του Πέτρου Μπουλούμπαση (εικονογράφου)
Είναι άραγε, το ίδιο το τελικό αποτέλεσμα, το μόνο κριτήριο για το αν ο τρόπος/ πλαίσιο μιας συνεργασίας, ήταν εν τέλει ο επιθυμητός?
Γνώμη μου είναι: και ναι και όχι. Εξαρτάται την εκάστοτε περίπτωση και οπτική.
Υπάρχουν κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, όπου οι συνδημιουργοί ενός έργου, έστω για κάποιο χρονικό διάστημα, κατάφεραν να “συντονιστούν”. Να λειτουργήσουν ως μία σκέψη, μία πράξη. Να “αναπνεύσουν” με τον ίδιο ρυθμό. Πράγμα καθόλου εύκολο, γι’ αυτό και αρκετά σπάνιο.
Η αξία του τελικού αποτελέσματος βέβαια, μπορεί και πάλι να μην είναι είναι εγγυημένη, η αξία της ίδιας της συνεργασίας όμως, μάλλον είναι.
Επειδή όμως αυτή η συνθήκη δεν είναι πολύ πιθανή, δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποτελεί αυτοσκοπό, προκειμένου να συνεργαστούν με επιτυχία δύο ή και περισσότεροι άνθρωποι. Έχω την πεποίθηση ότι, μέσα στις δημιουργικές αρετές του κάθε συνδημιουργού, πρέπει να περιέχεται και η γνώση του ορίου της συμβολής/ρόλου του στο όλο project. Πού αυτή ξεκινάει και πού πρέπει να σταματήσει. Το δυσδιάκριτο-ευδιάκριτο αυτό όριο, που στο συμβολικό σκέλος, υποδηλώνει σεβασμό προς τη δουλειά του άλλου και στο ουσιαστικό, αφήνει στον καθένα τον δημιουργικό “χώρο” που “απαιτείται”.
Το τελικό αποτέλεσμα, ως ενιαίο προιόν, δεν μετριέται με ισόποσα.
Η εικονογράφηση ως καλλιτεχνική δημιουργία
Προσωπικά, ενδιαφέρον για μένα παρουσιάζει ένα κείμενο που καταφέρνει:
α) να έχει ενδιαφέρον ως ιστορία
β) να “προσφέρει” εικονογραφικές δυνατότητες.
Αν δεν είναι δυνατές και οι δύο αυτές συνθήκες, η μόνη λειτουργική-δημιουργική εναλλακτική είναι να υπάρχει τουλάχιστον η προϋπόθεση β., η απαραίτητη εκείνη προϋπόθεση που θα μου προσφέρει διάθεση και κίνητρο.
Όταν αυτό συμβεί, το κείμενο λειτουργεί ως η σκυτάλη που θα πάρω από τον/την συγγραφέα, ώστε να κάνω τη δική μου “κούρσα”.
Τα μέτρα της “διαδρομής” που αναλογούν σε μένα και στον τρόπο μου.
Στο τέλος, ιδανική συνθήκη είναι ο καθένας να έχει συνεισφέρει τη δική του προσπάθεια, σε ένα ομοιογενές αποτέλεσμα που έχει επιτύχει το σκοπό του.
Και το κυριότερο, να έχουν ευχαριστηθεί την “κούρσα” όλα τα μέλη της ομάδας.
Η πρωτοτυπία στην τέχνη, είναι κάτι το εξαιρετικά σπάνιο (πλέον) και σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί κριτήριο ή ζητούμενο.
Το προσωπικό στυλ-γραφή, όσο αφορά εμένα, δεν θα μπορούσε παρά να είναι η αντανάκλαση του εσωτερικού μου ειδώλου – με ότι αυτό έχει “τραφεί” ως τώρα – σε ένα παραμορφωτικό καθρέφτη. Όλα τα στοιχεία μπαίνουν στο μπλέντερ και προκύπτει μια χειρονομία – αποτέλεσμα διαφορετικών κάθε φορά αναλογιών, του μείγματος ανάμεσα στο συνειδητό και το ασυνείδητο.
Μια εικαστική χειρονομία που δεν θα μπορούσε να είναι αποκομμένη από τη γενικότερη συνολική μου “ματιά”, σκέψη, αντίληψη.
Επιρροές θα ήταν αφύσικο να μην υπάρχουν. Μετά τον πρώτο άνθρωπο, όσοι και όσα ακολούθησαν είναι αποτέλεσμα επιρροών.
Το ζήτημα είναι, αυτές να συναντήσουν προσωπικό “υλικό”, να συγχωνευτούν και να εξωτερικεύσουν μια πρόταση με ειλικρινείς προθέσεις.
Όσο αφορά τις μόδες και τις αντιγραφές στα ζητήματα τέχνης, είναι έννοιες που δεν αφορούν όποιον θεωρεί τον εαυτό του δημιουργό και όχι “εκτελεστή”.
Η μανιέρα συνδέεται με το προσωπικό ύφος. Είναι όπως η φιγούρα και η σκιά της, και ως ένα σημείο αυτό είναι απόλυτα λογικό και καθόλου μεμπτό.
Το πότε ξεπερνιέται αυτό το σημείο είναι το θέμα. Κάτι που δυστυχώς, συνήθως μπορεί να το διακρίνει καλύτερα κάποιος τρίτος και όχι ο ίδιος ο δημιουργός. Θεωρητικά μιλώντας, θα έλεγα ότι κάτι προκύπτει στα μάτια του θεατή ως μανιέρα, (με την αρνητικη έννοια), όταν οι δημιουργίες χάσουν μέρος της “πνοής” τους και αυτό που εκπέμπεται είναι περισσότερο “τεχνικό” και “ανώδυνο”.
Το εργασιακό καθεστώς των εικονογράφων
Αυτό είναι το κάπως άχαρο μέρος της κουβέντας, γιατί άπτεται κυρίως σε προσωπικά χαρακτηριστικά που δεν έχουν να κάνουν μόνο με την ίδια τη δουλειά, γι’ αυτό και λέω να το αφήσω έτσι …άχαρο χωρίς απαντήσεις .
Εξάλλου αυτά τα θέματα αποτελούν ουσιαστικά ανάγκες και οι ανάγκες δεν χρειάζονται τις απαντήσεις-συνταγές του οποιουδήποτε για να εκφραστούν.
