Φίλιππος Φιλίππου
Στην Ιταλία υπάρχουν πολλοί αστυνομικοί συγγραφείς, ωστόσο λίγοι από αυτούς μεταφράζονται στην ελληνική γλώσσα. Ο πιο σημαντικός, ο πιο δημοφιλής, άρα και ο πιο «ευπώλητος», είναι ο αειθαλής Αντρέα Καμιλέρι, ο οποίος παρά την μεγάλη συγγραφική του παραγωγή και τις αναπόφευκτες επαναλήψεις στην πλοκή των βιβλίων του που ενδεχομένως μπορεί να κουράσουν –πότε προλαβαίνουν οι Ιταλοί και διαβάζουν όλα τα βιβλία του;– εξακολουθεί να έχει τα πρωτεία. Όποιος επισκεφτεί μιαν οποιαδήποτε ιταλική πόλη και μπει σε κάποιο βιβλιοπωλείο θα δει τις ντάνες με τα βιβλία του σε πρώτη θέα. Είναι λοιπόν φυσικό ο Καμιλέρι να γίνεται αντικείμενο μίμησης, όπως γίνεται εδώ στην Ελλάδα, αν και σε πολύ μικρότερο βαθμό, ο Πέτρος Μάρκαρης. Έτσι, αρκετά συχνά εμφανίζονται στη γειτονική χώρα καινούργιοι συγγραφείς αστυνομικών μυθιστορημάτων, οι οποίοι διεκδικούν ένα κομμάτι από τα δόξα –και το χρήμα– του Καμιλέρι. Σε αυτούς ανήκει και ο Αντόνιο Φούσκο (Νάπολη,1964), που έχει κάνει σπουδές Νομικής και υπήρξε υψηλόβαθμος στέλεχος της ιταλικής αστυνομίας και δικαστικός εγκληματολόγος. Από το 2000 ζει στην επαρχία της Τοσκάνης, όπου ασχολείται με την εγκληματική έρευνα στην ιταλική δικαιοσύνη. Το 2014 εμφανίστηκε ως συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων με το Πέντε μικρές αδικίες, ένα θρίλερ με θέμα κάποιον κατά συρροήν δολοφόνο που διαδραματίζεται σε μια φανταστική πόλη της Τοσκάνης, την Βαλντέντσα. Εκεί, βρίσκεται νεκρή στο σπίτι της μια γυναίκα με ένα καλώδιο τυλιγμένο γύρω από τα λαιμό της. Εκ πρώτης όψεως φαίνεται πως έχουμε έγκλημα πάθους, αλλά ίσως αυτό να μη συμβαίνει στην πραγματικότητα. Την υπόθεση αναλαμβάνει ο αστυνόμος Τομάζο Καζαμπόνα, ο οποίος έχει ποικίλα οικογενειακά προβλήματα. Η κόρη του η Κλάρα, κάτοχος πτυχίου Ψυχολογίας, κάνει μεταπτυχιακό στη Βαρκελώνη, και θέλει να γίνει εγκληματολόγος, αλλά ο γιος του ο Αλεσάντρο, έφηβος ακόμα, έχει μπλέξει με ναρκωτικά. Και με τη γυναίκα του οι σχέσεις δεν είναι οι καλύτερες δυνατές. Όταν όμως βρίσκεται δολοφονημένη μια άλλη γυναίκα κι έπειτα ένας βραζιλιάνος τραβεστί, ο αστυνόμος καταλαβαίνει πως η υπόθεση δεν είναι τόσο απλή όσο φαίνεται. Είναι σίγουρος πως υπάρχει ένας κατά συρροήν δολοφόνος τον οποίο πρέπει να εντοπίσει και να συλλάβει. Λες και θέλει να τον βοηθήσει στο έργο του, ο δράστης αφήνει μηνύματα στο σώμα των νεκρών. Το Μ ή το W. Άραγε πού παραπέμπει το γράμμα; Τι συμβολίζει; Έτσι π Καζαμπόνα προσπαθεί να συνδέσει τα εγκλήματα με τον δολοφόνο, ψάχνοντας να ανακαλύψει το κίνητρό του.
Ασφαλώς, η πρόθεση του συγγραφέα δεν είναι να αφηγηθεί την ιστορία του δολοφόνου και των θυμάτων του, ούτε να θέσει στον αναγνώστη αστυνομικά προβλήματα προς επίλυση. Βασικά, ο Φούσκο θέλει να μιλήσει για την Ιταλία που γνωρίζει, δηλαδή την Τοσκάνη, η οποία ζει από τον τουρισμό. Εκεί, μαθαίνουμε, τα τελευταία χρόνια παρουσιάστηκαν κάποια φαινόμενα εγκληματικότητας, άμεσα συνδεδεμένα με την πορνεία και τα ναρκωτικά που έρχονταν σε αντίθεση με την ομορφιά ου τοπίου, την αριστοκρατική εμφάνιση των αρχοντικών, των δρόμων και των κήπων. Ξένοι κακοποιοί είχαν εγκατασταθεί στην πόλη και η παραμονή τους εξελισσόταν σε καρκίνωμα. Επίσης, αναφέρει τις δραστηριότητες της Μαφίας και της Καμόρας, τη μάχη των καραμπινιέρων κατά των παρανόμων, τα θύματα της Μαφίας στο δικαστικό σώμα (Φαλκόνε, Μπορσελίνο, Κασαρά). Όλα αυτά όμως δεν συνδέονται με την υπόθεση, όπως δεν συνδέεται με αυτήν ο Σαίξπηρ ή ο Νίτσε, των οποίων παρατίθενται αποσπάσματα από έργα τους.
Ο αναγνώστης που διαβάζει συστηματικά αστυνομική λογοτεχνία εύκολα εντοπίζει στο παρόν μυθιστόρημα πλείστες επιρροές από άλλους συγγραφείς. Υπάρχει, όπως προαναφέρθηκε, Καμιλέρι, αλλά και Ουμπέρτο Έκο (Το όνομα του ρόδου), υπάρχει Νταν Μπράουν (Κώδικας Ντα Βίντσι), υπάρχει και Τόμας Χάρις (Η σιωπή των αμνών), υπάρχουν, κυρίως, σκανδιναβοί συγγραφείς, οι οποίοι προφανέστατα είναι δημοφιλείς στη Ιταλία, όπως σε όλο τον κόσμο. Ενίοτε, ο συγγραφέας πέφτει σε διδακτισμούς που βλάπτουν την αφήγηση, για παράδειγμα, γράφει ότι «ο καρκίνος των ναρκωτικών είναι αταξικός. Δεν κάθεται να εκτιμήσει πλούτη και κοινωνική κατάσταση». Κατά τα άλλα, το τέλος του μυθιστορήματος είναι αισιόδοξο. Ο αστυνόμος σημειώνει σ’ ένα Ευαγγέλιο: «Η κάθε μέρα πεθαίνει όταν γεννιέται μια καινούργια».
info: Antonio Fusco, Πέντε μικρές αδικίες, Μετάφραση Γιάννα Σκαρβέλη,Εκδόσεις Ελληνικά γράμματα, 2017, σελ. 256, τιμή 11 ευρώ
