(επιμέλεια: Γιούλη Αναστασοπούλου).
1. Αυτοσύσταση: Tι πρέπει να γνωρίζουν οι αναγνώστες σου για σένα και τους ήρωές σου;
Όσο μεγάλωνα καταλάβαινα ότι οι ανθρώπινες σχέσεις ανθίζουν και ευοδώνονται όπου υπάρχει ισοτιμία και σεβασμός, όταν κάνεις πίσω, αφήνεις χώρο και επιτρέπεις στους γύρω σου να έχουν το δικαίωμα των λαθών τους.Αυτή η επίγνωση εξασκούμενη στην καθημερινότητα, μου δημιούργησε ένα αδιάθετο απόθεμα ελεγκτικής επιθυμίας. Για αυτό το απόθεμα αναζήτησα πεδία εκτόνωσης. Η συγγραφή, η κατασκευή ηρώων και πλοκής, είναι ένα έξοχο πεδίο εκτόνωσης του αποθέματος ελεγκτικής επιθυμίας που η ωρίμανση σε υποχρεώνει να διαχειριστείς εποικοδομητικά… Αυτό ήταν, για μένα τουλάχιστον, το πρωτογενές κίνητρο έναρξης της συγγραφικής μου διαδρομής.
Πολύ γρήγορα όμως, ανακάλυψα πως στη συγγραφή όπως και στη ζωή οι συνθήκες απόλυτου ελέγχου καταλήγουν σε ασφυξία, όχι μόνο για τον ελεγχόμενο αλλά και για αυτόν που ελέγχει. Στο πρώτο μου βιβλίο (Καιροί Τέσσερεις, εκδόσεις Πόλις) τον έλεγχο των ηρώων και της πλοκής τον μοιράστηκα με τη Δήμητρα τη βασική ηρωίδα του βιβλίου που τη συναντάμε στο πρώτο κεφάλαιο, τον πρώτο «καιρό», αυτόν του φθινοπώρου. Η Δήμητρα ήταν ο οδηγός μου στην κατασκευή των υπόλοιπων «καιρών» και όλων των ηρώων. Στο δεύτερο βιβλίο (Ο Ψίθυρος της Ευδοκίας, εκδόσεις Πόλις) το ρυθμό της πλοκής και τον έλεγχο των ηρώων τον σχεδίασα ακολουθώντας τις επιταγές ενός δημώδους παραμυθιού που μέρα τη μέρα μια φωνή θαμμένης συλλογικής μνήμης απήγγειλε μέσα στο κεφάλι μου. Το παραμύθι που γράφτηκε και πρώτο, λειτούργησε σαν μετρονόμος για την κατασκευή της αστυνομικής ιστορίας-παρωδίας που τυλίχτηκε γύρω του σαν περικοκλάδα. Στο τρίτο βιβλίο (άτιτλο ακόμα και υπό κατασκευή) τα πράγματα είναι πιο ζόρικα. Οι ήρωες έχουν πάρει το πάνω χέρι και δεν φαίνονται διατεθειμένοι να με κρατούν και απόλυτα ενήμερη για τις προθέσεις τους…
Όπως βλέπετε, το αρχικό μου κίνητρο (διάθεση αδιάθετων φορτίων ελεγκτικής επιθυμίας μέσω της γραφής) διαψεύστηκε πανηγυρικά, για να με οδηγήσει στη διαπίστωση στη γραφή όπως και στη ζωή, νόημα παράγεται όταν αποδέχεσαι την μετακίνηση από τη ψευδαίσθηση της αυτιστικής παντοδυναμίας στην δημιουργικότητα της συν-κατασκευής, σαν κάτι, παρότι ενίοτε απειλητικό, τελικά ευεργετικό γιατί μέσα από τη δημιουργικότητα που εκτρέφει, τελικά κατευνάζει την υπαρξιακή μας αγωνία.
2. Με ποιο κείμενο συνομιλεί το κείμενό σου;
Οι καιροί συνομιλούν με κείμενα του μαγικού ρεαλισμού και με τους Λατινοαμερικάνους.
3. Τι σημαίνει για σένα η υποψηφιότητα για το βραβείο του Αναγνώστη;
Μια συγκινητική και τιμητική πρόσκληση που με έκανε να καθίσω τη βραδιά της απονομής δίπλα, δίπλα, με νέους ταλαντούχους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς, εγώ που δεν είμαι πια νέα, αλλά παρόλα αυτά παραμένω πρωτοεμφανιζόμενη.
4. Το επόμενο βιβλίο σου έχει ήδη κυκλοφορήσει. Ποια η σχέση των δυο βιβλίων;
Ο Ψίθυρος της Ευδοκίας γράφτηκε αμέσως μετά τους Καιρούς. Κατά συνέπεια τα δύο βιβλία δεν θα μπορούσαν να μη σχετίζονται. Αν οι Καιροί διαπραγματεύονται τη σχέση μάνας-κόρης και παίζουν με το μύθο Δήμητρας-Περσεφόνης και τα ενδο-οικογενειακά μοτίβα της σχέσης τους, η Ευδοκία διευρύνει το πεδίο αναφοράς και μιλά για την αναζήτηση της συλλογικής μνήμης και της ρίζας αλλά και για την εκδίκηση που καιροφυλακτεί όσους την απαρνιούνται. Ο άξονας της σχέσης μάνας-κόρης υπάρχει και στην Ευδοκία, εμπλουτισμένος όμως με το μοτίβο μάνα-γιός, χωρίς να είναι όμως αυτός ο κεντρικός άξονας του βιβλίου. Οι κεντρικοί άξονες της Ευδοκίας είναι τα δίπολα: παλιό-νέο, αγροτικό-αστικό, συλλογική σύγκλιση-ατομική απόκλιση, βασικά δίπολα που αφορούν στον αυτοπροσδιορισμό της Ελληνικής κοινωνίας. Αυτά τα δίπολα είναι που κάνουν το βιβλίο επίκαιρο, γιατί με μια έννοια η ύπαρξή τους αμφισβητεί την Ελληνική κοινωνία ως κοινωνία ορθολογική, εξελιγμένη, κοινωνία δυτικού τύπου. Ας ελπίσουμε πως το βιβλίο δεν θα λειτουργήσει ως προφητεία και πως η μεγαλύτερη διακοπή ρεύματος που η χώρα έχει ζήσει τα τελευταία πενήντα χρόνια (φράση από το επίμετρο του βιβλίου) δεν θα συμβεί…
5. Πώς γράφεις και πού;
Γράφω τα βράδια και τα Σαββατοκύριακα. Στο περιθώριο της δουλειάς μου και με την ευγενική ανοχή της οικογένειάς μου. Η πολλαπλότητα των ρόλων που οι σύγχρονες γυναίκες συχνά απολαμβάνουμε, παρότι κουραστική, τελικά πιστεύω είναι ευλογία.
6. Αισθάνεσαι ότι ανήκεις σε μια γενιά συγγραφέων;
Όχι. Άλλωστε ο προσδιορισμός «συγγραφέας» μου φαίνεται κομπασμός για τη δική μου περίπτωση. Απλώς νοιώθω ευγνώμων που μου δόθηκε η ευκαιρία να εκδοθώ και να διαβαστώ. Αισθάνομαι περισσότερο αφηγήτρια ιστοριών και λιγότερο συγγραφέας.
7. Αν μπορούσες να αλλάξεις ένα αγαπημένο σου βιβλίο ποια θα ήταν η παρέμβασή σου;
Αν αλλάξεις κάτι αγαπημένο παύει να είναι αγαπημένο. Είναι σαν το λάθος που πολύ συχνά κάνουμε στις σχέσεις μας. Ερωτευόμαστε κάποιον και μετά καταναλώνουμε τη ζωή μας για να τον αλλάξουμε, δηλαδή να τον απο-ερωτευτούμε.
8. Tι σου λείπει από το Λογοτεχνικό τοπίο σήμερα;
Στην Ελλάδα οι συγγραφείς είναι πολλοί και καλοί, το ίδιο και οι εκδοτικοί οίκοι. Το πεδίο είναι γόνιμο, όχι όμως και απαραίτητα βιώσιμο. Αυτή η σύνδεση γονιμότητας και βιωσιμότητας με απασχολεί πολύ. Όχι μόνο στο λογοτεχνικό τοπίο…
9. Απάντησε σε μια ερώτηση που δεν σου έχουν κάνει ακόμα;
Πολύ θα ήθελα να με ρωτήσουν που και πως γεννιέται ένα βιβλίο, για να πω πως γεννιέται στον ίσκιο, όχι στο φως, στην περιοχή που τέμνεται το συνειδητό με το ασυνείδητο, στις χαυνωτικές στιγμές πριν κοιμηθούμε ή μόλις ξυπνήσουμε, σε έναν κοινό τόπο, έξω από το χωρο-χρόνο μας, εκεί που συναντιέται ο συγγραφέας με τους ήρωές του, είτε είναι προπλάσματα, είτε πλάσματα διαμορφωμένα, εκεί που απαγγέλλονται στο διηνεκές όλες οι μεγάλες αφηγήσεις, η Βίβλος, η Οδύσσεια, η Ιλιάδα, το Δημοτικό τραγούδι, το Λαϊκό παραμύθι…
10. Ποιον νέο συγγραφέα θα μας πρότεινες να φιλοξενήσουμε στις Συστατικές Επιστολές;
Νομίζω είναι όλοι στη βραχεία λίστα των βραβείων του Αναγνώστη.
Μικρό Βιογραφικό
Η Χριστίνα Καράμπελα γεννήθηκε το 1963. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και κοινωνιολογία στη Μεγάλη Βρετανία. Παράλληλα με τις σπουδές της έκανε μεταφράσεις για λογοτεχνικά περιοδικά και πήρε πτυχίο μετάφρασης και διερμηνείας στα Ιταλικά. Εργάζεται στο χώρο της έρευνας αγοράς και των δημοσκοπήσεων από το 1987. Το 1998 ίδρυσε την εταιρεία qed market research την οποία διευθύνει μέχρι σήμερα.
