Για τον Γιώργο Βέη (του Σωτήρη Π. Βαρνάβα)

5
919

 

 

Του Σωτήρη Π. Βαρνάβα

Κυκλοφόρησε πρόσφατα  από τις εκδόσεις  Αιγαίον  ο τόμος Για τον Γιώργο Βέη, Κριτικά κείμενα, ταξιδιωτικές μαρτυρίες  που ανθολόγησε και επιμελήθηκε ο Ομότιμος Καθηγητής Θεοδόσης Πυλαρινός, με μια εκτενή  εισαγωγή  και λεπτομερείς παραπομπές.  Πραγματικά εντυπωσιακός και αυτός ο τόμος, όπως και ο αντίστοιχος των κριτικών κειμένων των ποιητικών βιβλίων του  Γιώργου Βέη, με ανθολόγηση- επιμέλεια -εισαγωγή του ίδιου Καθηγητή.  Οι πολυπληθείς κριτικές μαρτυρούν την απήχηση που έχουν τα έργα του συγγραφέα   στο αναγνωστικό κοινό και στους δοκιμιογράφους. Το  βιβλίο Για τον Γιώργο Βέη, Κριτικά κείμενα, ταξιδιωτικές μαρτυρίες του Θεοδόση Πυλαρινού από μόνο του  αποτελεί ένα σημαντικό βιβλίο αναφοράς, με την επιστημονική σημασία του όρου (reference book) για τον ανθρώπινο  πολιτισμό σε διάφορα μέρη του πλανήτη και την ιστορική εξέλιξη του, με λεπτομέρειες στα κοινωνικά , θρησκευτικά ειωθότα της Άπω Ανατολής και όχι μόνο. Η σταχυολόγηση και παρουσίαση  κριτικών κειμένων  των βιβλίων του Γιώργου Βέη, με τις λεπτομερείς παραπομπές της εισαγωγής , καθιστούν το βιβλίο αυτό, εκτός των άλλων, και  πολύτιμο εγχειρίδιο για σπουδές, μελέτες για ερευνητές, ενώ  διευκολύνουν και  κάθε αναγνώστη  που θα θελήσει να γνωρίσει σε βάθος τους μακρινούς πολιτισμούς . Αυτό όμως που κάνει ξεχωριστές τις ταξιδιωτικές μαρτυρίες  του Γιώργου Βέη είναι ότι όλα στη γραφή του ολοκληρώνονται  διαπερνώντας μέσα από την καρδιά της φύσης, παρέχοντας ταυτόχρονα και σημαντικές  λεπτομέρειες που αφορούν στον έμβιο κόσμο.

Τα τόσα πολλά  είδη  ζώων και φυτών που καταγράφονται στα βιβλία του, μέσα στον οικότυπό τους όπως δρουν,  πλάθουν από μόνα τους το ενιαίο  περιβάλλον φύση- άνθρωπος, ενώ αποτελούν και τον πολύτιμο συνδετικό κρίκο μεταξύ των δύο μερών. Και είναι αυτά  που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην  ουσιαστική  σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον. Άνθρωπος και φυσικό περιβάλλον είναι γενετικά και λειτουργικά “Εκεί” και “Παντού”  αναπόσπαστα συνδεδεμένα, κάτι  που δεν κατανοείται  στο δυτικό πολιτισμό. Η σημασία της πραγματικότητας αυτής   αγνοείται και γι’ αυτόν  ακριβώς το λόγο   οι  προσπάθειες βελτίωσης των σχέσεων φύσης και ανθρώπου δεν είναι αποτελεσματικές.  Συνέπεια αυτού: να μην είναι δυνατή η επίτευξη συμφωνίας σε παγκόσμια κλίμακα  για τη λήψη αποτελεσματικών μέτρων αντιμετώπισης κρίσιμων περιβαλλοντικών  προβλημάτων που αφορούν όλο τον πλανήτη , όπως η κλιματική αλλαγή. Αυτή τη διαφορά σκέψης μεταξύ Ανατολής και Δύσης  εύκολα τη διαπιστώνει κανείς από τα προγράμματα σπουδών των ευρωπαϊκών τουλάχιστον πανεπιστημιακών σχολών, με τις αυστηρές διαχωριστικές γραμμές που υπάρχουν μεταξύ των ανθρωπιστικών σπουδών και των θετικών επιστημών, σε προπτυχιακό και  μεταπτυχιακό επίπεδο. Και ενώ το φυσικό περιβάλλον, με ό,τι αυτό περιλαμβάνει , δηλαδή τον άνθρωπο, τα φυτά, τα  ζώα, το έδαφος, το  νερό, τα  πετρώματα που συναπαρτίζουν την κιβωτό των ζωοποιών στοιχειών της φύσης, είναι ένας ενιαίος ζωντανός οργανισμός και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται, η όποια αναφορά  από διδάσκοντες  της περιβαλλοντικής επιστήμης σε ανθρωπιστικά – πολιτιστικά στοιχεία σε σχέση με αυτό αποτελεί θανατηφόρο αμάρτημα. Ό,τι δεν γίνεται κατανοητό από τους πολλούς  θεωρείται εκτός θέματος ,με ό,τι αρνητικό αυτό σημαίνει σε βάθος χρόνου για το κοινωνικό σύνολο, την επιστήμη και τον πολιτισμό.

Επομένως  τα βιβλία του Γιώργου Βέη, με τις λεπτομέρειες των αφηγήσεων του, ανοίγουν διόδους γεφύρωσης της διαφοράς σκέψης ανάμεσα στον κόσμο της Ανατολής και εκείνου της Δύσης. Στην πραγματικότητα το βασικότερο εμπόδιο  στη  λύση των περιβαλλοντικών προβλημάτων σε παγκόσμια κλίμακα είναι  το κενό γνώσης και η έλλειψη  συναίσθησης του ανθρώπου ότι  το φυσικό  περιβάλλον και ο άνθρωπος αποτελούν ενιαίο σώμα και οι λειτουργίες του ενός μέρους εξαρτώνται και επηρεάζουν τις λειτουργίες του άλλου . Έχουμε την άποψη ότι η αφήγηση  των ταξιδιωτικών μαρτυριών του  Γιώργου Βέη με  ελκυστικό τρόπο προετοιμάζει τον αναγνώστη να αποδεχθεί τον ενιαίο χαρακτήρα του φυσικού περιβάλλοντος και του ανθρώπου. Και υπό αυτή την έννοια το περιεχόμενο των βιβλίων του Γιώργου Βέη , όπως αναλύεται και αξιολογείται από τους κριτικούς και στη συνέχεια  με την συνθετική εργασία του  Θεοδόση Πυλαρινού, είναι εξαιρετικά ωφέλιμο και επίκαιρο . Στο βιβλίο αυτό όλα θεμελιώνονται  μεθοδολογικά, βήμα προς βήμα, βοηθώντας τον αναγνώστη των ταξιδιωτικών μαρτυριών  να εντρυφήσει στο  πεδίο ή τον τόπο που τον ενδιαφέρει, ενώ ταυτόχρονα απολαμβάνει και  ένα ταξίδι που συνδυάζει την ουσιαστική γνωριμία με τον κόσμο αυτό, παράλληλα  τού δίνεται το έναυσμα  για   στοχασμό. Όλα αυτά επιτυγχάνονται  γιατί ο ποιητής Γιώργος Βέης ταξιδεύοντας  αφήνει τον εαυτό του ελεύθερο να αποδεχθεί τις συνήθειες και το συνολικό τρόπο λειτουργίας των πραγμάτων “Εκεί”, ταυτιζόμενος τελικά μαζί τους, με ό,τι αυτό σημαίνει. Μια διαδικασία που ολοκληρώνεται με την λεπτομερή περιγραφή  των ζωντανών εικόνων και ανθρωπίνων λειτουργιών που παρακολουθεί ο συγγραφέας και στις οποίες ο ίδιος  συμμετέχει,  από τις πιο απλές μέχρι τις πλέον τελετουργικές. Και για να ακριβολογούμε, εκφράζοντας την άποψη μας από τη θέση του αναγνώστη, τα ταξίδια του Γιώργου Βέη στην πραγματικότητα συνεχίζονται , αφού η ανάγνωση των βιβλίων του  επιτυγχάνει την ένταξη και του  αναγνώστη στο  “Εκεί” ανθρωπογεωγραφικό περιβάλλον.

Η ανάγνωση της ανθρωπογεωγραφίας, βιογεωγραφίας  και  κοινωνιολογίας  της  Άπω Ανατολής  μέσα από τις ταξιδιωτικές  μαρτυρίες του Γιώργου Βέη, όπως αυτές   ανθολογούνται   με  την   επιμέλεια και εισαγωγή του Ομότιμου Καθηγητή  Θεοδόση  Πυλαρινού στον αναφερόμενο τόμο, θεωρούμε  ότι μπορεί να αποτελέσει  γέφυρα ειλικρινούς  σύνδεσης του κόσμου της Ανατολής και εκείνου της Δύσης, φέρνοντας τους λαούς πιο κοντά τον ένα στον άλλο. Κάτι  που αποτελεί  απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη συμφωνίας στον τρόπο αντιμετώπισης παγκόσμιων περιβαλλοντικών προβλημάτων, όπως η κλιματική αλλαγή , αλλά και η  εδραίωση αληθινής παγκόσμιας  ειρήνης.

Ας σημειωθεί  ακόμα   ότι στο λεπτομερές υποστηρικτικό υλικό, που παρατίθεται στις  σημειώσεις της  εισαγωγής του βιβλίου αυτού, γίνεται εμφανής  η πολυθεματική προσέγγιση των αφηγήσεων του Γιώργου Βέη . Το πλούσιο αυτό υλικό διευκολύνει   τον ερευνητή να επιλέξει, αν το θελήσει, τη θεματική στην οποία θα επιθυμούσε  να εστιάσει την προσοχή του περισσότερο και πιο εξειδικευμένα, συνεχίζοντας  περαιτέρω την έρευνά του.

Για τον Γιώργο Βέη, Κριτικά κείμενα, ταξιδιωτικές μαρτυρίες. Ανθολόγηση -Εισαγωγή -Επιμέλεια Θεοδόσης Πυλαρινός, Εκδόσεις Αιγαίον, Λευκωσία 2022.

Προηγούμενο άρθροOuLiPo: ελληνικές δοκιμές (της Ιωάννας Μαύρη)
Επόμενο άρθροΌλγκα Τοκάρτσουκ, Η εκδίκηση της φύσης(της Δήμητρας Ρουμπούλα)

5 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Εξαιρετικό το κείμενο. Μεγάλη η εκτίμηση για τον Γιώργο Βέη, τον άνθρωπο, τον οραματιστή, με την τόσο ξεχωριστή πένα που σε κάνει να βλέπεις μπροστά σου όλα αυτά που περιγράφει, να τα ζείς.

  2. Αγαπητέ Γιώργο, σε ευχαριστώ για το ενδιαφέρον αυτό άρθρο, και χαίρομαι ιδιαίτερα που μου το έστειλες.
    Ξέρεις ποσο εκτιμώ και εσένα προσωπικα και το έργο σου, τις σκέψεις και τον πλουτο της γραφής σου.
    Σε χαιρετώ,
    Ορεστης

  3. Το κριτικό σημείωμα του κ. Σωτήρη Π. Βαρνάβα αυτοσυστήνεται αναμφίβολα ως διεισδυτικό και διαφωτιστικό για την πολυσχιδή και πρωτότυπη σκέψη του ποιητή – δοκιμιογράφου αλλά και με επιστημονικές αξιώσεις ανθρωπολόγου Γιώργου Βέη. Με τον πρόσφατο τόμο του καθηγητή Θεοδόση Πυλαρινού για τα Κριτικά Κείμενα και τις Ταξιδιωτικές Μαρτυρίες του Γιώργου Βέη, παραδίδεται στο αναγνωστικό κοινό, εν είδει μιας διαλεκτικής συνομιλίας, ανάμεσα στην κριτική σκέψη του ποιητή και την προσωπική μαρτυρία του ταξιδευτή, ο πνευματικός πλούτος ενός συγγραφέα διαπνεόμενου από την αυθεντική αγωνία για την μοίρα του κόσμου και το βαθύ μυστήριο της ύπαρξης μας. Ευχόμενος από καρδιάς να είναι πάντα καλοτάξιδα όλα τα βιβλία του Γιώργου Βέη, διατελώ με βαθιά εκτίμηση. Μηνάς Ταλ

  4. Εξαιρετική και εύστοχη η ανάλυση του Σωτήρη Π. Βαρνάβα. Συμφωνώ απόλυτα με την πρόταση
    “Άνθρωπος και φυσικό περιβάλλον είναι γενετικά και λειτουργικά “Εκεί” και “Παντού” αναπόσπαστα συνδεδεμένα, κάτι που δεν κατανοείται στο δυτικό πολιτισμό”.
    Καλοτάξιδο το βιβλίο!
    Με εκτίμηση,
    Γεωργία Καραμπέρου

  5. Η λεπτομερής και αναλυτική παρουσίαση από τον Σωτήρη Π.Βαρνάβα, του βιβλίου “Για τον Γιώργο Βέη, Κριτικά κείμενα, ταξιδιωτικές μαρτυρίες” που ανθολόγησε και επιμελήθηκε ο Ομότιμος Καθηγητής Θεοδόσης Πυλαρινός, μας εξηγεί με αναλυτικό τρόπο πως “τα ταξίδια του Γιώργου Βέη στην πραγματικότητα συνεχίζονται , αφού η ανάγνωση των βιβλίων του επιτυγχάνει την ένταξη και του αναγνώστη στο “Εκεί” ανθρωπογεωγραφικό περιβάλλον”. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από τη διεισδυτική ματιά του συγγραφέα.
    Η παρουσίαση είναι εύστοχη και εγώ θα ευχηθώ να είναι καλοτάξιδο το βιβλίο.
    Με εκτίμηση
    Μοσχόπουλος Χαράλαμπος

Γράψτε απάντηση στο ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΥ Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ