Της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη (Λονδίνο)
Το μυθιστόρημα ‘Οι Διαθήκες’ της Μάργκαρετ Άτγουντ και το ‘Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο’ της Bernardine Evaristo θα μοιραστούν μεταξύ τους το φετινό βραβείο Booker. Κάτι τέτοιο έχει να συμβεί από το 1992 που η ‘Ιερή Πείνα’ του Barry Unsworth μοιράστηκε το βραβείο με τον ‘Άγγλο Ασθενή’ του Michael Ondaatje.
Εκτός όμως από τη γυναικείο χροιά τα έργα αυτά καθ’ αυτά δεν έχουν κανένα κοινό στοιχείο, θα μπορούσε μάλιστα κανείς να ισχυριστεί πως είναι τα πλέον ‘αντιδιαμετρικά αντίθετα’ στη λίστα.
Το βιβλίο της Άτγουντ ήταν εξαρχής το φαβορί (2/1), με τις καλύτερες πωλήσεις σκληρόδετου βιβλίου στο Ηνωμένο Βασίλειο τα τελευταία 4 χρόνια (100.000 αντίτυπα σε μια βδομάδα ή 4 αντίτυπα το δευτερόλεπτο), βάρυγδουπο και δαπανηρό μάρκετινγκ και μακρά προυπηρεσία της συγγραφέως στις βραχείες λίστες του θεσμού ( 1986, 1989, 1996, 2000 –βράβευση για τον ‘Τυφλό Δολοφόνο’, 2003) σύμφωνα όμως με τους κριτικούς στο βρετανικό και ιρλανδικό τύπο ‘βράβευση του έργου αυτού θα σήμαινε βράβευση της σωστής δημιουργού για το λάθος βιβλίο’ δεδομένου ότι ‘Η Ιστορία της Θεραπανίδας’ που αποτελεί την πρώτη επαφή με το θεοκρατικό καθεστώς των πρωην ΗΠΑ και νυν Gilead είχε αδικηθεί το 1986 καθώς δεν είχε καταφέρει να κερδίσει. Στις ‘Διαθήκες’ οι θεραπαινίδες απουσιάζουν σε μεγάλο βαθμό καθώς το βιβλίο αποτελεί διηγήσεις τριων άλλων κατηγοριών γυναικών στη Gilead: μιας Θείας(κάτι ανάμεσα σε καλόγριες και μαντάμες επιφορτισμένων με την ομαλή λειτουργία της γυναικείας σφαίρας του απολυταρχικού και καταπιεστικού καθεστώτος), ενός Μαργαριταρένιου Κοριτσιού (εύελπι Θεία και ιεραπόστολο της θεοκρατίας) και μιας έφηβης Καναδής εκ γενετής προορισμένης να δράσει καταλυτικά. Οι τρεις φωνές κάνουν πάσα τη διήγηση μεταξύ τους με ακρίβεια και οξύνοια που θα ζήλευε και ο πιο ακριβοπληρωμένος μπαλαδόρος και παρά την κάπως κινηματογραφική/περιπετειώδη εξέλιξη, η Άτγουντ γράφει για ‘οικεία δεινά’ με το μοναδικό της τρόπο που έχει την απαλότητα μητρικού νανουρίσματος και την τραχύτητα μιας δυστοπικής πραγματικότητας.
Από την άλλη η Λονδρέζα, νιγηριανής καταγωγής Evaristo, παίζει με τα όρια του ορισμού του μυθιστορήματος, καθώς το βιβλίο της αποτελεί σύνθεση 12 διαφορετικών φωνών που τείνουν προς τη λυρική πρόζα και την ποίηση εξηγούν τι σημαίνει να είσαι ‘μαύρη, γυναίκα στη Βρετανία τα τελευταία 100 χρόνια’ και παρά τις μικρότερες πιθανότητες να κερδίσει (5/1), με τις έξυπνες, συγκινητικές και σοκαριστικές διηγήσεις της είχε κλέψει τις καρδιές των κριτικών που πόνταραν στη νίκη της τις τελευταίες μέρες.
Υπενθυμίζεται πως μετά από μια τετραετία ανδροκρατίας, το περσινό Booker είχε κερδίσει η Ιρλανδή Anna Burns για το ‘Γαλατά’, ενώ το χρηματικό έπαθλο ανέρχεται στις 50.000 στερλίνες.
