του Δημήτρη Φύσσα
Είκοσι εννιά ανακοινώσεις τριάντα συντελεστών, σε τέσσερις ενότητες (Λογοτεχνία• διανόηση• διεθνής διάλογος – μεταφράσεις• διακαλλιτεχνικός διάλογος – πολιτισμός) περιλαμβάνονται στον μνημειώδη τόμο, τον οποίο οι επιμελητές έδωσαν σε χρόνο-ρεκόρ.
Μερικά θέματα: νεοτερικότητα, γενιές, κρατικά βραβεία, φεμινισμός, ιδεολογίες, ερωτισμός, νεότητα, Ε.Λ.Ι.Α., μαζική κουλτούρα, Καμπασακάλης (τι αναφορά!), γενιά Beat, μεταφράσεις, σινεμά, λογοκρισία, θέατρο– με συναρτήσεις φυσικά προς μείζονες συγγραφείς της εποχής.
Λοιπόν, το σημαντικότερο βιβλίο που έχω διαβάσει για τη μεταπολίτευση –της οποίας είμαι και εγώ παιδί, τότε ενηλικιώθηκα– δεν το ’χουν γράψει ιστορικοί, πολιτικοί (επιστήμονες) ή κοινωνιολόγοι, μα φιλόλογοι, συγγραφείς /κριτικοί /θεωρητικοί λογοτεχνίας και άλλοι «πολιτισμολόγοι».
ΥΓ. Μόνη έλλειψη: σύντομα βιογραφικά των συγγραφέων.
(99 λέξεις)
Παουλίνα Φλόρες, «Τι ντροπή». [Διηγήματα]. Μετάφραση Ματθίλδη Σιμχά. Κίχλη, Αθήνα 2021.
Οχτώ διηγήματα και μια σχεδόν νουβέλα (το τελευταίο κομμάτι) συναποτελούν το καλομεταφρασμένο βιβλίο, εντυπωσιακό ντεμπούτο (2015) τούτης της νεαρής (γέν. 1988) Χιλιάνας, που εκτιμήθηκε δεόντως στην πατρίδα της και διεθνώς.
Στο επίκεντρο συνήθως νεαρά άτομα αμφοτέρων των φύλων, άλλοτε σαν αφηγητές κι άλλοτε τριτοπρόσωπα. Θεματολογία: οικογενειακές κρίσεις, απόηχοι της δικτατορίας, έρωτες, χώροι εργασίας / (πρώην) παραγωγής, διακοπές, τεχνολογικές χρήσεις, ανεργία, (ημι)περιθώριο, και βέβαια ενηλικιώσεις, ενίοτε άκρως απότομες.
Ξεχωρίζουν τα «Τι ντροπή», «Τερέσα», «Είμαι τυχερός» και, ιδίως, το «Ταλκαχουάνο», όπου μια παρέα αγοριών σχεδιάζει να διαρρήξει κάποια ευαγγελική εκκλησία και να κλέψει τα μουσικά της όργανα.
Χνάρια Μπολάνιο, Τουέιν, Κάρβερ, Πιραντέλο.
(Λέξεις 100)
54 οιονεί πεζοτράγουδα, μισή – μιάμιση σελίδα, που κινούνται ανάμεσα στ’ όνειρο, το παραμύθι, το σουρεαλισμό, τη σάτιρα, την (επιστημονική;) φαντασία, την αλληγορία, τη μη θρησκευτική διδαχή, την πορνογραφία, την ψυχεδέλεια και το λεκτικό κόμικ(!): σαν να το γράψανε –συλλογικά– Κουτρουμπούσης, Τουέιν, Μπουκόβσκι, ντεΣαντ, Τομ Ρόμπινς, Μπουλγκάκοφ, πλας ισχυρότατη δόση αυτοσαρκασμού.
Στη δόμηση, η σελίδα της κάθε μιας από τις «Βασίλισσες» σημαίνεται κατά την τράπουλα: οι κούπες είναι «του έρωτα και της αγάπης», τα σπαθιά «φιλοσοφικές και παραμυθένιες», τα καρά «πορνικές», τα μπαστούνια «του πόνου και του θανάτου», ενώ υπάρχουν και δυο μπαλαντέρ. Δηλαδη, ό,τι κάτσει.
Πρωτότυπο, αντισοβαροφανές, ασεβές.
Υ.Γ. Ανάλογο, ψυχεδελικό βιογραφικό.
(100 λέξεις)
Πολυπράγμων, δημιουργικότατος, πρωτότυπος, πλην αθόρυβος, σχεδόν αντιεπικοινωνιακός, ο Σωτήρης Κακίσης (ποιητής, πεζογράφος, στιχουργός, μεταφραστής, δημοσιογράφος και ει τι άλλο), μάς δίνει ένα χορταστικό τομίδιο κορυφαίων πλευρών της σχέσης του με τη Μουσική.
Λίστα δισκογραφίας και κύκλοι τραγουδιών του εκτός δισκογραφίας• όλοι οι αντίστοιχοι στίχοι/ποιήματά του• επιλεγμένα κείμενά του μουσικής επικέντρωσης• συνεντεύξεις του με τους εξής: Μπακιρζής, Πανούσης, Χουλιαράς, Σαββόπουλος, Χατζιδάκις (με ανάλογα ένθετα χειρόγραφα), Δεληβοριάς – Ιωαννίδης (όλα τα παραπάνω από ποικίλες πηγές δημοσίευσης)• το τραγούδι «Ο μέσα κήπος»• παράρτημα «συνεντευξιασμένων» προσώπων• εργογραφία (που δίνει μια ιδέα της πολυπραγμοσύνης του).
Ακόμα μια ευπρόσωπη έκδοση της «Ερατώς», δεμένη και κουβερτωμένη.
(Λέξεις 100)
Στο μεταίχμιο μεταξύ λογοτεχνίας – μαρτυρίας, το δεύτερο πεζογραφικό βιβλίο της Μαυρικάκη, με θέμα τη λόγω πρέζας έκπτωση ενός νέου μέχρι το θάνατό του στη σύγχρονη Ελλάδα, συνιστά σαφή συγγραφική πρόοδο.
Η δημιουργός υιοθετεί την πολυφωνικότητα (οχτώ αφηγητές πολλαπλά εμφανιζόμενοι με τα μικρά τους ονόματα –ανάμεσά τους ο πρεζάκιας και η αδερφή του– συν μια οιονεί «ανώνυμη» αφηγήτρια σε αρχή – τέλος ), πετυχαίνοντας διαφορετικά ύφη! Επιπλέον, συγκρατεί σε υπολογίσιμο βαθμό τον ελλοχεύοντα υπερσυναισθηματισμό.
Συναυλίες, οικογένεια, στρατός, ποδόσφαιρο, πρώιμοι υπολογιστές, η γκόμενα (όσο άντεξε), δημόσια γεγονότα, ραδιόφωνο, ταξίδια, φίλοι, γιατροί, διαβεβαιώσεις, προγράμματα απεξάρτησης, πανταχόθεν διλήμματα περί πρακτέου – εφικτού: όλα είναι εδώ.
ΥΓ. Περιεχόμενα;
Sergio del Molino, «Το δέρμα». [Μυθιστορηματικό δοκίμιο ή αντίστροφα]. Μετάφραση [και σημειώσεις;] Μαρία Παλαιολόγου. Ίκαρος, Αθήνα 2021.
Ο νεαρός (γεν. 1979) Ισπανός συγγραφέας – δημοσιογράφος γράφει αυτό το αλλιώτικο (και δοσμένο πολύ καλά στα ελληνικά) βιβλίο, όπου πάσχοντες από ψωρίαση (Σίντι Λόπερ, Άπνταϊκ, Βισίνσκι, Ναμπόκοφ, Στάλιν, Ισαβέλα Β΄, Εσκομπάρ, ο εαυτός του κλπ) και μη (Χέμινγουέι, σεχταριστές του Κουμράν, Βέστερμαν, Προυστ, Νίξον, παλαμαράδες του Μπιαρίτζ –τι; – κλπ) ανακατεύονται με μια μάγισσα κι έναν «πέτρινο» βασιλιά, σε μια σειρά ιστορίες κι εξομολογήσεις που κάποτε έχουν χαλαρή σχέση με τη δερματοπάθεια ή το δέρμα γενικά.
(Αυτο)σαρκασμός (η λίστα για το πρώτο φιλί, απίστευτη), πίκρα (ενίοτε απευθύνεται στο νεκρό του γιο), ερωτισμός, αναπάντεχες συνδέσεις και σπουδαίο ύφος συνθέτουν τη γοητεία του.
(Λέξεις 100)