Γιάννης Ν. Μπασκόζος.
Τελικά το «Ταξίδι από τα Κύθηρα», αυτό το δυσοίωνο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Θανάση Τζαβάρα που περιέγραφε την μάχη του με την Κόλαση επικυρώθηκε με τον σημερινό του θάνατο. Σε ηλικία 77 ετών, ο ψυχίατρος – ψυχαναλυτής Θανάσης Τζαβάρας, ομότιμος καθηγητής Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών έφυγε από κοντά μας. Το 2002 είχε παρά τρίχα ταξιδέψει στον άλλο κόσμο καθώς ένα ταξίδι στα Κύθηρα του στοίχησε μια βαριά πνευμονία και μια άσχημη εμπειρία στο Κέντρο Υγείας του νησιού και από εκεί στη “Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας” του Ευαγγελισμού. Όμως ο Θανάσης αυτή την περιπέτεια την έκανε λογοτεχνία στο πόνημα του «Ταξίδι από τα Κύθηρα» όπου αναπτύσσει σκέψεις σχετικά με τη νόσο και τον θάνατο, τις δυσλειτουργίες του νοσηλευτικού συστήματος καθώς και την ψυχοσωματική προβληματική. Δηλαδή πέρασε τρεισήμισι μήνες μεταξύ ζωής και θανάτου μέσα σε μια κατάσταση αμφίθυμη, ψυχικά διαταραγμένη και πολύπλοκη, αλλά καλλιτεχνικά ενδιαφέρουσα. Το ταξίδι του αυτό προς την Κόλαση το κατέγραψε με ειλικρίνεια: ένα ταξίδι γεμάτο φαντασιώσεις, οράματα και ψευδαισθήσεις που θα ζήλευαν καλλιτέχνες των παραισθήσεων όπως ο Σαλβατόρ Νταλί και ο Μαρσέλ Ντυσάν. Τότε έλεγε στους φίλους πώς φτηνά τη γλύτωσε, τους οποίους μάλιστα κορόιδευε γιατί καταγίνονταν σε διάφορα μαγικά τερτίπια και εναλλακτικά κόλπα για να ξορκίσουν το κακό. Η περιπέτεια εκείνη όμως είχε αφήσει σημάδια πόνου στο κορμί του. Δεν μπόρεσε πια να κοροϊδέψει τον θάνατο.
Ο Θανάσης Τζαβάρας γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα, όπου περάτωσε τις εγκύκλιες και ιατρικές του σπουδές. Από το 1965 μέχρι το 1978 έζησε στο Παρίσι όπου μετεκπαιδεύτηκε και εργάστηκε στη Νευρολογία-Ψυχιατρική, ερεύνησε στο πεδίο της Νευροψυχολογίας, διαμορφώθηκε στην ψυχανάλυση στο πλαίσιο της Φροϋδικής Σχολής του Λακάν. Από το 1978 δίδαξε σε διάφορα Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και από το 1998 ήταν καθηγητής Ψυχιατρικής, αρχικά στο τμήμα Νοσηλευτικής και μετέπειτα στο τμήμα ΜΙΘΕ του ΕΚΠΑ.
Ευφάνταστος, χαρισματικός, εναλλακτικός, οξύνους ήταν ένα πνεύμα δημιουργικό, γεμάτο αγάπη για τους άλλους. Συγκρατώ από τα πολλά που είχε πει λίγα λόγια για την κρίση , όπως τα είχε αναφέρει σε μια παλιότερη συνέντευξή του στο ΒΗΜΑ:
« Η κρισιολογία είναι η ραχοκοκαλιά της Ιστορίας, Πάρτε ας πούµε τη Βίβλο. Αν δεν κάνουµε θεολογική ανάγνωση, διαπιστώνουµε συνεχή αναφορά σε κρίσεις. ∆ιαβάστε τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, ειδικά τις Προς Κορινθίους. Η πιο απλή προσέγγιση που µπορούµε λοιπόν να κάνουµε σήµερα, στις αρχές του 21ου αιώνα, είναι: Ιδού άλλη µία κρίση! Και το µόνο πράγµα που µπορεί να κάνει ο κοινός θνητός είναι ή να εκπαιδευθεί να “διαβάζει” καταλλήλως κρίσεις, να αντιµετωπίζει δηλαδή τη ζωή ως µιαεναλλαγή κρίσεων, µε υφέσεις, ή να νοµίζει κάθε φορά ότι του έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι, όπως θα έλεγαν και οι Γαλάτες». Και λίγο παρακάτω :«Μας εκπαίδευσαν σε µια ουτοπία, ότι δήθεν το κοινωνικό και ιστορικό γίγνεσθαι µπορεί να είναι ανθόσπαρτο. Βεβαίως δεν πρέπει να ξεχνάµε ότι ο άνθρωπος είναι ον που ονειρεύεται, που φαντασιώνει· και πολύ καλά κάνει, είναι το µόνο ζώο άλλωστε που µπορεί να το κάνει».
Ο Θανάσης Τζαβάρας είχε μια πλούσια επιστημονική και συγγραφικής δραστηριότητα .Υπήρξε συνεκδότης της σειράς “Τρίαψις Λόγος” των εκδόσεων “Εξάντας”, μέλος της τετραμελούς Συντακτικής Ομάδας του ψυχαναλυτικού περιοδικού “Εκ των υστέρων” και ιδρυτικό μέλος του περιοδικού «Σύναψις».
Τα βιβλία του :
(2011) | Οδός Ιπποκράτους, Πλέθρον |
(2007) | Ταξίδι από τα Κύθηρα, Κοινός Τόπος Ψυχιατρικής, Νευροεπιστημών & Επιστημών του Ανθρώπου |
(2005) | Ψυχανάλεκτα, Νήσος |
(1999) | Αγαπητέ αδελφέ Βασίλειε, Εξάντας |