ποίηση Ένα νέο περιοδικό ή, μάλλον, μια ετήσια επιθεώρηση, αφιερωμένη στην ποίηση και την ποιητική, παρουσιάζει το παρθενικό της τεύχος, που φέρει τον τίτλο Οδοντωτός –με το οριστικό άρθρο η πριν από το επίθετο να μας θυμίζει το θηλυκό της γένος, όπως η ποίηση, η θεωρία, η τέχνη και η κριτική, τις οποίες θεραπεύει, σύμφωνα και με τον υπότιτλο της νέας έκδοσης, που κυκλοφορεί με τη φροντίδα των εκδόσεων Κουκκίδα. Προτάσσοντας μια «Αναφορά στην ποίηση», ένα εισαγωγικό δοκίμιο του Κυριάκου Χαραλαμπίδη γι’ «αυτό που κάνει τις λέξεις να δονούνται», η ύλη του νέου περιοδικού περιλαμβάνει μια σειρά θεωρητικών προσεγγίσεων (για τον Κ. Π. Καβάφη, τον Τ. Σ. Έλιοτ, τη σχέση Λόγου, Σύμπαντος και Ποίησης, την αισχυλική μετάφραση του Γ. Καλοσγούρου, τη σχέση Μπετόβεν και Ουγκώ, τον Φιλοκτήτη του Σοφοκλή, τον Ρομαντισμό κ.ά.) και μελετών (για τους Ντύλαν Τόμας, Τάκη Σινόπουλο, Νίκο-Αλέξη Ασλάνογλου, Θανάση Τριαρίδη, Αντιγόνη Βουτσινά, Giovanni Pascoli), που καλύπτουν σχεδόν τις μισές από τις 328 σελίδες του τόμου. Ακολουθούν ποιήματα και μεταφράσεις, ενώ μεγάλο βάρος δίνεται στις συνεντεύξεις, καθώς παρουσιάζονται οκτώ συνομιλίες εφ’ όλης της ύλης (με τους Κώστα Κρεμμύδα, Σωτήρη Τριβιζά, Δημήτρη Αγγελή, Κώστα Λιννό, Γιώργο Κεντρωτή, και τις Τζέλα Ασπρογέρακα, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, Άννα Γρίβα), καθώς και αρκετές μικρές συνεντεύξεις, όπου η Ευσταθία Δήμου, υπεύθυνη της Οδοντωτού μαζί με τον Κώστα Ριζάκη, συνομιλεί με ποιητές για τα τελευταία τους βιβλία. Το τεύχος κλείνει με κριτικές για τις πιο πρόσφατες ποιητικές συλλογές, καθώς και μια εκτενέστερη βιβλιοκρισία για το βιβλίο της Έρης Σταυροπούλου, Η νεοελληνική ποίηση και το Εικοσιένα.
[Η ΟΔΟΝΤΩΤΟΣ, Σάμης 9, 153 44, Γέρακας, 6973219544, e.dimou@yahoo.gr]
ποιητική Λίγο πριν από τις γιορτές κυκλοφόρησε και το (χριστουγεννιάτικο) 32ο τεύχος του εξαμηνιαίου περιοδικού Ποιητική, με πλούσια, όπως πάντα, ύλη για την τέχνη της ποίησης, γεμάτο ελληνικά και μεταφρασμένα ποιήματα. Ξεχωρίσαμε εκείνα του Δημήτρη Δημητριάδη («Κατάλογοι, 28»), καθώς και μεταφράσεις ποιημάτων της βραβευμένης με Νόμπελ Louise Glück και της Ada Negri, του Hugo von Hofmannsthal και του John Ashbery. Το ανά χείρας τεύχος περιλαμβάνει επίσης ένα εκτενές αφιέρωμα στο μέχρι πρόσφατα αμετάφραστο στα νέα ελληνικά έργο «Βίος Κυπριανού», της ποιήτριας του 5ου αι. μ.Χ. Αυγούστας Ευδοκίας, το οποίο επιμελήθηκαν οι Άννα Γρίβα και Μάρκος Δενδρινός. Έργο που παρουσιάζει ιδιαίτερες γλωσσικές δυσκολίες, έχει χαρακτηριστεί από τους μελετητές ως ο «πρώτος Φάουστ» της παγκόσμιας λογοτεχνίας, καθώς αποτελεί ένα κείμενο που φέρνει στο φως δαιμονολογίες, μαγικές πρακτικές και φιλοσοφικές όψεις ενός κόσμου στο μεταίχμιο αρχαιότητας και μεσαίωνα. Ακόμη, ξεχωρίζουν οι επιστολές του John Keats, τις οποίες δημοσιεύει το καλό περιοδικό, όπου ο μείζων ρομαντικός ποιητής καταθέτει τις σκέψεις του για την τέχνη της ποίησης. Ο Έλιοτ θεωρούσε τις επιστολές του Κητς ό,τι σημαντικότερο γράφτηκε για την ποίηση κατά τον 19ο αιώνα. Επίσης, δύο δοκίμια, της Karen van Dyck και της Μάρθας Βαζάκα, αναλύουν συγκεκριμένες πτυχές της ποίησης του Γ. Σεφέρη. Η ύλη του νέου τεύχους της Ποιητικής, που όπως πάντα κυκλοφορεί με τη φροντίδα των εκδόσεων Πατάκη, ολοκληρώνεται με τις γνωστές στήλες «Κριτική» και «et cetera», όπου ο Μάνος Στεφανίδης αναφέρεται στην πρόσφατη έκδοση του ημερολόγιου του ζωγράφου Βάλια Σεμερτζίδη και ο Γιάννης Η. Παππάς στους «κορσέδες της μεταμοντέρνας αναπαλαίωσης»…
[ΠΟΙΗΤΙΚΗ, Πειραιώς 38, 104 37, Αθήνα, vlavianos@patakis.gr]
λογοτεχνία Την καταφυγή στη λογοτεχνία, απέναντι στην «αλλοτρίωση του ατομικού και του συλλογικού», η οποία καλείται «να προβάλει ηχηρή αντίσταση, ως ένα ύστατο παράδειγμα υγιούς δημόσιου λόγου», επικαλείται ο Γιώργος Δελιόπουλος, στο εισαγωγικό του σημείωμα στο τεύχος 14-15 της τετραμηνιαίας περιοδικής έκδοσης Λόγου και Τέχνης Καρυοθραύστις – και εδώ ένα ι επισημαίνει το θηλυκό γένος του τίτλου. Για ποια λογοτεχνία, όμως, γίνεται λόγος στο κείμενο με τίτλο «Πεδίο θραύσεως» του διευθυντή του περιοδικού, που κυκλοφορεί με τη φροντίδα των εκδόσεων Ρώμη της Θεσσαλονίκης; Αυτή που «δεν ναρκισσεύεται και δεν περιαυτολογεί, αυτή που δεν στριμώχνεται σε νόρμες και προχειρογραφίες», επισημαίνει, τονίζοντας ότι αυτή τη λογοτεχνία διακονούν οι 67 συγγραφείς που φιλοξενούνται στις σελίδες της Καρυοθραύστιδος. Ένα εκτενές αφιέρωμα στο πολυσχιδές έργο του Θανάση Χατζόπουλου (ποίηση, πεζογραφία, μετάφραση, δοκίμιο), το οποίο συνοδεύεται από ανέκδοτα κείμενά του, καλύπτει μεγάλο μέρος της ύλης του περιοδικού. Ακόμη, παρουσιάζονται «γράμματα προς έναν νέο ποιητή», είκοσι ανέκδοτες επιστολές του Αντώνη Σαμαράκη προς τον νεαρό (τότε) και άγνωστό του ποιητή Δημήτρη Κονιδάρη, καθώς και πέντε ανέκδοτες επιστολές – μαρτυρίες του Μάρκου Μέσκου προς τον Κώστα Θ. Ριζάκη. Ακόμη, περιλαμβάνονται σελίδες αφιερωμένες στο ποιητικό έργο των Σπύρου Λαζαρίδη, Αλεξάνδρας Μπακονίκα και Άννας Πετροπούλου, με ανέκδοτα ποιήματα, συνεντεύξεις και βιβλιοκριτικές για το έργο τους, μεταφράσεις ποιητικών έργων των Ada Limon και Margaret Atwood, συνεντεύξεις με τους υπεύθυνους των ηλεκτρονικών περιοδικών Fractal και Περί Ου, καθώς και βιβλιοκριτικές και αυτοσχόλια για τη σύγχρονη λογοτεχνική παραγωγή.
[ΚΑΡΥΟΘΡΑΥΣΤΙΣ, Κασσιανής 7, 501 32, Κοζάνη, 6947252260, georgedeliopoulos@yahoo.gr]
απουσίες «Το παρελθόν δεν είναι καν παρελθόν, είναι απλώς το χθες του σήμερα. Κοντινό και οικείο όσο η μνήμη το επαναφέρει στο παρόν για να ερμηνεύσει τα ανερμήνευτα», επισημαίνει ο Κώστας Κρεμμύδας στο σημείωμα Της Σύνταξης, με τίτλο «Δείξε μου τις φρικαλεότητές σου για να σου πω ποιος είσαι», στο νέο τεύχος (69ο) του τετραμηνιαίου περιοδικού για την τέχνη και τη ζωή Μανδραγόρας. Σε αυτό το παρόν παρελθόν αφιερώνει ένα μεγάλο μέρος της ύλης του, με σελίδες για τον αιρετικό δοκιμιογράφο και λαογράφο του άστεως Ηλία Πετρόπουλο (1928-2003), με αφορμή τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων από τον θάνατό του. Στο αφιέρωμα περιλαμβάνονται κείμενα και ποιήματα του ίδιου, ντοκουμέντα από τις ποικίλες διώξεις του, καθώς και μικρότερα ή μεγαλύτερα κείμενα, μελετήματα και ενθυμήματα ανθρώπων που τον γνώρισαν και συνεργάστηκαν μαζί του ή επηρεάστηκαν από το έργο του, από την Ελλάδα κι απ’ όλο τον κόσμο. Στο ίδιο τεύχος, σελίδες αφιερώνονται σε έναν άλλο απόντα, τον ποιητή Γιώργο Κακουλίδη (1956-2021), περιλαμβάνοντας εργοβιογραφία, ανθολόγιο ποιημάτων, συνεντεύξεων, κριτικών για τα βιβλία του, καθώς και επιστολές του στον Γιώργο Μαρκόπουλο. Ακόμη, δημοσιεύονται κείμενα των Μαίρης Δημάκη-Ζώρα, Τζίνας Καλογήρου και Δήμου Χλωπτσιούδη με αφορμή τα νέα ποιητικά βιβλία της Ελένης Αρτεμίου-Φωτιάδου, ενώ τις σελίδες του καλού περιοδικού κοσμούν έργα του εικαστικού Γιώργου Ξένου. Από την πληθώρα της ύλης του καινούριου τεύχους του Μανδραγόρα ξεχωρίσαμε το οδοιπορικό της Τζέλας Ασπρογέρακα-Γρίβα, «Θεσσαλονίκη – Αθήνα μέσω Πρεσπών». Ακολουθώντας τα βήματα της οπισθοχώρησης του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, μεταφέρει τον αναγνώστη στα χωριά των Πρεσπών που ακουμπούν στην ελληνοαλβανική μεθόριο: Πύλη, Πυξός, Βροντερό, Αγκαθωτό, απ’ όπου έγινε και η εκκένωση του μεγάλου όγκου των δυνάμεων του ΔΣΕ προς την Αλβανία.
[ΜΑΝΔΡΑΓΟΡΑΣ, Μεγίστης Λαύρας 32, 104 44, Αθήνα, editorial@mandragoras–magazine.gr]
