της Αλεξάνδρας Χαΐνη
Το μυθιστόρημα «Kairos» της Γερμανίδας συγγραφέως Jenny Erpenbeck σε μετάφραση στα αγγλικά του Michael Hofmann, είναι οι μεγάλοι νικητές του φετινού Διεθνούς Βραβείου Booker. Είναι το πρώτο βιβλίο μεταφρασμένο από τα γερμανικά που κερδίζει το Διεθνές Βραβείο Booker. Σημειώνεται ότι πέρα από την τιμητική διάκριση, το βραβείο συνοδεύεται και από χρηματικό έπαθλο 50 χιλιάδων λιρών, τα οποία μοιράζονται συγγραφέας και μεταφραστής.
Κατά την απονομή, που έγινε στην κατάμεστη αίθουσα τελετών της Tate Modern στο Λονδίνο και μεταδόθηκε σε live streaming μέσα από το κανάλι των βραβείων στο you tube (η ανακοίνωση στο 35:28), συγγραφέας και μεταφραστής ανέβηκαν στη σκηνή φανερά συγκινημένοι – αν όχι σε κατάσταση σοκ: «Δεν περίμενα ότι πρέπει να βγάλω λόγο, είμαι πραγματικά ξαφνιασμένη γιατί και τα 6 βιβλία της βραχείας λίστας είναι καλά», παραδέχτηκε η Erpenbeck. «Τι να πω, έρχομαι από μια οικογένεια συγγραφέων· οι παππούδες μου ήταν συγγραφείς, ο πατέρας μου έγραφε μυθιστορήματα, η μαμά μου μετέφραζε λογοτεχνία από τα αραβικά στα γερμανικά -είχε μεταφράσει μάλιστα τον νομπελίστα συγγραφέα Ναγκίμπ Μαχφούζ».
«Είμαι απόλυτα σοκαρισμένος από όλο αυτό» είπε τρέμοντας ο Michael Hofmann τονίζοντας ότι δεν πιστεύει στην επιλογή αλλά στην απόφαση και «η απόφασή μου να αναλάβω το βιβλίο ήταν σωστή και ευχαριστώ τη Jenny που με εμπιστεύθηκε.»
Το βιβλίο: Βερολίνο. 11 Ιουλίου 1986. Εκείνη νεαρή φοιτήτρια, εκείνος μεγαλύτερος και παντρεμένος. Γνωρίζονται τυχαία σε ένα λεωφορείο. Νιώθουν μια έντονη και ξαφνική έλξη, η οποία τροφοδοτείται από το κοινό τους πάθος για τη μουσική και την τέχνη και ενισχύεται από τη μυστικότητα της σχέσης τους. Μια ερωτική ιστορία καθώς ο κόσμος αλλάζει: η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας καταρρέει σταδιακά, μαζί με όλες οι παλιές βεβαιότητες, αφήνοντας χώρο για μεγάλα κέρδη αλλά και για τις αντίστοιχες απώλειες. (Διαβάστε ένα απόσπασμα στα αγγλικά ΕΔΩ.)
«Είναι μια προσωπική ιστορία μιας μεγάλης αγάπης και της φθοράς της, είναι όμως και η διάλυση ενός ολόκληρου πολιτικού συστήματος. Με απλά λόγια: Πώς μπορεί κάτι που στην αρχή φαίνεται σωστό να μετατραπεί σε κάτι λάθος;» λέει η ίδια η Erpenbeck, περιγράφοντας το θέμα του μυθιστορήματός της.
Οι κριτικοί χαιρέτισαν με ενθουσιασμό το «Kairos» βιβλίο, με την έκδοσή του στα αγγλικά την περασμένη χρονιά. Κάποιοι μάλιστα το χαρακτήρισαν ως ένα μυθιστόρημα με τη «στόφα» του Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ο Dwight Garner, στους New York Times έγραψε ότι η Erpenbeck είναι μια από τις πιο εκλεπτυσμένες και ξεχωριστές φωνές της σύγχρονης λογοτεχνίας και ότι το «Kairos» είναι βαθιά συγκινητικό, με μια δύναμη «που έρχεται από τα έγκατα της γης».
Για την Eleanor Wachtel, πρόεδρο της επιτροπής επιλογής του International Booker, πάντως, το «Kairos» δεν αφηγείται μόνο μια ερωτική ιστορία, αλλα είναι ένα βιβλίο πρωτίστως πολιτικό, που σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής: «Η “αυτο-απορρόφηση” των εραστών και η κάθοδός τους σε μια καταστροφική δίνη, ακολουθεί την ιστορία της Ανατολικής Γερμανίας πριν την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.» Όπως συνέβη και με τη χώρα, «η σχέση του ζευγαριού ξεκινά με αισιοδοξία και εμπιστοσύνη και εξελίσσεται με τον χειρότερο τρόπο».
Όσο για την μετάφραση του Michael Hofmann η επιτροπή έκρινε ότι «συνέλαβε απόλυτα την ευγλωττία και τις εκκεντρικότητες της γραφής της Erpenbeck, τον ρυθμό των διακεκομμένων προτάσεων, του εύρους του συναισθηματικού της λεξιλογίου».
Η συγγραφέας: Η Jenny Erpenbeck γεννήθηκε στο Ανατολικό Βερολίνο το 1967. Είναι διευθύντρια όπερας, θεατρική συγγραφέας και βραβευμένη μυθιστοριογράφος. Εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο «Geschichte vom alten Kind» («Ιστορία του γερασμένου παιδιού»), το 1999. Το έργο της έχει μεταφραστεί σε 30 γλώσσες και θεωρείται πιο γνωστή στο εξωτερικό παρά στην πατρίδα της, τη Γερμανία. Το 2019, το μυθιστόρημά της «Visitation» χαρακτηρίστηκε από τον Guardian ως ένα από τα 100 καλύτερα βιβλία του 21ου αιώνα.
Ο μεταφραστής: Ο Michael Hofmann είναι ποιητής, κριτικός και μεταφραστής από τα γερμανικά του Franz Kafka, του Joseph Roth και του Hans Fallada. Έχει λάβει πολλά λογοτεχνικά βραβεία και από το 1993 διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Φλόριντα. Το 2023 εξελέγη ως μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Λογοτεχνίας.
Info
Τα βιβλία της κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη και Ίνδικτος
- Ιστορία του γερασμένου παιδιού (1999)
- Παιχνίδι με τις λέξεις (2008)
- Σκύβαλα (2006)
- Περαστικοί (2019)
- Δοκιμασία (2021)
- Η συντέλεια του κόσμου (2017)
και το Kairos στο Βιβλιοπωλείο Ευριπίδη
-Διαβάστε για τα υπόλοιπα πέντε βιβλία της βραχείας λίστας ΕΔΩ.
