της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη (ανταπόκριση- Λονδίνο)
Το νέο βιβλίο της Μάργκαρετ Ατγουντ ‘The Testaments’ (‘Οι Διαθήκες’ σε ελεύθερη μετάφραση) έγινε, όπως ηταν αναμενόμενο, ανάρπαστο. Από τις 10/9 που κυκλοφόρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο, πωλείται ένα αντίτυπο κάθε 4 δευτερόλεπτα με όγκο πωλήσεων 103.177 στις πρώτες έξι μέρες από την έκδοση του. Αν και αυτές οι εντυπωσιακές, για τα ελληνικά δεδομένα επιδόσεις, ωχριούν σε σχέση με τα 680.000 αντίτυπα του ‘Χάρυ Πότερ και το Καταραμένο Παιδί’ (Τζ. Κ. Ρόουλινγκ) που πουλήθηκαν σε 3 μέρες ή το ‘Χαμένο Σύμβολο’ του Νταν Μπράουν που έφτασε τα 551.000 αντίτυπα σε μια βδομάδα, παραμένει το εκδοτικό γεγονός της χρονιάς.
Η αλυσσίδα βιβλιοπωλείων Waterstone’s λάνσαρε το βιβλίο με μια εκδήλωση παρουσία της συγγραφέως στο κεντρικό της κατάστημα της πλατείας Piccadilly στο Λονδίνο, με προσφωνήσεις από ποιήτριες και ακτιβίστριες, μαθήματα κεντήματος και κατασκευής πλακάρτ για τις 400 φανατικές αναγνώστριες που ανυπομονούσαν να αγοράσουν το αντιτυπό τους ενώ σχεδιάζονται άλλες 150 προωθητικές εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα. Τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία βλέπουν τα ράφια τους να αδειάζουν με ξέφρενους ρυθμούς. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, έχουν πωληθεί 125.000 αντίτυπα, ενώ πέραν της πρώτης έκδοσης 500.000 βιβλίων, προχωράνε και 2 επανεκδόσεις.
‘Οι Διαθήκες’ βρίσκονται στη βραχεία λίστα του βραβείου Booker μετά από πολλά μαρκετινιστικα τερτίπια. Μάθαμε ότι αντίτυπα του βιβλίου είχαν αποσταλεί με άκρα μυστικότητα στην κριτική επιτροπή δεδομένου οτι η ημερομηνία επίσημης έκδοσης του βιβλίου ήταν μετά την προθεσμία υποβολών για το βραβείο. Φυσιολογικά ακολούθηε ένα τζέρτζελο: αγωνιώδεις απόπειρες κουριερ να εντοπίσουν τον σωστό παραλήπτη/ μέλος της κριτικής επιτροπής, χάκερ που προσπαθούσαν να κλέψουν σελίδες και να τις χρησιμοποιήσουν ως ‘παγίδα΄ για να υποκλέψουν προσωπικά δεδομένα όσων θέλαν να τις διαβάσουν, πρόωρες αποστολές αντιτύπων σε πελάτες λόγω προβλήματος στο σύστημα διανομής της Amazon και έξαλλους βιβλιοπώλεις που βρήκαν άλλο ένα λόγο για να σιχτιρίζουν το Μπέζο. Όλα αυτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν υλικό για το επόμενο βιβλίο της Άτγουντ.
Ο πανζουρλισμός είναι σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένος, μετά την επιτυχημένη μεταφορά του πρώτου βιβλίου στη μικρή οθόνη όπου φέτος συνεχίζεται ο 4ος κύκλος (έχοντας πλέον ξεφύγει από τα χέρια της Άτγουντ που απλά ενέκρινε το σενάριο για να μη θανατωθεί κατά λάθος κάποιος χαρακτήρας που θα επαναμφανιζόταν στις Διαθήκες) και την ευρεία αποδοχή της συγγραφέως ως ‘προφήτισσα της δυστοπίας’που ισορροπεί αριστοτεχνικά ανάμεσα στο οικείο και το φρικαλέο παρουσιάζοντας έναν κόσμο όπου το‘habeas corpus’ έχει πάει περίπατο πολύ πριν την απαγόρευση των αμβλώσεων στις Η.Π.Α. Η γεννηθείσα το ’39 Atwood, αυτοσαρκαζόμενη σχολίασε πως ήταν τυχερή που η μεγάλη επιτυχία τη βρήκε σε μεγάλη ηλικία γιατί στα 30 της εικάζει ότι θα την είχε καταστρέψει.
Ο New Yorker θεωρεί πως οι “Διαθήκες” επιλύουν το πρόβλημα που δημιούργησε το πρώτο βιβλίο, δηλαδή την ταύτιση του καθενός αναγνώστη με τις καημένες τις θεραπαινίδες ξεχνώντας πως ο πραγματισμός και η αδιαφορία είναι πιο πιθανόν να μας καταβαραθρώσουν στην κατηγορία όσων υπηρετούν το καθεστώς.
Οι “Διαθήκες”,με πλοκή που εξελίσσεται 15 χρόνια μετά τη στιγμή που η Όφρεντ (ή ‘Του Φρεντ’) μπήκε σε ένα μαύρο φορτηγάκι με προορισμό ένα αβέβαιο μέλλον, όπου γυναίκες μαζικά πυροβολούνταν αν αντιδρούσαν να ‘εργαστούν’ στο νέο κόσμο. Σύντομα όμως αποκαλύπτεται πως ακόμη και στελέχη του καθεστώτος βοηθούν αντιφρονούσες να δραπετεύσουν στον Καναδά και στη συνέχεια να επαναστατήσουν και διηγούνται τις ιστορίες τους.Ο κριτικός λογοτεχνίας των Saturday Times, Douglas-Fairburst, αφού εκτιμά πόσο ενδεικτικό και τιαριαστό με την άποψη της Άτγουντ είναι ότι ούτε το αδίστακτο καθεστώς της Γκιλεάντ δε μπορεί να εναρμονίσει την πολυφωνία αυτή, εντοπίζει σωρεία χολυγουντιανών κλισέ, ασθματικής πλοκής και ημιτελών δράσεων. Θεωρεί πως το βιβλίο θα μπορούσε να κερδίσει το φετινό Booker, σημειώνει όμως, πικρόχολα, πως πρόκειται για ένα θεσμό που συνηθίζει να απονείμει το σωστό βραβείο, στο σωστό συγγραφέα, αλλά για το λάθος βιβλίο αφού το επίσης υποψήφιο το 1986 ‘Ιστορία της Θεραπαινίδος’ δεν είχε καταφέρει να κερδίσει ενώ ο Ian McEwan είχε κερδίσει για το ‘Άμστερνταμ’ αντί για το ‘Εξιλέωση’.
