Άπνοια (του Γιάννη Δρούγου)

0
324

 

του Γιάννη Δρούγου

Μέσα στην άπνοια του καλοκαιριού που πέρασε, απρόσμενα, έκαναν την εμφάνισή τους οχτώ διαφορετικά πρόσωπα προκαλώντας μεγάλη αίσθηση με τις υψηλών θερμοκρασιών ιστορίες τους που λαμβάνουν χώρα κάτω απ’ τον ίδιο γκρίζο ουρανό της κοινής τους Βαβέλ. Κυνηγημένοι, εξόριστοι, ολομόναχοι, ξένοι, πνιγμένοι στο αλκοόλ , στα ηρεμιστικά και στις φόνισσες αναμνήσεις εν μέσω άπνοιας και προσωπικής αρρυθμίας, ψάχνουν μια στεριά αλήθειας και φωτός ν’ απλώσουν τα χρόνια τους και να ξαναγεννηθούν.

Αρχικά το εξώφυλλο του βιβλίου – ανήκει στον Yves Klein – μας τράβηξε την προσοχή. Ύστερα ο τίτλος, Άπνοια που αρμόζει σε μια εποχή φαινομενικής άπνοιας και στασιμότητας που κάτω απ’ το έδαφός της συναντώνται γυμνά καλώδια, σπινθηρίζουν και προκαλούν την πρώτη έκρηξη, την επόμενη, τη μεθεπόμενη. Κι έπειτα το όνομα του συγγραφέα, σχεδόν γνωστό τα πρώτα δευτερόλεπτα και ευθύς αμέσως οικείο. Γιατί γνωρίζαμε έως τώρα τον Νίκο Κουρμουλή ως έμπειρο πολιτιστικό συντάκτη στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ. Δεν γνωρίζαμε βέβαια το ποσό καλός πεζογράφος είναι, αν και ίσως να υπήρχε στην άκρη του μυαλού μας ότι ένας εξαίρετος συντάκτης σαν τον Κουρμουλή θα είχε κρυμμένο λογοτεχνικό άσσο στο μανίκι! Ήρθε λοιπόν η ώρα με την παρούσα συλλογή διηγημάτων του να μας το αποδείξει.  Με χρήση άρτιας καλοδουλεμένης γλώσσας – κάθε λέξη και ένα σφυροκόπημα -, ο Νίκος Κουρμουλής δημιούργησε οχτώ εκρηκτικά ψυχογραφήματα που “ψηλώνουν” και ακμάζουν σε εναλλαγές δυστοπίας, ρεαλισμού, υπερρεαλισμού, λογικής και παραλόγου με φόντο το σκοτάδι του κόσμου και την καταστροφή του περιβάλλοντος και των ανθρωπίνων σχέσεων που καίγονται στο βωμό του καπιταλισμού και της εξουσίας του κενού.

Οι οχτώ ήρωες των διηγημάτων σέρνουν στα πόδια τους τις βαριές σκουριασμένες αλυσίδες των παιδικών τους χρόνων, παραπαίουν από χρόνιες πληγές και παλιές σφηνωμένες σφαίρες, ζουν αναπνέοντας βαριά, χάνουν τον εαυτό τους, φυλακίζονται στο κελί της ύπαρξής τους, αυτοεξορίζονται στην άγονη γραμμή των σκέψεών τους. Κάτοικοι στη μεγαλούπολη της Κλεψύδρας, κινούνται σε οδούς χωρίς όνομα, σε μια πόλη που φανερώνει θεριά ανήμερα στα προάστιά της, στην εμπορική της ζώνη, στην άβυσσό της, στη σήψη της.

Ο τίτλος κάθε διηγήματος αποτελεί ένα δίπτυχο της επαγγελματικής ιδιότητας των προσώπων και της βασικής θεματικής της κάθε αφήγησης ή της κατάστασης που βιώνει ο κάθε χαρακτήρας.

Έτσι λοιπόν, στο πρώτο διήγημα, πρωταγωνιστεί η ταμίας Δάφνη. Την ώρα της βάρδιάς της, ένας σεισμός προκαλεί ρίχτερ στις παιδικές της μνήμες. Και ενώ βγαίνει στο δρόμο να αναζητήσει τον πατέρα της, μεταξύ πανικού και ακροβασίας στα χαλάσματα και στις θύμησες, βρίσκει το μονοπάτι που φωτίζει το σκοτάδι της Καταγωγής της.

Στο δεύτερο διήγημα, η σολίστ Ιωάννα, πρώτο βιολί στην Ορχήστρα του Ήλιου, μονομαχεί με τη μνήμη της ζωής της και των κατεδαφίσεών της.

Στο τρίτο διήγημα, ο σεκιουριτάς Σταύρος κάνει απόπειρα σύνδεσης του αποσυνδεδεμένου του εαυτού. Στην αγκαλιά των Σεκονάλ, μισός ζωή μίσος ψευδαίσθηση, βρίσκει απάγκιο στη δουλειά του. Όταν γίνεται μάρτυρας ενός ατυχήματος, όλοι οι δρόμοι τον οδηγούν στην εξορία, στη γη των απανθρακωμένων ψυχών.

Στην τέταρτη ιστορια, ο 40χρονος πολιτευτής Μιχάλης είναι ο νέος κυβερνητικός εκπρόσωπος. Σε μια διαδρομή του προς τη Βουλή, μαύρα φίδια ρίχνουν δηλητήριο και μαύρη ομίχλη στην πορεία του. Σε μια απότομη στροφή προσκρούει στα βράχια της Αμνησίας, γίνεται ένας άλλος, χάνει τη μνήμη του κι ανεβαίνει σε μια φιδογυριστή σκάλα στην ερημιά.

Επόμενη, πέμπτη ιστορία και ο ρακοσυλλέκτης Θόδωρος Απογυμνώνεται απ’ τον εαυτό του, τα συντρίμμια της ζωής του και την λάθος ζαριά του γάμου του. Γίνεται κορμί και ψυχή αντικείμενο σε προσφορά.

Στο έκτο διήγημα, η χάκερ Νέλλη μεταξύ του εαυτού της και του ψεύτικου προφίλ της, μεταξύ οφειλών και υπνωτικών χαπιών, πραγματικού και ψηφιακού κόσμου και με την τσακισμένη ανάμνηση του αποτυχημένου γάμου της, μπαίνει σε πεδίο μάχης με το ετερώνυμό της και πέφτει μαζί του σε γκρεμό κάτω από στάχτες κόκκινης βροχής.

Στο έβδομο διήγημα, ο Ζήσιμος, Διαχειριστής μιας παλιάς πολυκατοικίας ξέφτι παρελθόντος ανάμεσα στα κτίρια του μέλλοντος, ενοικιάζει ένα από τα διαμερίσματα στην Ωραία Κοιμωμένη την οποία φροντίζει και ερωτεύεται ως όχημα για πέρασμα στην Αθανασία .

Στο όγδοο διήγημα, η μάνατζερ Κλάρα, σε ένα λυτρωτικό τοπίο ακραίων καιρικών φαινομένων, μόνη με τον κόσμο απέναντί της, τριγυρίζει στις πλημμυρισμένες οδικές αρτηρίες προς τη δουλειά της. Ενώ όλα γύρω της διαλύονται και χάνονται, εκείνη κλείνεται στο ήσυχο γραφείο της και βουλιάζει αργά στα άγρια νερά των εξαπατήσεων, στην Πλημμύρα.

Σε συνθήκες άπνοιας και ασφυξίας,οι οχτώ χαρακτήρες ασθμαίνουν, χάνουν τις αναφορές τους, ταλαντεύονται στην άκρη του γκρεμού, πέφτουν στο κενό, αλλάζουν σχήμα, διαθέτουν κάτι από σφυγμό, ζούν ή πεθαίνουν, γίνονται στάχτη, αίμα, σκόνη, βροχή και οι ματαιώσεις τους είναι γεύμα στη χοάνη της μεγαλούπολης και του επιμελώς κρυμμένου εαυτού πίσω απ’ τον εαυτό βιτρίνα. Κοινός ιμάντας που δένει τους οχτώ ήρωες της Άπνοιας είναι το παρελθόν που σαν τοξική ουσία εμβολίστηκε στο πιο βαθύ τους κύτταρο, είναι η οικογένεια και το τέρας της που θεριεύει με τα γονεϊκά φιλιά και χάδια πριν τα χαστούκια, τις απειλές, τις σιωπές, τα λοξά βλέμματα, τις αιώνιες θηλιές – φιλοδοξίες.

Ο Νίκος Κουρμουλής – πρωτοεμφανιζόμενος στην πεζογραφία μεν αλλά τόσο μα τόσο ώριμος – σε αυτή την πρώτη του συγγραφική απόπειρα με το τόσο δυνατό αποτύπωμα, με μια στακάτη ασθμαίνουσα γραφή και με απόλυτα προσωπικό ύφος σκιαγράφησε μια μητρόπολη του αύριο (ή μήπως και του σήμερα;) και οχτώ ανθρώπινες βραχυκυκλωμένες ζωές. Έγραψε για όσα δεν λέμε και όσα αποφεύγουμε να δούμε κατάματα στον κόσμο μας: τη βία, την καταναλωτική μανία, τους κοινωνικούς διαχωρισμούς, το θηρίο πίσω από την κλειστή πόρτα του κάθε σπιτιού, τους αγώνες μας για “ένα πουκάμισο αδειανό”, τις απογοητεύσεις μας. Και η πένα του; Μια αιχμηρή πολιτική πένα σε ρυθμό ξέφρενου ταμπούρλου, καρδιάς απελπισμένης να ανασάνει στην άπνοια.

 

 

Νίκος Κουρμουλής, Άπνοια, Κείμενα

 

Προηγούμενο άρθροΤο τέλος των ουτοπιών του 20ου αι. (της Δήμητρας Ρουμπούλα)
Επόμενο άρθροΠάμεν έσσω μας (του Γιάννη Παλαβού)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ