Της Κατερίνας Γούλα.
Ο νόμος 2012-287, που όπως οι ίδιοι οι υπεύθυνοι παραδέχονται ψηφίστηκε στο άψε-σβήσε και μάλλον επιπόλαια, για να μη χαθεί η πολύ σημαντική χρηματοδότηση που τον συνόδευε, εξουσιοδοτεί την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας (BnF) να δημιουργήσει μια βάση δεδομένων αποτελούμενη από εξαντλημένα έργα του 20ου αιώνα Γάλλων ή ξένων συγγραφέων, χωρίς οι ίδιοι να χρειάζεται να ερωτηθούν. Αν μέσα σε έξι μήνες, ο συγγραφέας δε ζητήσει την απόσυρση του ονόματός του από τη λίστα του προγράμματος ReLire, το έργο διατίθεται άμεσα σε ψηφιακή μορφή. Αν περάσει αυτή η προθεσμία και ο συγγραφέας δεν προλάβει να υποβάλει τη διαμαρτυρία του, χάνει κάθε δικαίωμα πάνω στην ψηφιακή διακίνηση και πώληση του έργου του. Ο νόμος πάει ρητά κόντρα σε όλους τους κανονισμούς που διέπουν τα πνευματικά δικαιώματα. Και σαν να μην ήταν ήδη μεγάλη η ζημιά, μια πρώτη μελέτη της λίστας φέρνει στην επιφάνεια ένα σωρό λάθη καθώς δεν υπολογίστηκαν επανεκδόσεις, ανατυπώσεις σε συλλογές και ανθολογίες, ψηφιακές δημοσιεύσεις του ίδιου του συγγραφέα, ή πάλι συμπεριλαμβάνονται τίτλοι που εκδόθηκαν μετά το 2001 (ο νόμος καλύπτει μόνο βιβλία που εκδόθηκαν μεταξύ του 1901 και του 2001) ή βιβλία που βρίσκονται ακόμη υπό έκδοση. Η λίστα αφορά 500.000 έργα ενώ ήδη διαθέσιμα είναι 60. 000.
Μέχρι τώρα, όταν ένας εκδότης έπαυε να εκμεταλλεύεται ένα βιβλίο, τα δικαιώματα επέστρεφαν στον συγγραφέα και για να επαναδιακινηθεί ή να επανεκδοθεί το βιβλίο έπρεπε φυσικά να ζητηθεί η γνώμη του. Ο καινούργιος νόμος, ή η θεσμοθετημένη πειρατεία όπως τον χαρακτηρίζουν εξοργισμένοι πολλοί Γάλλοι συγγραφείς, καταργεί την τακτική αυτή και ανοίγει το δρόμο στην ψηφιακή εκμετάλλευση των εξαντλημένων έργων, αφήνοντας μια μεγάλη ασάφεια γύρω από το τι θα πει εξαντλημένο έργο. Η αίτηση απόσυρσης του έργου από τη λίστα ενέχει βαριά γραφειοκρατία, για να μη μιλήσουμε για το πόσο υποτιμητική φαντάζει για έναν εν ενεργεία δημιουργό. Οι λογοτεχνικοί κύκλοι αναρωτιούνται, πέρα από το μέγεθος του πλήγματος που θα καταφέρει στα βιβλιοπωλεία και στο τυπωμένο βιβλίο αυτη η νέα πριμοδότηση του ψηφιακού με το εγχείρημα ReLire, τι θα γίνει με «λεπτές» περιπτώσεις, όπου κάποιος συγγραφέας είτε έχει φτάσει τα 90 χρόνια και καμία περίπτωση δεν υπάρχει να μπει στη δαιδαλώδη περιπέτεια της online διαμαρτυρίας ή που κάποιος έχει ζητήσει το έργο του να κυκλοφορήσει μετά το θάνατό του με άλλο όνομα, τίτλο ή και περιεχόμενο…
