, η υπαστυνόμος θα εξιχνιάσει όλες τις υποθέσεις οι οποίες θα της ανατεθούν, ακόμα κι αν δεν θα έχει πάντοτε την ηθική ικανοποίηση την οποία συνεπάγονται οι επιτυχίες της, ακόμα κι αν θα δει πολλές φορές τα πράγματα να λιμνάζουν ακούνητα στον βάλτο τους.
INFO Τεύκρος Μιχαηλίδης: Εγκλήματα δημοσιονομικής προσαρμογής. Επτά φωτογραφίες της κρίσης. Διηγήματα. Πόλις. Σελ. 267.
