Φίλιππος Φιλίππου.
Διαβάζω τα Ερωτικά Εγκλήματα (Πατάκης), μια συλλογή συγγραφέων με θέμα τον έρωτα και τον θάνατο.Το 2008 εκδόθηκε η συλλογή Ελληνικά εγκλήματα (Καστανιώτης) που περιείχε αστυνομικά διηγήματα, γραμμένα από τους σημαντικότερους έλληνες συγγραφείς του είδους. Η επιτυχία του βιβλίου ώθησε τον επιμελητή του τόμου, τον Ανταίο Χρυσοστομίδη, να επαναλάβει το εγχείρημα τα επόμενα χρόνια με τους τόμους Ελληνικά εγκλήματα 2, 3 και 4. Τώρα οι εκδόσεις Πατάκη εξέδωσαν με την επιμέλεια του Μισέλ Φάις τη συλλογή Ερωτικά εγκλήματα με τον υπότιτλο «Οχτώ Έλληνες πεζογράφοι αφηγούνται ιστορίες παραφοράς». Πρέπει, εδώ να διευκρινίσουμε πως εκτός από μία, εκείνην του Τεύκρου Μιχαηλίδη, δεν πρόκειται για αστυνομικές ιστορίες, απλώς έχουμε να κάνουμε με εγκλήματα πάθους ή με παθιασμένες ερωτικές ιστορίες. Το πρώτο διήγημα του Γιάννη Ατζακά με τίτλο «Η λίμνη» μας μεταφέρει στη Θεσσαλονίκη την ταραγμένη δεκαετία του 60, όταν η πόλη βρίσκεται κάτω από τη σκιά της δολοφονίας του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη. Ο Άγγελος κι η Δανάη σπουδάζουν εκεί και βιώνουν έναν καταδικασμένο έρωτα. Το διήγημα της Ελένης Γιαννακάκη «Ταχεία βιοψία» αναφέρεται σε μια οικογενειακή υπόθεση, όπου πρωταγωνιστεί ένα παντρεμένο ζευγάρι, η πεθερά κι η ουκρανή οικιακή βοηθός. Νοσηλεία σε νοσοκομείο, απόκτηση παιδιού, λάθος διάγνωση, συνηθισμένες καταστάσεις σε αρκετές ελληνικές οικογένειες. Το διήγημα (το πλέον ποιητικό), του Κώστα Καβανόζη «Λιμναίος νεολιθικός οικισμός» μας μεταφέρει σε μιαν ελληνική επαρχία, όπου παιδιά, έφηβοι και ενήλικοι ερωτεύονται, συνουσιάζονται και ο αφηγητής κοιτάζει από την κλειδαρότρυπα για να δει των ερώτων τα θαύματα. Το διήγημα του Χρήστου Κυθρεώτη «Η χαμένη ευκαιρία» έχει ως αφηγητή κάποιον μυθιστοριογράφο που θυμάται κάποια Μίνα από τις παιδικές κατασκηνώσεις να ερωτοτροπεί μαζί του χωρίς εκείνος να συνειδητοποιεί το τι πράγματι συμβαίνει. Το διήγημα της Μαρίας Μήτσορα «Ο γάτος που δεν ξέρει χορό» έχει ως ήρωα έναν άντρα που αφηγείται τη φιλική σχέση του με μια γάτα. Το διήγημα του Τεύκρου Μιχαηλίδη «Εν μέσω ιαχών», όπως είπαμε, είναι το μόνο αστυνομικό. Σε αυτό πρωταγωνιστεί η υπαστυνόμος Όλγα Πετροπούλου –γνωστή και από άλλα διηγήματα του συγγραφέα–, την οποία επισκέπτεται μια γυναίκα και της ζητάει να τη βοηθήσει να εμποδίσει μια άσκοπη δολοφονία. Όπως η δολοφονία πραγματοποιείται. Στο μεταξύ, μαθαίνουμε για έναν μεγάλο έρωτα ανάμεσα σ’ ένα ήρωα και μια ηρωίδα, ενώ ο συγγραφέας μας θυμίζει το στίχο του Λουί Αραγκόν «Έρωτας ευτυχισμένος δεν υπάρχει». Το διήγημα (το πιο τολμηρό στις εκφράσεις), του Χρήστου Οικονόμου «Χειροβομβίδα στην κιλότα» μας γνωρίζει μια παράξενη ερωτική ιστορία ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα που ψεύδονται και που μισούνται. Στην ουσία, πρόκειται για κριτική στο θεσμό της οικογένειας για την οποία λένε πως είναι «ο συνεκτικός ιστός της ελληνικής κοινωνίας», αλλά στην πραγματικότητα ενίοτε αποτελεί εστία μίσους και ταπεινώσεων. Το διήγημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Η λατρεία του εγώ» διαδραματίζεται στο Παρίσι, συγκεκριμένα σε μια συνοικία με μετανάστες και «αποβράσματα» της κοινωνίας. Κεντρικοί ήρωες ο Κριστιάν και ο Ακίμ, δάσκαλος και άραβας μαθητής, ανάμεσα στους οποίους αναπτύσσεται μια ιδιότυπη φιλία, που όμως δεν ευδοκιμεί, καθώς άγνωστοι λόγοι, κυρίως πολιτισμικοί, την οδηγούν σε τραγωδία.
Όπως συμβαίνει συχνά σε παρόμοιες συλλογές, τα διηγήματα είναι άνισα παρά το ενδιαφέρον του θέματος. Ανάμεσά τους υπάρχουν δείγματα άρτιας γραφής αλλά και κείμενα μέτρια που γράφτηκαν υπό την πίεση του χρόνου. Κι αυτό, όχι εξαιτίας των αδυναμιών των συγγραφέων τους που είναι όλοι εκλεκτοί και εκλεκτές, αλλά λόγω της έλλειψης κοινού στόχου. Επισημαίνουμε πως από την έκδοση λείπουν τα βιογραφικά των δημιουργών κι αυτό μάλλον δυσχεραίνει την ανάγνωση, καθώς δεν γνωρίζουμε ποιος είναι ποιος και τι έχει γράψει ώστε να γίνουν οι αναγκαίες συγκρίσεις.
info: Γ.Ατζακάς, Ε.Γιαννακάκη, Κ.Καβανόζης, Χ.Κυθρεώτης, Μ. Μήτσορα, Τ. Μιχαηλίδης, Χ.Οικονόμου, Σ.Τριανταφύλλου
Ερωτικά Εγκλήματα
Εκδόσεις Πατάκη, 2015, σελ. 218
