του Μάκη Ανδρονόπουλου
Τοῖς κείνων ῥήμασι πειθόμενοι, ήτοι μετά την σύσταση του κ. Μάρκου Κρητικού για τέσσερα «ψαγμένα» γαλλικά νουάρ από τις εκδόσεις Oposito / noir και ως γνήσιοι (διάβαζε, σκληροί) αντι-χεγκελιστές δεν θα μπορούσαμε να μην αποκτήσουμε και να διαβάσουμε το βιβλίο του Jean-Bernard Pouy «Ο Σπινόζα γαμάει τον Χέγκελ». Το κάναμε, μας ανακάτεψε το μυαλό και το στομάχι, απολαύαμε τη δύναμη του κειμένου, αλλά δεν φχαριστηθήκαμε και τόσο τον σοδομισμό του Χέγκελ από τον Σπινόζα…
Πάντως, καλά κάναμε και το διαβάσαμε και θα διαβάσουμε και το επόμενο «Στεγνά! Ο Σπινόζα γαμάει τον Χέγκελ ξανά» μπας και αυτή τη φορά αισθανθούμε το ρίγος του βιαστή… του Χέγκελ. Διότι είναι φυσικό να είμαστε στην περίπτωση αυτή με τον Σπινόζα, διότι ως αντι-χεγκελικοί δεν βλέπουμε μόνο με καχυποψία τη «διαλεχτική» όπως αθέμιτα τη χειρίστηκε ο πολύς Χέγκελ, αλλά έκανε ακόμα δύο πιο επικίνδυνα πράγματα…
Πρώτον, εισηγήθηκε την ένταξη της Ιστορίας, του ιστορικού γίγνεσθαι, σε ένα σύστημα, το δικό του σύστημα, του Λόγου. Δηλαδή, ήταν ο άγγελος του «εξορθολογισμού» και του ελέγχου της Ιστορίας, παραβλέποντας τον παράγοντα των ανθρωπίνων παθών και εγωισμών και τους αστάθμητους παράγοντες που παρεμβαίνουν στην πορεία της ανθρωπότητας μέσα στο χρόνο. Αυτή η υπερβατική προσέγγιση της ιστορίας οδήγησε αμέσως μετά την Πτώση του Τείχους στην αναγγελία του «Τέλους της Ιστορίας» από τον Φράνσις Φουκουγιάμα, ο οποίος τελικά καταπλακώθηκε από το τείχος της ιστορίας στο Αφγανιστάν, στο Ιράκ και πρόσφατα στην Ουκρανία…
Δεύτερον, για τον Χέγκελ «το κράτος ενσαρκώνει την έλλογη ιδέα της καθολικής πραγματικότητας. Η κρατική δικαιακή τάξη, το πνεύμα της ομαδικότητας και οι πόλεμοι αποτελούν τους περισσότερο ‘‘ευεργετικούς’’ παράγοντες που περισώζουν το καθολικό, εξαφανίζοντας το μερικό». Ε! καλά, πρόκειται για απίστευτη σοφιστία… που θα’ λεγε ο Σπινόζα, ο ήρωας της ιστορίας του Πουί, ο οποίος δεν είναι βέβαια ο γνωστός Μπαρούχ από την Ολλανδία, αλλά ο αρχηγός μιας συμμορίας σε μια post-apocalyptic Γαλλία της ωμής βίας και του ακραίου μηδενισμού τύπου Mad Max, που έχει άχτι τη συμμορία των νέο-χεγκελιανών, «μια αρτηριοσκληρωτική συμμορία διανοουμένων, προερχόμενων από το σάπιο Υψηλό, όλο τσιτάτα και σημειωττικο-μαοϊκές αρλούμπες»…
Για να μπεις στην Ένοπλη Σπινοζική Φράξια πρέπει να έχεις διαβάσει τον Βιργιλίου θάνατο του Χέρμαν Μπροχ, τη Γνώση του πόνου του Κάρλο Γκάντα, το Κάτω από το ηφαίστειο του Μάλκολ Λόουρυ, τη Μικρή αδερφή του Τσάντλερ και φυσικά Σπινόζα. Η ομάδα αποτελείται από άντρες που έχουν ξεχάσει τι είναι γυναίκα και βολεύονται μεταξύ τους, είναι μηχανοκίνητοι, βρίζουν, σκοτώνουν και επιδίδονται στο πλιάτσικο, με δυο λόγια έχουν επιστρέψει στη φάση του τροφοσυλλέκτη.
Δεν έχει νόημα να πούμε την ιστορία της ΕΣΦ που στην ουσία είναι ένας πόλεμος μεταξύ των ένοπλων ομάδων όλων των αποχρώσεων και των διασπάσεων της πάλαι ποτέ επαναστατικής, διανοητικής και παραισθητικής αριστεράς που πολεμάει ταυτόχρονα τις αντίστοιχες φασιστικές, αλλά και τις πολιτοφυλακές και τα απομεινάρια ανασυγκρότησης του εθνικού γαλλικού στρατού. Στο φόντο, τα ανακοινωθέντα του ραδιοφώνου της 5ης Διεθνούς με μουσική υπόκρουση το Sympathy for the devil…
Τώρα, τι βιβλίο είναι αυτό; «Αστυνομικό» πάντως με την κλασική έννοια της αστυνομικής λογοτεχνίας δεν είναι. Μήπως είναι noir; …χμμ, καμία σχέση με Ντάσιελ Χάμετ ή Ρέϊμοντ Τσάντλερ. Κατ΄ αρχήν ένα μεγάλο μέρος της αφήγησης είναι κάτω από τον «γαμημένο ήλιο»… δεν είναι dark. Βέβαια ο κυνισμός ξεχειλίζει κάθε σελίδα, η ατμόσφαιρα είναι μονίμως απρόβλεπτη, απειλητική και η όποια πλοκή αποκαλύπτει της πιο σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης φύσης, εξ ου και noir. Δεν είναι καν neopolar με τη συνήθη ιστορικο-κοινωνικο-πολιτική ανάλυση. Θα έλεγα ότι είναι post-neopolar με την έννοια ότι υπερβαίνει το παρελθόν και η ιστορία του εκτυλίσσεται σε μια επερχόμενη δυστοπία μια ιλιγγιώδη φάση βίας για την επικράτηση.
Αναμφίβολα είναι ένα βιβλίο περιπέτειας με πηχτό μαύρο χιούμορ με φιλοσοφικές νύξεις και ποιητικές ατάκες αναρχικού περιεχομένου και νιχιλιστικών προθέσεων.
«Το χιούμορ προορίζεται για τους ευτυχισμένους ανθρώπους. Δεν είναι η στιγμή…»… «Είχε άπειρες τρύπες η στρατηγική μου, άπειρη αγωνία η καρδιά μου και το στόμα μου τη γεύση του λάθους. Θα μαθαίναμε σύντομα»… «Εκτελέστηκε επί τόπου χωρίς πολλά-πολλά απ’ τους πολιτοφύλακες. Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα; Βαρβαρότητα!» … «Βρήκα μια ρωγμή, βίωσα μια ρωγμή κι είμαι ευτυχής που την απόλαυσα μέχρι θανάτου. Χωρίς λογοπαίγνια» … «Δεν ήμουν τίποτα, αλλά μπορούσα ακόμα να γίνω πιο τίποτα».-
