20 καλά αστυνομικά που δεν ξεπερνούν τις 150 σελίδες (επιλέγει ο Μάρκος  Κρητικός)

0
2361

 

επιλέγει ο Μάρκος  Κρητικός

Μια επιλογή από είκοσι  βιβλία, όλα σπουδαίων συγγραφέων, που αποδεικνύουν ότι δεν χρειάζονται πολλές σελίδες για να γραφτεί μια καλή αστυνομική ιστορία. Γιατί, όπως  διερωτάται ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες στις Μυθοπλασίες ( Άπαντα τα πεζά, Εκδόσεις Πατάκη), «Ποιος ο λόγος να γράψεις ένα πολυσέλιδο μυθιστόρημα, όταν μπορείς να γράψεις την περίληψή του ή, έστω, ένα σχόλιο;»

 

  • Elmore Leonard – Όταν οι γυναίκες βγαίνουν να χορέψουν

Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης

Άγρα (2013)

σελ. 31

O Έλμορ Λέοναρντ, με πάνω από σαράντα αστυνομικά μυθιστορήματα και πολλά κινηματογραφικά σενάρια στο ενεργητικό του, έχει λάβει τον τίτλο του του Grand master από την Ένωση Συγγραφέων Μυστήριου της Αμερικής. To Get shorty,Πιάστε τον κοντό, ο ελληνικός τίτλος της ταινίας– το Out of   sight και το Rum punch στο οποίο βασίστηκε το Jackie Brown του Κουέντιν Ταραντίνο, είναι τα βιβλία του που έγιναν τεράστιες επιτυχίες. Η απολαυστική ιστορία Όταν οι γυναίκες βγαίνουν να χορέψουν επιλέχτηκε στα καλύτερα αστυνομικά διηγήματα της Αμερικής για το 2003, ενώ το 2010 συμπεριελήφθη στην ανθολογία «The best American Noir of the Century». Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε μια πολυτελή βίλα, στο κοσμοπολίτικο Παλμ Μπητς, όπου μια πρώην στριπτιζέζ που έχει παντρευτεί έναν επιτυχημένο Πακιστανό πλαστικό χειρουργό και η Κολομβιανή υπηρέτριά της  σχεδιάζουν μια δολοφονία.  «Μια διδακτική ιστορία για το πόσο πρέπει κανείς να προσέχει τι ακριβώς εύχεται να του συμβεί» θα γράψει ο Τζέιμς Ελρόι. Ένα από τα καλύτερα αστυνομικά μικρής φόρμας που έχω διαβάσει, με ευφυές μαύρο χιούμορ και ανατρεπτικό τέλος.

 

Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος

Οι εκδόσεις των συναδέλφων (2012)

σελ. 65

O Πέδρο Αντόνιο δε Αλαρκόν ήταν ακαδημαϊκός, πολιτικός και μυθιστοριογράφος του 19ου αιώνα. Το καρφί παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον, γιατί θεωρείται το πρώτο δείγμα της ισπανικής αστυνομικής λογοτεχνίας, στο οποίο οι μελετητές εντοπίζουν κοινά στοιχεία με το διήγημα Οι φόνοι της οδού Μοργκ, του  Έντγκαρ Άλλαν Πόε. Ο Φελίπε, αφηγητής της ιστορίας, θα επισκεφτεί τον  παλιό συμφοιτητή του, Χοακίν Θάρκο, δικαστή σε μια κωμόπολη της Κόρδοβας. Κατά την παρουσία τους  σε μια κηδεία θα πέσει στην αντίληψή τους στον χώρο εκταφής, μια νεκροκεφαλή που τη διαπερνούσε ένα σιδερένιο καρφί. «Το πλατύ κεφάλι του καρφιού προεξείχε στην κορυφή της, ενώ η μύτη έβγαινε από εκεί που βρισκόταν ο ουρανίσκος». Ο δικαστής σε ρόλο ντετέκτιβ, θα διεξάγει αστυνομική έρευνα για να  φέρει στο φως τις σκοτεινές πτυχές του φρικτού, ατιμώρητου εγκλήματος. Ένα ρομαντικό διήγημα μυστηρίου όπου ο συγγραφέας με δημοσιογραφική καταγραφή των γεγονότων, προσδίδει αληθοφάνεια σε μια ιστορία διαβολικών συμπτώσεων και με καίριες  και  διεισδυτικές παρατηρήσεις στην ανθρώπινη συμπεριφορά, αναδεικνύει διαχρονικά ηθικά  διλήμματα.

 

  • Luis Sepulveda – Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer

Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης

Opera (1998)

σελ. 69

Ο πολυβραβευμένος Χιλιανός συγγραφέας Λούις Σεπούλδεβα,  επαναστάτης –μέλος της Διεθνούς Ταξιαρχίας  «Σιμόν Μπολιβάρ»- και ακτιβιστής της Greenpeace  έχασε το 2020 τη μάχη με τη νόσο COVID-19. Στη χούντα του Πινοσέτ καταδικάστηκε  σε πολυετή κάθειρξη, βασανίστηκε και αποφυλακίστηκε τελικά με παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας. «Ο μεγάλος συγγραφέας της μικρής φόρμας» θεωρείται από τους σπουδαιότερες προσωπικότητες της  Λατινικής Αμερικής. Στο ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer παρακολουθούμε την τελευταία εβδομάδα ενός επαγγελματία δολοφόνου πριν αποσυρθεί. Όμως, η  μοίρα  επιφυλάσσει μια παράξενη υπόθεση που θα αποκαλύψει μια απρόσμενη πλευρά του φαινομενικά αδίστακτου πρωταγωνιστή και θα τον φέρει αντιμέτωπο με ηθικά διλήμματα και με το ερώτημα, αν μπορεί έστω και την τελευταία στιγμή, να αλλάξει το πεπρωμένο του. Ένα ψυχολογικό νουάρ, από έναν εξαιρετικό συγγραφέα που έχει τιμήσει κατ’ επανάληψη το αστυνομικό είδος έστω και ως αφορμή για να καταδείξει την κοινωνική αδικία.  Ο αναγνώστης παρασύρεται στον κόσμο ενός σύνθετου και αντιφατικού χαρακτήρα και προβληματίζεται για την άρρηκτη συνύπαρξη του καλού με το κακό και την αδήριτη ανάγκη της επιβίωσης,  μέσα από την αναζήτηση της προσωπικής λύτρωσης.

 

Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης

Άγρα (2002)

σελ. 93

Ο μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας και εκδότης, Μαξ Άουμπ, ήταν μια ιδιαίτερη προσωπικότητα της ισπανόφωνης λογοτεχνίας. Οι Παραδειγματικοί φόνοι, το πιο διαδομένο βιβλίο του στον κόσμο, έχει τιμηθεί στη Γαλλία με το Μέγα Βραβείο Μαύρου Χιούμορ. Πρόκειται  για περίπου εκατό κείμενα-απολογίες δολοφόνων, που διέπραξαν τα εγκλήματά τους  με διάφορους τρόπους και μεγάλη ποικιλία ευφάνταστων κινήτρων. Όπως μας ενημερώνει ο Αχιλλέας Κυριακίδης –σε ένα από τα τρία επίμετρα που περιλαμβάνει η εξαιρετική έκδοση– είναι το εξοχότερο δείγμα ενός συγκεκριμένου είδους αστυνομικής (ή παρα-αστυνομικής) λογοτεχνίας, που βασίζεται στα περίφημα «φανταστικά τεκμήρια» και χαρακτηρίζεται με τον όρο docrimentary. Ο Μαξ Άουμπ αφού στον πρόλογο του βιβλίου  επιχειρεί να παραπλανήσει τον αναγνώστη, ισχυριζόμενος ότι πρόκειται για αληθινές ιστορίες, με θαυμαστή αφηγηματική οικονομία «αναδεικνύει  το ευφρόσυνο ύφος αυτού που σχεδιάζει ένα φόνο αλλά και την αυτάρεσκη βεβαιότητά του ότι ο φόνος τον οποίο σχεδιάζει, θα στεφθεί με απόλυτη επιτυχία».  Ευφυές, κατάμαυρο και απολαυστικό!

 

  • Abdon Ubidia – Σιωπηλή σαν το θάνατο

Μετάφραση: Ασπασία Καμπύλη

Carnivora (2020)

σελ. 101

Ο γνωστός στην Ελλάδα συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας Αμπδόν Ουμπίδια, από το Εκουαδόρ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της σύγχρονης λογοτεχνίας στη χώρα του. Στη νουβέλα του Σιωπηλή σαν το θάνατο, ένας μεσήλικας γιατρός, σε κρίση ηλικίας και σε διάσταση με την οικογένειά του απομονώνεται στο σπίτι του στην πόλη Κίτο με σκοπό να ξαναβρεί τον εαυτό του. Αλλά ένα βράδυ χάνει την ηρεμία του όταν αντιλαμβάνεται ότι ένας νέος, αινιγματικός γείτονας σκοτώνει τον επίδοξο κλέφτη που επιχειρεί να εισβάλει στο σπίτι του. Ο γιατρός, σε ρόλο ντετέκτιβ, ανακαλύπτει ότι τα αίτια του φόνου σχετίζονται με το ένοχο παρελθόν του γείτονά του κατά την περίοδο της αργεντίνικης χούντας και αποφασίζει να αποδώσει ο ίδιος δικαιοσύνη. Ένα ανθρωποκεντρικό, πολιτικό και ψυχολογικό θρίλερ με φιλοσοφικές προεκτάσεις και υποδειγματική νουάρ ατμόσφαιρα όπου ο σπουδαίος στιλίστας της γραφής Αμπδόν Ουμπίδια, μέσω μιας καθηλωτικής αφήγησης στοχάζεται για την πρισματική οπτική της ηθικής.

 

Μετάφραση: Μαρία Θεοχάρη,

Oposito

σελ. 112

Γνωστός στην Ελλάδα κυρίως για το εμβληματικό μυθιστόρημά, Έγκλημα και    μνήμη(Πόλις), ο Ντιντιέ Ντενένξ, άξιος επίγονος του γαλλικού polar, θα μας μεταφέρει σε μυθιστορηματική μορφή, γεγονότα που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο της Διεθνούς Αποικιακής Έκθεσης, στο Παρίσι, τον Μάιο του 1931. O Γκοσενέ, ένας ιθαγενής Κανάκ, θα δραπετεύσει από το κλουβί του με την επιγραφή «ανθρωποφάγοι» και θα περιπλανηθεί στους δρόμους του Παρισιού αναζητώντας την αγαπημένη του, που έχει πέσει θύμα μιας μυστηριώδους ανταλλαγής των διοργανωτών της  Έκθεσης με ένα τσίρκο στη Γερμανία(!)  Αρκετά χρόνια αργότερα -τη δεκαετία του 1980- ο πρωταγωνιστής θα αφηγηθεί την ιστορία του σε δυο αντάρτες στη Νέα Καληδονία, κατά τη διάρκεια  των βίαιων ταραχών  μεταξύ των αυτόχθονων αυτονομιστών και της γαλλικής κυβέρνησης.  Μια αντιρατσιστική νουβέλα που η υπόθεσή της βασίζεται σε πραγματικά  γεγονότα, θλιβερά και ντροπιαστικά για το ανθρώπινο είδος,  που παρότι σήμερα φαντάζει αδιανόητο, συνέβησαν μόλις πριν ενενήντα χρόνια, στον «πολιτισμένο» δυτικό κόσμο.

 

Μετάφραση: Μαριάννα Τζιαντζή

Ερατώ (1994)

σελ. 127

Ο Αμερικανός συγγραφέας και σεναριογράφος Ρέιμοντ Τσάντλερ είναι από τους πρωτεργάτες του αμερικάνικου hard-boiled και δημιουργός του αρχετυπικού ιδιωτικού ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, ενός από τους πιο επιδραστικούς ήρωες στην ιστορία της αστυνομικής λογοτεχνίας. Στη νουβέλα Αναζητώντας το κορίτσι, ο ντετέκτιβ Κάρναντυ  ερευνώντας την εξαφάνιση ενός Έλληνα κουρέα για λογαριασμό της συζύγου του, θα συναντήσει σε ένα μπαρ στο Χάρλεμ  τον θηριώδη Στηβ Σκάλα, ο οποίος μετά από οκτώ χρόνια που πέρασε στη φυλακή για ένοπλη ληστεία, ψάχνει απεγνωσμένα το πρώην κορίτσι του. Εκεί θα γίνει μάρτυρας ενός άγριου φόνου  που θα τον οδηγήσει στην απόφαση να ακολουθήσει τα ίχνη του αινιγματικού κοριτσιού. Η νουβέλα Αναζητώντας το κορίτσι που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό Black Mask, το 1937, είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα του σκληρού αμερικάνικου αστυνομικού, συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά στα οποία οφείλεται η μεγάλη επιτυχία των  μυθιστορημάτων που ακολούθησαν, με πρωταγωνιστή τον Φίλιπ Μάρλοου, ενώ η πλοκή της αποτέλεσε τη βάση του εμβληματικού μυθιστορήματος, Αντίο γλυκιά μου.

 

  • Paco Ignacio Taibo II – Όταν οι νεκροί χορεύουν

Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος

Άγρα (2020)

σελ. 128

O Ισπανό-Μεξικανός συγγραφέας, ιστορικός και πολιτικός ακτιβιστής, Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο II, είναι ο θεμελιωτής του νέου αστυνομικού μυθιστορήματος της Λατινικής Αμερικής και ιδρυτής του διάσημου, ετήσιου θερινού φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας Semana Negra, στη γενέτειρά του Χιχόν, της Ισπανίας.  Η εννέα περιπέτειες της σειράς  με πρωταγωνιστή τον μονόφθαλμο ιδιωτικό ντετέκτιβ ‘Εκτορ Μπελασκοαράν Σάυν, τον έκαναν δημοφιλή σε όλο τον κόσμο. Στο μυθιστόρημα Όταν οι νεκροί χορεύουν, δάσκαλοι απεργοί έχουν ξεκινήσει από τον Νότο της χώρας μια πορεία διαμαρτυρίας με προορισμό το κέντρο της Πόλης του Μεξικού. Η κυβέρνηση για να καταστείλει  τη δράση τους συλλαμβάνει τον ηγέτη των απεργών και τον οδηγεί  στη φυλακή, για έναν  φόνο που ποτέ δεν έχει διαπράξει. Μια νεαρή δικηγόρος και ακτιβίστρια προσλαμβάνει τον Μπελασκοαράν για να αποδείξει ότι ο κατηγορούμενος απεργός έχει πέσει θύμα πλεκτάνης.  Ένα πολιτικοκοινωνικό νουάρ με στοιχεία μαύρου χιούμορ όπου ο συγγραφέας  –όπως συνηθίζει στα βιβλία του–  χρησιμοποιεί την αστυνομική ίντριγκα ως αφορμή για να καταδείξει τις σκοτεινές μεθοδεύσεις του κρατικού μηχανισμού και τον αυταρχισμό της εξουσίας.

 

Μετάφραση: Μαρίνα Μέντζου

Εκδόσεις Καστανιώτη (2001)

σελ. 132

Ο Τιερύ Ζονκέ, με αρκετά ψευδώνυμα στην καριέρα του, (πιο γνωστό το Ραμόν     Μερκαντέρ, το όνομα του δολοφόνου του Λέοντος Τρότσκι) είναι ένας από τους πιο καταξιωμένους συγγραφείς του γαλλικού νουάρ. Στο μυθιστόρημα Μυγαλή, η δηλητηριώδης αράχνη, ο συγγραφέας υφαίνει δύο παράλληλες ιστορίες, του Ρισάρ, ενός διάσημου πλαστικού χειρουργού που κρατά φυλακισμένη και εκδίδει μια νεαρή γυναίκα, και του Αλέξ Μπαρνύ, που καταζητείται από τη γαλλική αστυνομία για μια ληστεία μετά φόνου. Ανάμεσά τους παρεμβάλλεται ο μυστηριώδης μονόλογος ενός άγνωστου άνδρα που βρίσκεται φυλακισμένος σε ένα υπόγειο. Ένα πρωτότυπο, ερωτικό θρίλερ με αρκετές σκηνές σεξουαλικών παρεκκλίσεων, που αναδεικνύουν την ψυχοσύσταση των εξαρτημένων από τα πάθη τους πρωταγωνιστών και σε μια ασφυκτικά νοσηρή ατμόσφαιρα  συνδέονται περίτεχνα οι ιστορίες τους και κατευθύνουν την αφήγηση σε ένα συγκλονιστικό τέλος. Στο βιβλίο του Τιερύ Ζονκέ –με αρκετές σεναριακές παρεμβάσεις– βασίστηκε η ταινία Το δέρμα που κατοικώ (2011) του διάσημου σκηνοθέτη Πέδρο Αλμοδόβαρ με τον Αντόνιο Μπαντέρας στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

 

Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής

Ποικίλη Στοά (2017)

σελ. 136

Ο Λονδρέζος συγγραφέας Ουίλκι Κόλινς ήταν μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της αγγλικής λογοτεχνίας του 19ου αιώνα. Έγραψε είκοσι τέσσερα μυθιστορήματα,   διηγήματα, και θεατρικά έργα. Πολλά δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες σε λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, σε Αγγλία και Αμερική και γνώρισαν τεράστια επιτυχία. Θεωρείται ένας από τους εμπνευστές των  αισθηματικών μυθιστορημάτων μυστηρίου (sensation novels) ενός μυθιστορηματικού είδους που συνέδεσε το μεσαιωνικό μυστήριο με τον σκληρό ρεαλισμό της εποχής του και χαρακτηρίστηκε ως ο προάγγελος του αστυνομικού μυθιστορήματος. Ο ζωντανός νεκρός είναι ίσως το πρώτο δικαστικό θρίλερ που γράφτηκε ποτέ. Βασίστηκε σε μια αληθινή υπόθεση που απασχόλησε τη Δικαιοσύνη στην Αμερική, το 1819. Δυο αδέρφια καταδικάστηκαν για τον φόνο του κουνιάδου τους, έμειναν ένα χρόνο στη φυλακή περιμένοντας την εκτέλεσή τους και τελικά απαλλάχθηκαν αφού το υποτιθέμενο θύμα βρέθηκε σώο και αβλαβές, το 1820. «Όλα τα “απίθανα γεγονότα” της ιστορίας είναι πραγματικά, παρμένα από τη δημοσιευμένη περιγραφή. Οτιδήποτε “μοιάζει αληθινό” είναι, εννιά φορές στις δέκα, επινόηση του συγγραφέα», σημειώνει ο Ουίλκι Κόλινς για την συναρπαστική μυθιστορηματική εκδοχή της πρώτης αποδεδειγμένης δικαστικής πλάνης, στην ιστορία των ΗΠΑ.

 

  • JeanBernard Pouy – Ο Σπινόζα γαμάει τον Χέγκελ

Μετάφραση: Z. Δ. Αϊναλής

Oposito (2018)

σελ. 136

Ο Ζαν-Μπερνάρ Πουί, από τους πιο δημοφιλείς συγχρόνους  εκπροσώπους του neo-polar, με πάνω από πενήντα μυθιστορήματα στο ενεργητικό του, σοκάρει με το πρώτο του τολμηρό δυστοπικό μυθιστόρημα, που από τον τίτλο και μόνο αποτρέπει τους λάτρεις των main stream αναγνωσμάτων. Ο Ζούλιους Πουέκ –θυμίζει το όνομα του συγγραφέα–  αρχηγός της αναρχικής ομάδας «Ένοπλη Σπινοζική Φράξια», γνωστός με το όνομα Σπινόζα και θεματοφύλακας της ηθικής και του έρωτα (!), κυνηγάει μετά μανίας –μεταξύ άλλων αριστερών αναρχικών ομάδων– τη συμμορία των «χεγκελιανών» για μια αναμέτρηση μέχρι τελικής πτώσης, την ίδια ώρα που οι «νεόμπατσοι» οργανώνονται αθόρυβα για να αποκαταστήσουν την τάξη με βία και τρομοκρατία, στην ερειπωμένη Γαλλία.  Ένα οργισμένο μετα-αποκαλυπτικό νουάρ, πανκ αισθητικής, με βιτριολικό χιούμορ και ιλιγγιώδη ρυθμό αλλά πρωτίστως βαθιά αλληγορικό για τους ανθρώπους που έζησαν την ουτοπία της κοινωνικής επανάστασης και δεν τους έμεινε παρά μόνο η αμφισβήτηση-αποδόμηση κάθε έννοιας κουλτούρας και εξουσίας και ένα τρελό όνειρο: Να στήσουν μια ξέφρενη μάχη ακραίων ιδεών πάνω από τον τάφο του συστήματος.

 

Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς

Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων

σελ. 136

O «τελευταίος αναρχο-μπολσεβίκος» Φρεντερίκ Φαζαρντί –το πραγματικό του όνομα είναι Ρολάν Μορό–, γνήσιο τέκνο του Μάη του ’68, έγραψε περισσότερα από 40 βίαια και ανατρεπτικά μυθιστορήματα. Θεωρείται από τους λαμπρότερους εκπροσώπους του γαλλικού neo-polar, αν και στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό έγινε γνωστός μόλις το 2014 με το εξαιρετικό βιβλίο του Φονιάδες μπάτσων (Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων). Το μυθιστόρημα Ένας βρεγμένος καραγκιόζης είναι το τέταρτο από τα επτά της σειράς –το τελευταίο παρέμεινε ημιτελές–, με πρωταγωνιστή τον ιταλικής καταγωγής αστυνόμο Τόνιο Παντοβάνι. Ο αντισυμβατικός αστυνομικός αναλαμβάνει να βρει τον παρανοϊκό δολοφόνο που σπρώχνει τα θύματά του στις ράγες του παρισινού μετρό και ανακαλύπτει ότι τα φαινομενικά τυχαία εγκλήματα γίνονται βάση ενός οργανωμένου σχεδίου εκδίκησης με πολιτικά κίνητρα. Ένα σκληρό αστικό νουάρ, στο οποίο ο συγγραφέας μέσα από την πρωτότυπη αστυνομική πλοκή αναδεικνύει τις παθογένειες της γαλλικής κοινωνίας και αποδοκιμάζει το πολιτικό κατεστημένο, πιστός στη βασική συνθήκη του neo-polar.

 

  • Antonio Tabucchi – Η γραμμή του ορίζοντα

Μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης

Άγρα (1998)

σελ. 143

Ο Αντόνιο Ταμπούκι ήταν ακαδημαϊκός, συγγραφέας και δημοσιογράφος, μελετητής  κριτικός και μεταφραστής του έργου του Φερνάντο Πεσόα. Τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας για το μυθιστόρημα, Έτσι ισχυρίζεται ο Περέιρα (Άγρα). Οι αναγνώστες αστυνομικών βιβλίων ίσως τον γνωρίζουν από το εμβληματικό μυθιστόρημα της ιταλικής αστυνομικής λογοτεχνίας,  Η χαμένη κεφαλή του Νταμασένου Μοντέιρου (Ψυχογιός), που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα. Στη νουβέλα Η γραμμή του ορίζοντα, η υπόθεση διαδραματίζεται σε μια παραθαλάσσια ιταλική πόλη που δεν κατονομάζεται αλλά παραπέμπει στην Γένοβα. Ο πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ένας μοναχικός άνθρωπος, διατηρεί μια παράνομη ερωτική σχέση που δεν του προφέρει συγκινήσεις και εργάζεται στο νεκροτομείο της πόλης.  Όταν ένα βράδυ παραλαμβάνει ένα πτώμα αγνώστων στοιχείων, μετά από την ένοπλη έφοδο της αστυνομίας σε ένα σπίτι, αποφασίζει σε ρόλο ντετέκτιβ να ανακαλύψει την ταυτότητα του νεκρού. Ένα υπαρξιακό νουάρ με την προσχηματική αστυνομική έρευνα να αντικατοπτρίζει τις δαιδαλώδεις διαδρομές της εσωτερικής αναζήτησης του ήρωα.  Μια  αναζήτηση που «μοιάζει όλο και περισσότερο με την γραμμή του ορίζοντα που όσο την πλησιάζει κανείς τόσο απομακρύνεται από κοντά του».

 

Μετάφραση: Ελένη Μαύρου

Αιγόκερως (1987)

σελ. 143

O Άγγλος συγγραφέας Γκράχαμ Γκρην είναι ένας από τους σημαντικότερους     εκπροσώπους της παγκόσμιας λογοτεχνίας του περασμένου αιώνα. Τη δεκαετία του ’60 ήταν υποψήφιος για το Νόμπελ Λογοτεχνίας και το 1976 τιμήθηκε από την Εταιρεία Αμερικανών Συγγραφέων Μυστήριου με το βραβείο Grand Master για τη συνολική προσφορά του στην αστυνομική λογοτεχνία. Πολλά μυθιστορήματά του έχουν μεταφερθεί με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη. Ο Τρίτος άνθρωπος, «το πιο σκοτεινό δημιούργημα» του συγγραφέα, ανήκει στην κατηγορία των κατασκοπικών ιστοριών του και γράφτηκε με σκοπό να διασκευαστεί σε κινηματογραφικό σενάριο. Η υπόθεση διαδραματίζεσαι στην κατεστραμμένη από τους βομβαρδισμούς μεταπολεμική Βιέννη. Ο Ρόλλο Μάρτινς, ένας τριαντάχρονος συγγραφέας, φτάνει στην αυστριακή πρωτεύουσα ύστερα από πρόσκληση του παλιού του φίλου Χάρρυ Λάιμ, όπου μαθαίνει ότι ο φίλος του σκοτώθηκε πρόσφατα σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Θα ανακαλύψει ότι το ατύχημα έχει σχέση με εμπόριο νοθευμένων φαρμάκων, όμως η προσπάθειά του  να αποδείξει την αθωότητα του φίλου του, θα έχει απρόβλεπτη εξέλιξη. Η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του σκηνοθέτη Κάρολ Ρηντ  αποτελεί  ορόσημο στην ιστορία του παγκόσμιου νουάρ κινηματογράφου.

 

Μετάφραση: Βαγγέλης Παραμπούκης

Παρατηρητής (1986)

σελ. 144

Ο Αμερικανός συγγραφέας και σεναριογράφος Τζέιμς Κέιν γνώρισε μεγάλη επιτυχία από το  πρώτο του μυθιστόρημα, το πρωτοποριακό για την εποχή του ερωτικό θρίλερ, Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές που  σόκαρε τη συντηρητική αμερικανική κοινωνία  και σήμερα συγκαταλέγεται στα κλασικά έργα της νουάρ λογοτεχνίας του Μεσοπολέμου. Στο μυθιστόρημα Το διπλό άλλοθι, ένας επιτυχημένος ασφαλιστής θα πέσει στα δίχτυα της σαγηνευτικής συζύγου, ενός υποψήφιου πελάτη του. Μαζί θα σχεδιάσουν να τον σκοτώσουν, αφού πρώτα τον πείσουν να κάνει μια ασφάλεια ατυχήματος, αξίας πενήντα χιλιάδων δολαρίων. Το έγκλημα πρέπει να είναι τέλειο για να μην κινήσει τις υποψίες της ασφαλιστικής εταιρείας αλλά η υπόθεση θα πάρει μια παράξενη τροπή.  Ένα αγωνιώδες ερωτικό θρίλερ, με έξυπνη πλοκή και υποδειγματική νουάρ ατμόσφαιρα, στο οποίο οι κριτικοί διακρίνουν  υφολογικές ομοιότητες με το μυθιστόρημα  Ο ταχυδρόμος χτυπάει πάντα δυο φορές και το  χαρακτηρίζουν ως  το πιο άρτιο έργο του συγγραφέα. Μεταφέρθηκε με επιτυχία στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Μπίλι Γουάιλντερ σε σενάριο του Ρέιμοντ Τσάντλερ και θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα του φιλμ νουάρ.

 

  • Mempo Giardinelli – Φλογισμένη Σελήνη

Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος

Opera (1998)

σελ. 150

Ο Μέμπο Τζιαρντινέλι είναι πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος Αργεντίνος συγγραφέας και ακαδημαϊκός. Η Φλογισμένη σελήνη, είναι το πιο αναγνωρισμένο έργο του. Ο νεαρός δικηγόρος Ραμίρο μετά τις σπουδές του στο Παρίσι επιστρέφει στην επαρχία Τσάκο, της Αργεντινής, όπου τον περιμένει μια λαμπρή καριέρα στην χουντική κυβέρνηση.  H γνωριμία του με την δεκατριάχρονη Αρασέλι, κόρη παλιού φίλου του πατέρα του, κατά την επίσκεψή του στο σπίτι τους, θα ξυπνήσει μέσα του ένα ανεξέλεγκτο πάθος που θα τον οδηγήσει την ίδια νύχτα σε μια κτηνώδη πράξη στο δωμάτιο της ανήλικης. Πιστεύοντας ότι την έχει στραγγαλίσει και ότι ο πατέρας της θέλει να τον εκδικηθεί, θα στραφεί εναντίον του και θα προσπαθήσει να διαφύγει από τη χώρα, ενώ η Αστυνομία θα τον συλλάβει και θα του προτείνει να συνεργαστεί  στην καταδίωξη  αντιφρονούντων. Ένα σκοτεινό και υποβλητικό, ερωτικό  θρίλερ στο οποίο ο συγγραφέας διατηρεί περίτεχνα μέχρι τέλους, ασαφή τα όρια πραγματικότητας και παραίσθησης, περιγράφει έξοχα την αποχαυνωτική ατμόσφαιρα της καλοκαιρινής πανσέληνου που βυθίζει τον ήρωα στην παράνοια και οδηγεί την ιστορία σε μια αλληγορική δαντική κόλαση.

 

Μετάφραση: —

Δαίμων του Τυπογραφείου (2010)

σελ. 150

Ο Μπουεναβεντούρα Ντουρούτι, κεντρικό πρόσωπο του Ισπανικού εμφυλίου στα πρώτα στάδια του πολέμου, τραυματίστηκε θανάσιμα στη Μαδρίτη στις 11 Νοεμβρίου 1936,  και ο ταγματάρχης Φερνάντεθ Δουράν αναλαμβάνει την απόρρητη αποστολή να διερευνήσει τις συνθήκες του θανάτου και να συντάξει την τελική αναφορά που θα κλείσει την υπόθεση. Η έκδοση περιλαμβάνει αντί προλόγου μαρτυρίες φίλων και συντρόφων του Ισπανού αναρχικού από Το σύντομο καλοκαίρι της αναρχίας του Χανς Μάγκνους Εντσενσμπέργκερ (Εστία) που ρίχνουν φως στην προσωπικότητα του Ντουρούτι  και τις αντικρουόμενες εκδοχές του θανάτου του, ενώ λειτουργούν για τον αναγνώστη ως παράθεση του ανακριτικού υλικού της έρευνας. Μια πολιτική νουβέλα, νουάρ αισθητικής και  αστυνομικής πλοκής που της προσδίδουν οι έρευνες των ντετέκτιβ-στρατιωτικών για τις συνθήκες της δολοφονίας,  όπου ο συγγραφέας Πέντρο ντε Παζ (βραβείο Σαραμάγκου 2003) συνδυάζει περίτεχνα την μυθοπλασία με τα ιστορικά ντοκουμέντα της εποχής (docu-novel). Στο τέλος της έκδοσης αναδημοσιεύεται το εμβληματικό κείμενο Η ζωή στην επαναστατική Βαρκελώνη που παρουσιάζει την ισπανική κοινωνική επανάσταση όχι απ’ τη σκοπιά του ιστορικού «αλλά μέσα από τις γλυκές και τις πικρές μνήμες ενός παιδιού».

 

  • Luis Fernando Verissimo – Ο Μπόρχες και οι αιώνιοι ουραγκοτάγκοι

Μετάφραση: Κρίτων Ηλιόπουλος

Άγρα (2007)

σελ. 154

Ο Φολγκεστάιν, ένας μεσήλικας μεταφραστής που ζει δίχως ιδιαίτερες συγκινήσεις στο Πόρτο Αλέγκρε ανάμεσα στα βιβλία του, εκμεταλλευόμενος μια σειρά συμπτώσεων, ταξιδεύει στο Μπουένος Άιρες για να παρακολουθήσει ένα λογοτεχνικό συνέδριο αφιερωμένο στον Έντγκαρ Άλαν Πόε, στο οποίο παρευρίσκεται και ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Ο φόνος ενός δύστροπου σύνεδρου, στο κλειδωμένο από μέσα δωμάτιο του ξενοδοχείου όπου διαμένει –οι συνθήκες του εγκλήματος παραπέμπουν μυστηριωδώς στο γνωστό έργο του Πόε, Οι φόνοι της οδού Μοργκ– μοιραία θα τον φέρει στο επίκεντρο της ιστορίας, αφού είναι ο πρώτος που αντικρίζει το πτώμα. Ένα  πρωτότυπο whodunnit στο οποίο τα κίνητρα των υπόπτων αναζητούνται με λογοτεχνικές αναφορές και συμβολισμούς στα έργα των Μπόρχες, Πόε και Λάβκραφτ – γιατί «Οι λύσεις βρίσκονται πάντα στις βιβλιοθήκες». Το λογοτεχνικό παιχνίδι κορυφώνεται στις τελευταίες σελίδες όταν ο συγγραφέας αναβιώνει τη συγγραφική φιγούρα του Μπόρχες, ίσως του πιο επιδραστικού συγγραφέα της Λατινικής Αμερικής, παραχωρώντας του τη μυθιστορηματική λύση του αστυνομικού γρίφου σε μια αντιστροφή ρόλων αφηγητή και πρωταγωνιστή, ένα από τα πιο γνωστά «μπορχικά» τεχνάσματα.

 

Μετάφραση: Αντωνία Τσίτσοβιτς – Ραντίν

Κέδρος (2003)

σελ. 159

O Λεονάρντο Σάσα, πολιτικός, συγγραφέας, δημοσιογράφος, ποιητής και σκηνοθέτης, θεωρείται μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του 20ού αιώνα στην Ιταλία και ο κατεξοχήν συγγραφέας της sicilitudine («σικελικότητας»), ο οποίος απέδωσε καλύτερα από κάθε άλλον τις ιδιομορφίες της μικρής, κλειστής κοινωνίας του ιταλικού νότου. Με τα μυθιστορήματά του τη δεκαετία του ’60 ανέδειξε ένα νέο πολιτικό λογοτεχνικό είδος με αστυνομική πλοκή και θέματα εμπνευσμένα από τη δράση της τοπικής μαφίας, εγκαινιάζοντας τη νέα εποχή του σύγχρονου ιταλικού αστυνομικού αφηγήματος. Η μέρα της κουκουβάγιας είναι μια εμβληματική αστυνομική νουβέλα. Θεωρείται το πρώτο λογοτεχνικό κείμενο που ασχολήθηκε με το θέμα της μαφίας και προκάλεσε σάλο στην ιταλική κοινωνία, όταν κυκλοφόρησε το 1961. Ένας εργολάβος δολοφονείται στην κεντρική πλατεία, μιας μικρής πόλης της Σικελίας. Ο αστυνομικός επιθεωρητής Μπελόντι αναλαμβάνει να διαλευκάνει την υπόθεση και οι έρευνες τον οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η περιοχή ελέγχεται από μια παράνομη οργάνωση στην οποία εμπλέκονται υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της τοπικής κοινωνίας αλλά κανείς δεν είναι διατεθειμένος να «μιλήσει».

 

Μετάφραση: Ειρήνη Τσολακέλλη

Άγρα (2006)

σελ. 176

Ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της γαλλικής νουάρ λογοτεχνίας. Έγραψε έντεκα, μαύρες, βίαιες και στρατευμένες αστυνομικές ιστορίες, κυρίως τη δεκαετία του 1970 και σήμερα αναγνωρίζεται ως o επιφανέστερος Γάλλος συγγραφέας εκείνης της περιόδου και ένας εκ των ιδρυτών του νέου γαλλικού αστυνομικού μυθιστορήματος (neo-polar), που εισήγαγε τον έντονο πολιτικό και κοινωνικό προβληματισμό, στον απόηχο των γεγονότων του Μάη του ’68. Η Μοιραία είναι μια νουβέλα που χωρίς το εκτενές επίμετρο της παρούσας έκδοσης δεν ξεπερνά τις 140 σελίδες. Είναι το προτελευταίο βιβλίο του συγγραφέα, χρονικά ανάμεσα στα δυο αριστουργήματά του, Το μελαγχολικό κομμάτι της Δυτικής ακτής και το Η πρηνής θέση του σκοπευτή.  Στην υπόθεση του βιβλίου παρακολουθούμε την κεντρική ηρωίδα  σε πλήρη ηθική και συναισθηματική απάθεια να μετακινείται από πόλη σε πόλη, να μεταμφιέζεται και να συναναστρέφεται με τα σημαίνοντα πρόσωπα των τοπικών κοινωνιών, και να εκτελεί συμβόλαια θανάτου.  Ένα οδοιπορικό βίας χωρίς ελπίδα και λογική  που  οδηγεί σε ένα προδιαγεγραμμένα σκληρό τέλος.  Θεωρείται το πιο «σκοτεινό» έργο του Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ.

 

 

*** Αναζητήστε τα ανωτέρω βιβλία στα Βιβλιοπωλεία Ευριπίδης (Χαλάνδρι- Κηφισιά)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Προηγούμενο άρθροΈνα προδρομικό νουάρ μυθιστόρημα (του Φίλιππου Φιλίππου)
Επόμενο άρθρο“Χωρίς να το κάνουμε θέμα” – Για τον Κωνσταντίνο Τζούμα

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ