Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.
Καθημερινά διαβάζουμε κείμενα που κάτι μας θυμίζουν. Κάποιος τα έγραψε, κάποιος άλλος τα αντέγραψε, κάποιος πήρε ένα κομμάτι και το διασκεύασε και τελικά έφτασε να το διαβάζουμε και κάτι να μας θυμίζει. Όμως εδώ υπάρχει μια κλοπή. Υπάρχει το πνευματικό δικαίωμα του δημιουργού που κάποιος του το στερεί. Οι συγγραφείς και οι δημοσιογράφοι υφίστανται πολλαπλώς τέτοιου είδους «απαλλοτριώσεις» της πνευματικής τους ύλης. Το ίδιο, όσο και αν δεν πηγαίνει το μυαλό μας εύκολα, συμβαίνει με τις φωτοτυπίες, τα σκάνερ, τους εκτυπωτές. Κανείς, σχεδόν, δεν δείχνει να ενδιαφέρεται για να σταματήσει αυτό το παράνομο «κλοπυραιτ» και να αποκατασταθεί η νομιμότητα, δηλαδή να αποδοθεί το πνευματικό δικαίωμα στο δημιουργό παρά τα όσα προβλέπει η σχετική νομοθεσία
Ο ΟΣΔΕΛ – Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου – εκτός της βασικής του δουλειάς που είναι η διαχείριση των δικαιωμάτων αναπαραγωγής για λογαριασμό των δικαιούχων του (συγγραφέων, μεταφραστών, δημοσιογράφων του γραπτού Τύπου και εκδοτών βιβλίων και Τύπου), κυνηγά νομικά όλους όσοι καταχρηστικά χρησιμοποιούν την πνευματική ιδιοκτησία άλλων. Φυσικά πρακτικά είναι πολύ δύσκολο να υπάρξει μια πλήρης και αποτελεσματική αντιμετώπιση. Όσον αφορά όμως το θέμα των δικαιωμάτων οι περισσότερες χώρες (και η Ελλάδα εν μέρει) έχουν λύσει το ζήτημα αυτό μέσω της «εύλογης αμοιβής».
Τι είναι αυτή; Είναι η είσπραξη και η απόδοση στους δικαιούχους ενός μικρού ποσοστού της αξίας εισαγωγής ή κατασκευής των μηχανημάτων και των μέσων που χρησιμοποιούνται γι’ αυτήν την αναπαραγωγή. Δηλαδή, φωτοτυπικών μηχανημάτων, χαρτιού για φωτοτυπίες, σκάνερ, πολυμηχανήματα. Είναι σαφές, σύμφωνα με στελέχη του ΟΣΔΕΛ, ότι «δεν πρόκειται για φόρο αλλά για αμοιβή πνευματικού δικαιώματος για την ιδιωτική αναπαραγωγή κειμένων η οποία ούτε μπορεί να υπολογιστεί ούτε και χρειάζεται ειδική αδειοδότηση».
Εδώ να σημειώσουμε ότι υπάρχει ένα μεγάλο κενό στην ελληνική νομοθεσία που έχει εξαιρέσει τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τους εκτυπωτές από την υποχρέωση καταβολής της εύλογης αμοιβής, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στην πλειονότητα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αποτέλεσμα είναι δημιουργοί και εκδότες στην Ελλάδα να στερούνται πνευματικά δικαιώματα τα οποία τους οφείλονται σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία.
Είναι αστείο σήμερα να θεωρούμε ότι ο υπολογιστής και ο εκτυπωτής δεν «συμπράττει» στην παράνομη απόκτηση περιεχομένου. Ο ΟΣΔΕΛ μαζί με άλλους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης διεκδικεί την επαναφορά των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των εκτυπωτών στον σχετικό νόμο, θεωρώντας τουλάχιστον άστοχη και παράλογη για τη σημερινή εποχή της κυριαρχίας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και εκτυπωτών τη διατήρηση της εξαίρεσής τους από τον σχετική ελληνική νομοθεσία. Η τελευταία είναι η μόνη σε ολόκληρη την Ευρώπη που στη σημερινή εποχή δεν αντιλαμβάνεται ότι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής συμμετέχει στη διαδικασία αναπαραγωγής γραπτών κειμένων για ιδιωτική χρήση.
Η προϊστορία του θέματος έχεις ως εξής: Το 2002 με τροπολογία του τότε υπουργού Οικονομικών Ν. Χριστοδουλάκη (άρθρο 14 παρ.1 του Ν.3049/2002) καταργήθηκε η εύλογη αμοιβή του 2% επί των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Αντίθετα, στις ευρωπαϊκές νομοθεσίες σε Γερμανία, Αυστρία, Γαλλία, Σλοβακία προβλέπεται εύλογη αμοιβή για τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές (δικαιούχοι της οποίας είναι όλες οι κατηγορίες δημιουργών και δικαιούχων συγγενικών δικαιωμάτων). Μάλιστα στη Γερμανία η εύλογη αμοιβή που οφείλεται αποκλειστικά και μόνον στους δημιουργούς και δικαιούχους έντυπων έργων έχει καθοριστεί σε δώδεκα ευρώ ανά κεντρική μονάδα υπολογιστή. Σύμφωνα με πληροφορίες οι εταιρείες πληροφορικής στη Γερμανία συνήψαν σύμβαση με αναδρομική ισχύ για την καταβολή εύλογης αμοιβής επί των υπολογιστών.
Από αυτή την κατάσταση δεν ξεφεύγει και ο εκτυπωτής και το σκάνερ, τα οποία συνδεόμενα με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή αναπαράγουν χωρίς κόπο και χρήμα το πνευματικό έργο του δημιουργού. Ήδη σε αρκετές χώρες προβλέπεται φορολόγηση για τους εκτυπωτές (Βέλγιο, Γερμανία, Αυστρία, κλπ).
Οι συγγραφείς, οι εκδότες και οι δημοσιογράφοι έχουν νόμιμο δικαίωμα να διεκδικήσουν μέσω του ΟΣΔΕΛ την επιβολή αυτής της εύλογης αμοιβής σε οποιοδήποτε μηχάνημα βοηθά την αναπαραγωγή υλικού χωρίς την άδεια τους. Αυτό με την αυστηροποίηση των κανόνων περί φωτοτυπιών, τουλάχιστον, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα αποδώσει δικαιοσύνη, σε κάποιο βαθμό. Από εκεί και πέρα υπάρχουν κι άλλα προγράμματα που μπορεί να βοηθήσουν στο να παταχθεί η λογοκλοπή αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα, στο οποίο , νομίζω, και η πολιτεία θα έπρεπε να έχει πάρει θέση.
Όχι για να ξέρουμε τι λέμε και τι γίνεται!!!!!
Συμφωνώ και διαφωνώ. Φυσικά και η λογοκλοπή θα πρεπε να διώκεται. Απ’ την άλλη, αν υπήρχαν τόσα στεγανά στη διάδοση της γνώσης, τότε ο κόσμος που δεν έχει τη δυνατότητα ν΄αγοράζει βιβλία, θα ήταν πνευματικά φτωχότερος.
(ο ΟΣΔΕΛ από που αντλεί τους πόρους του; απ΄το Κράτος;)