του Σπύρου Κακουριώτη
Επιστροφή. Δεν άντεξε ούτε ένα χρόνο μακριά από τον πάγκο του βιβλιοπώλη και την προθήκη του περιπτέρου η περιοδική έκδοση πολιτισμού Οροπέδιο. Παρά τα όσα είχε εξαγγείλει, «στάθηκε αδύνατο να υιοθετήσουμε τις νέες τεχνολογίες και να κυκλοφορήσουμε ηλεκτρονικά». «Πολύ βασανιστήκαμε», ομολογεί ο εκδότης του. Έτσι, «μην μπορώντας να απαλλαγούμε από τη μυρωδιά του χαρτιού και του μελανιού, αποφασίσαμε να επανέλθουμε», με ένα καινούργιο τεύχος (το 25ο), πολυσέλιδο (416 σελ.!) και σχεδόν εξολοκλήρου αφιερωμένο σε έναν «σπουδαίο τεχνίτη του Λόγου»: στις σελίδες για τον και από τον Παναγιώτη Κουσαθανά περιλαμβάνονται αυτοβιογραφικό χρονολόγιο, εργογραφία και κριτικογραφία, καθώς και επιλογή από δημοσιευμένα κριτικά κείμενα για τον μυκονιάτη λόγιο και ανέκδοτα κείμενά του, ενώ δεκαπέντε συνεργάτες του καλού περιοδικού καταθέτουν τα δικά τους κριτικά κείμενα για εκείνον που, όπως τονίζει στην «Επί του Όρους Ομιλία» του ο εκδότης, «η πατρίδα μας πρέπει να […] τον κατατάξει στους άξιους του Γένους, όχι μόνο για το εξαιρετικό πρωτότυπο έργο του αλλά και για όσα έχει κάμει […] για τη διάσωση του λαϊκού πολιτισμού μιας όμορφης γωνιάς αυτής της πατρίδας». Την υπόλοιπη ύλη του περιοδικού συμπληρώνουν σελίδες αφιερωμένες στην ποίηση και το διήγημα, ελληνικά και μεταφρασμένα, ένα ενδιαφέρον ημερολογιακό τεκμήριο από το 1915, της αγγλίδας εθελόντριας νοσοκόμας Μόνικα Στάνλεϋ (από τον Λάκη Δόλγερα), ενώ ολοκληρώνεται με μια πλούσια σοδειά βιβλιοκριτικών σημειωμάτων.
[ΟΡΟΠΕΔΙΟ, Κάνιγγος 27, 106 82, Αθήνα, 211-71.55.641, oropediomag@gmail.com]
Σοδειά. «Ένα έντυπο περιοδικό ζητά πολλά, μέσα σε μια εποχή επικράτησης του ηλεκτρονικού τύπου, έχει τη δύναμη όμως να προσφέρει τη συγκίνηση μιας ανάγνωσης που ξεπερνάει το πρόσκαιρο κείμενο», επισημαίνεται, σε παρόμοιο μήκος κύματος, στο εκδοτικό σημείωμα («απόσταγμα») που καλωσορίζει τους αναγνώστες στο δεύτερο τεύχος της Σταφυλής, του περιοδικού με τον χαρακτηριστικό υπότιτλο «Μέθη στον λόγο, τη σκηνή, τις τέχνες». Σε αυτόν τον δεύτερο «τρύγο», το περιοδικό αφιερώνει μέρος των σελίδων του στον Ντίνο Χριστιανόπουλο, στον άνθρωπο και το έργο του. Κείμενα που αποτιμούν τη σοδειά του ποιητή γράφουν οι Δημήτρης Κόκορης («Η κοινωνική πτυχή της ποίησης ενός ερωτικού ποιητή»), Βασίλης Λέτσιος («Στο μεταίχμιο της μετάφρασης»), Δήμητρα Μήττα («Στο ενδιάμεσο μεταξύ πολιτικής και αισθητικής»), Γεωργία Μακρογιώργου («Ηδονή και οδύνη στα Ξένα γόνατα»), Σπύρος Λαζαρίδης («Το μαύρο τηλέφωνο κι η ξύλινη καρέκλα») και Αλεξάνδρα Μπακονίκα («Η ποίηση είναι μεγάλη καταξίωση»), ενώ σε αυτές δημοσιεύεται, εν είδει τεκμηρίου, μια σύντομη συνομιλία του Ντίνου Παπασπύρου με τον Ντίνο Χριστιανόπουλο, από το μακρινό 1994, με αφορμή το οριστικό κλείσιμο της «Διαγωνίου», υπό τον τίτλο «Ευτυχισμένοι στη δυστυχία μας». Πλούσια είναι η σοδειά και των υπόλοιπων «ποικιλιών» που προσφέρει το νεαρό περιοδικό, τόσο στον χώρο του δοκιμίου (όπου, μεταξύ άλλων, ο Παναγιώτης Χατζημωυσιάδης θυμάται τον Μάριο Χάκκα και η Ευσταθία Δήμου τον Δημοσθένη Βουτυρά) όσο και σε εκείνον της ποίησης και της πεζογραφίας, ελληνόφωνης και μεταφρασμένης. Στις σελίδες της η Σταφυλή φιλοξενεί ακόμη δύο ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις, με τη μεταφράστρια Ιωάννα Αβραμίδου και την ποιήτρια Λένα Καλλέργη, ενώ το τεύχος κλείνει με «Έναν ύμνο αλλιώτικο της Επανάστασης» από τον Γιώργο Δελιόπουλο, σε μια «έκτακτη ποιητική συνομιλία» με τον Αθανάσιο Χριστόπουλο.
[ΣΤΑΦΥΛΗ, Ζεφύρων 17, 153 42, Αγία Παρασκευή, 6937251125, dionidim@gmail.com]
Ταξίδι. Κείμενα που συνδέονται χαλαρά μεταξύ τους από την έννοια του ταξιδιού περιλαμβάνονται στις σελίδες του πρόσφατου τεύχους (236-237) του περιοδικού Το Δέντρο. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν εκείνα των Χρόνη Μπότσογλου, Νίκου Μπακόλα, Ματθαίου Μουντέ και Πέτρου Αμπατζόγλου, αποτυπώνοντας μετακινήσεις για πολλούς και διαφορετικούς λόγους (αναψυχή, εκπαίδευση, πόλεμος…), τετράδα που συμπληρώνει ο Αλέξης Πανσέληνος, με ένα άλλο ταξίδι, σε φιλμ 8 mm αυτό. Ακόμη, σε αυτό το διάχυτο αφιέρωμα ο αναγνώστης μπορεί να απολαύσει τα συναισθήματα που προκάλεσαν στον Μαρκήσιο ντε Σαντ «Τα θεάματα στη Φλωρεντία», και ιδιαίτερα την αποστροφή που επιδεικνύει απέναντι στους καστράτους, αλλά και το φιλεκκλησιαστικό άρθρο του Μαρσέλ Προυστ «Ο θάνατος των καθεδρικών ναών», που δημοσίευσε το 1904, προκειμένου να αντιπαρατεθεί στον αντικληρικαλισμό της Γαλλικής Δημοκρατίας. Πλάι στα αμιγώς λογοτεχνικά κείμενα, ξεχωρίζει η μικρή μελέτη του Γιώργου Τζιρτζιλάκη σχετικά με τη σταδιακή απομάκρυνση από τον ανθρωποκεντρισμό («Η μη ανθρώπινη στροφή»), αλλά και τα αποσπάσματα μιας συζήτησης ανάμεσα στον γάλλο φιλόσοφο Ζαν Πωλ Σαρτρ και τον προσωπικό γραμματέα του Μπενύ Λεβύ («Η ελπίδα σήμερα»), που δημοσιεύτηκε το 1980, λίγο πριν τον θάνατο του πρώτου. Ας σημειωθεί ότι τους δύο άνδρες ένωνε η συμμετοχή τους, λίγα χρόνια νωρίτερα, στην οργάνωση Gauche prolétarienne («Προλεταριακή Αριστερά»), που προέκυψε μετά τον Μάη του ’68 – ο Σαρτρ ως ενεργός υποστηρικτής, ο Λεβύ ως αφανής ηγέτης. Το τεύχος κλείνει με τις μόνιμες στήλες «Αναγνώσεις» και «Φύλλα», απ’ όπου αλιεύουμε έναν τίτλο μονάχα: «Η Χούντα έγινε για να μεταφραστεί ο Προυστ»!
[ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ, Τζ. Αλεβιζάτου 82, 156 69, Παπάγου, 210-380.46.30, dentromag@yahoo.gr]
Ρίμες. Τη γνωριμία των αναγνωστών με τη «Σαπφώ των Μεδίκων», την Laura Battiferra (1523-1589), κορυφαία ποιήτρια της ιταλικής Αναγέννησης, επιχειρεί με το ξεχωριστό αφιέρωμά του το 29ο τεύχος της Ποιητικής. Την παρουσίασή της στο ελληνικό κοινό μέσα από τις «Τοσκανικές ρίμες», που μεταφράζει και υπομνηματίζει η Άννα Γρίβα, αναλαμβάνουν η ίδια και ο Μάρκος Δενδρινός. Πλάι σε αυτήν την ποιήτρια του 16ου αιώνα στέκονται τέσσερις σημαντικές σύγχρονες ελβετίδες γερμανόφωνες συγγραφείς, σε ένα αφιέρωμα που επιμελείται ο Χρήστος Χρυσόπουλος, ενώ τη μετάφραση υπογράφει ο Γιάννης Καλλιφατίδης. Γύρω από τα δύο αυτά κεντρικά αφιερώματα, απλώνονται σελίδες ελληνικής ποίησης με πλήθος φωνών και τεχνοτροπιών, αλλά και μεταφράσεις πολλών και σημαντικών ξένων ποιητών, από τον Paul Valery (που μεταφράζει ο Γιώργος Βαρθαλίτης) μέχρι την κορυφαία Ιρανή Φορούκ Φαρουχζάντ (που μεταφράζει η Ελευθερία Τσίτσα). Πέρα από την πρωτογενή ποιητική παραγωγή, πρωτότυπη ή μεταφρασμένη, σε άλλες σελίδες του περιοδικού η Mάρθα Βασιλειάδη εξετάζει τη σχέση του Καβάφη και του Σεφέρη με τη μουσική και ειδικότερα τη «φιλοσοφία του ταγκό», ενώ η Σοφία Βούλγαρη, θέτοντας το ερώτημα «Ποιος αυτοκτόνησε τον Κατσαρό;», αναφέρεται εκτενώς στον παροπλισμό και την έκλειψη του ποιητή ή, με τα δικά της λόγια, «στο πού πηγαίνει η πρωτοπορία όταν έχει περάσει ο καιρός της». Τέλος, στη στήλη etcetera ο Δημήτρης Κοκόρης εστιάζει στην παρουσία των «φίλων» στην ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη, ενώ η Μάρθα Βαζάκα αναλύει με ανατρεπτικό τρόπο την παρουσία της «μέλισσας» στην ποίηση της Έμιλυ Ντίκινσον.
[ΠΟΙΗΤΙΚΗ, Πειραιώς 38, 104 37, Αθήνα, vlavianos@patakis.gr]
