H στοχαστική δύναμη του μυθιστοριογράφου

0
134

του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.

 

Διάβαζα τις προηγούμενες ημέρες το καινούργιο μυθιστόρημα του Τζόναθαν Κόου Expo 58, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις σε μετάφραση Μαργαρίτας Ζαχαριάδου. Το βιβλίο έχει ως σκηνικό του χώρο την πρώτη διεθνή έκθεση τεχνολογίας μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου, που διοργανώθηκε στις Βρυξέλλες το 1958. Πρόκειται για μια λεπτή κωμωδία που ελέγχει τη νοοτροπία των Βρετανών και τους κατεστημένους βρετανικούς  θεσμούς , χωρίς, όμως, να θέλει να καταδικάσει και να απαξιώσει τους ήρωές του. Ο Κόου αποσυντονίζει εδώ τη ρητορική της συναδέλφωσης των εθνών (σε καιρό Ψυχρού Πολέμου οι πάντες υπονομεύουν τους πάντες), ξηλώνοντας εκ παραλλήλου την εθνική υπερηφάνεια της χώρας του.

Άκουσα χθες το βράδυ τον Κόου, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, στη συνομιλία του με τη Μαριλένα Αστραπέλλου, να λέει πως το βιβλίο του δεν είναι σάτιρα, αλλά κωμωδία, προσθέτοντας πως ενώ η σάτιρα θέλει να κατεδαφίσει, σκοπός της κωμωδίας είναι να παίξει με τους παραλογισμούς του κοινωνικού της περίγυρου. Ο Κόου μάς δίνει ένα εύγλωττο παράδειγμα του πώς η λογοτεχνία μπορεί να μετατρέψει την Ιστορία σε σύγχρονη πολιτική κριτική δίχως την ίδια ώρα να ξεπέσει στο εύκολο συναίσθημα και στην καταγγελία των πάντων η οποία μοιάζει με το πιο αυτονόητο πράγμα στον τόπο μας. Εκείνο που επιζητεί στο Expo 58 ο Κόου δεν είναι να αποκαθηλώσει τους πρωταγωνιστές του ως ιδεολογικά ανδρείκελα της πολιτικής εξουσίας και των ταξικών σχέσεων, αλλά να κατανοήσει τον τρόπο με τον οποίο εμπλέκονται οι άνθρωποι στις στρεβλώσεις του δημόσιου λόγου της εποχής τους, θυσιάζοντας την ατομικότητά τους σε επισφαλείς συλλογικές ανάγκες. Το μυθιστόρημα είναι πρωτίστως (το έγραφα και τις προάλλες με διαφορετική αφορμή) κριτικός στοχασμός: αυτό μας υπέδειξε  ο Κόου τόσο με το Expo 58 όσο και με τη χθεσινοβραδινή του παρουσία στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Μακάρι να το συνειδητοποιήσουμε όσο γίνεται γρηγορότερα.

 

Προηγούμενο άρθροSémaphore: Αφιέρωμα στην ελληνική ποίηση
Επόμενο άρθροRadio (bad) days

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ