του Μάρκου Κρητικού
Το καλοκαίρι λένε ότι είναι η εποχή του αστυνομικού μυθιστορήματος. Φυσικά αυτό δεν στέκει πια, καθώς τα αστυνομικά δεσπόζουν στους πάγκους των βιβλιοπωλείων όλες τις εποχές. Ιδού μια πρώτη πρόταση για να βυθιστείτε στον κόσμο του μυστηρίου.
Paco Ignacio Taibo II – Μια εύκολη υπόθεση
Μετάφραση: Δήμητρα Σταυρίδου
Έρμα (2023)
σελ. 252
O Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο II είναι ο θεμελιωτής του νέου αστυνομικού μυθιστορήματος της λατινικής Αμερικής και ιδρυτής του διάσημου φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας Semana Negra (Μαύρη Εβδομάδα) στη γενέτειρά του Χιχόν, της Ισπανίας. Η εννέα περιπέτειες με πρωταγωνιστή τον μονόφθαλμο ντετέκτιβ Έκτορ Μπελασκοαράν Σάυν, τον έκαναν δημοφιλή σε όλο τον κόσμο. Το μυθιστόρημα Μια εύκολη υπόθεση, είναι το δεύτερο βιβλίο της σειράς. Ο Μεξικανός ντετέκτιβ καλείται να αναλάβει όχι μία, αλλά τρεις υποθέσεις. Και αν οι δυο εξ αυτών, η εξιχνίαση της δολοφονία ενός μηχανικού στη χαλυβουργία Delex και η προστασία της κόρης μιας ηθοποιού που κινδυνεύει, «εκ πρώτης όψεως είχαν κάποια αξιοποιήσιμα στοιχεία», η τρίτη, που αφορούσε στην έρευνα για το θάνατο του ηγέτη των ανταρτών της Μεξικανικής Επανάστασης, Εμιλιάνο Ζαπάτα, «ήταν εντελώς παλαβή». Επηρεασμένος από τον πρόσφατο θάνατο της μητέρας του και μόνιμα απογοητευμένος για το χάος που επικρατεί στη χώρα του, θα βρεθεί εγκλωβισμένος μέσα σε ιστορίες άλλων ανθρώπων, γιατί «η περιπέτεια δεν ήταν παρά δικαιολογία για να ζήσει μια ζωή δανεική». Ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα λατινοαμερικανικού νουάρ, με πρωτότυπη πλοκή και χιούμορ στα όρια της μαύρης κωμωδίας. Ο απογοητευμένος επαναστάτης Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο ΙΙ –όπως συνηθίζει στα βιβλία του– χρησιμοποιεί την αστυνομική ίντριγκα ως αφορμή για να καταδείξει τις παθογένειες που οδήγησαν τη μεξικάνικη κοινωνία στην εξαχρείωση και να καυτηριάσει την κρατική διαφθορά και τον αυταρχισμό της εξουσίας. Απολαυστικό ανάγνωσμα από ένα σπουδαίο συγγραφέα που με το έργο του διεύρυνε τα όρια της αστυνομικής λογοτεχνίας.
Frederic Paulin – H νύχτα που έπεσε στις ψυχές μας
Μετάφραση: Μαριάννα Μαντά
Πόλις (2023)
σελ. 336
Ο Φρεντερίκ Πωλέν, βραβευμένος συγγραφέας και δημοσιογράφος με σπουδές στις πολιτικές επιστήμες, θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους της σύγχρονης γαλλικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα Η νύχτα που έπεσε στις ψυχές μας τιμήθηκε το 2022 με το βραβείο Mystere de la critique. Τον Ιούνιο του 2001, ο Βαγκ, διδακτορικός φοιτητής με όνειρα ακαδημαϊκής καριέρας και στρατευμένος στην Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα (LCR) της Γαλλίας θα γνωρίσει σε μια διαδήλωση στο Γκέτεμποργκ την όμορφη Ναταλί, «πασιονάρια των αναρχικών γκρουπούσκουλων της Ρεν». Αφού ζήσουν μαζί για ένα μήνα στο σπίτι του στη Ρεν, θα ταξιδέψουν στη Γένοβα που φιλοξενεί τη σύνοδο των ηγετών των οκτώ ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου (G8). Εκεί καταφθάνουν 500.000 άνθρωποι από κάθε γωνιά της γης προκειμένου να διαδηλώσουν εναντίον του καπιταλισμού και της ζοφερής νέας τάξης πραγμάτων. Η ιταλική αστυνομία με παρότρυνση του ίδιου του Μπερλουσκόνι που η κυβέρνησή του είχε στο κοινοβούλιο τη στήριξη φασιστικών κομμάτων, θα προβεί σε πρωτοφανείς θηριωδίες σε βάρος των διαδηλωτών, με απολογισμό ένα νεκρό και εκατοντάδες τραυματίες. Ένα σκοτεινό πολιτικό νουάρ υψηλής έντασης και οργής για την κατάχρηση της εξουσίας και την ατιμωρησία της ένστολης βίας που καθηλώνει τον αναγνώστη με την εξαιρετικά ρεαλιστική αναπαράσταση της πολεμικής ατμόσφαιρας, στους δρόμους της φλεγόμενης Γένοβας. Ο συγγραφέας μέσα από βιωματικά στοιχεία –ήταν παρών στη «μάχη της Γένοβας»– και τη σε βάθος έρευνα του αρχειακού υλικού συνυφαίνει επιδέξια την ιστορική πραγματικότητα της εποχής με τη μυθοπλασία (docu-novel), ανατέμνει τις σύνθετες πολιτικές παραμέτρους που οδήγησαν στις εκτεταμένες ταραχές και καταγράφει ένα συγκλονιστικό χρονικό των γεγονότων.
Shehan Karunatilaka – Τα επτά φεγγάρια του Μάαλι Αλμέιντα
Μετάφραση: Ρένα Χατχούτ
Gutenberg – Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2023)
σελ. 609
Με το μυθιστόρημα Τα επτά φεγγάρια του Μάαλι Αλμέιντα, ο άγνωστος στη χώρα μας συγγραφέας από τη Σρι Λάνκα Σέχαν Καρουνατίλακα, κέρδισε την περασμένη χρονιά το Βραβείο Booker. Πρόκειται για την αναθεωρημένη εκδοχή του Chats with the Dead (Κουβέντες με νεκρούς) που εκδόθηκε στην Ινδία το 2020, όπως μας ενημερώνει η μεταφράστρια στο ιδιαίτερα κατατοπιστικό εισαγωγικό σημείωμα. Η ιστορία διαδραματίζεται στην πόλη Κολόμπο της Σρι Λάνκα το 1989, στην πιο σκοτεινή περίοδο του εμφυλίου πολέμου που διήρκεσε είκοσι έξι χρόνια. Ο φωτογράφος Μάαλι Αλμέιντα «ξυπνάει» στο ενδιάμεσο ζωής και θανάτου σε ένα αλλόκοτο χώρο διαχείρισης ψυχών. Έχει στη διάθεσή του επτά νύχτες για να παραμείνει στη γη ως φάντασμα και να ανακαλύψει ποιος τον σκότωσε, αλλά και να επικοινωνήσει με τους δικούς του προκειμένου να τους οδηγήσει σε μια σειρά από κρυμμένες φωτογραφίες του, οι οποίες πιστεύει ότι αν δημοσιοποιηθούν μπορούν να αλλάξουν τον ρου της ιστορίας στην πολύπαθη Σρι Λάνκα. Μεταφυσικό θρίλερ, σουρεαλιστική ιστορία μυστηρίου, πολιτική καταγγελία ή δυστοπική σάτιρα; «Ξεκίνησα να γράψω μια ιστορία φαντασμάτων και ένα αστυνομικό μυθιστόρημα» απαντά ο συγγραφέας. Θα λέγαμε ότι είναι μια συναρπαστική και προκλητική ιστορία μαγικού ρεαλισμού με πνευματώδη ειρωνεία και σαρδόνιο χιούμορ που συνδυάζει νόρμες κώδικες και χαρακτηριστικά διαφόρων λογοτεχνικών ειδών. Έχει στον πυρήνα της πλοκής του τις φρικαλεότητες ενός εμφύλιου πόλεμου ενώ η απολαυστική αφήγηση σε δεύτερο πρόσωπο δίνει την αίσθηση μιας φασματικής ύπαρξης που καθοδηγεί τον ήρωα.
Αλέξις Ραβέλο – Τρεις κηδείες για τον Ελάδιο Μονρόι
Μετάφραση: Αγαθή Δημητρούκα
Τόπος (2023)
σελ. 238
Ο άγνωστος στη χώρα μας Αλέξις Ραβέλο, με το πρώτο του μυθιστόρημα Τρεις κηδείες για τον Ελάδιο Μονρόι (2006), εγκαινίασε μια σειρά αστυνομικών μυθιστορημάτων με την οποία γνώρισε την επιτυχία και απέσπασε πολλές διακρίσεις με σπουδαιότερη το βραβείο Dashiell Hamett (2013). «Ψηλός, σωματώδης με ξυρισμένο κεφάλι, με τατουάζ ένα Κ στον αριστερό του πήχη και μια ουλή από μαχαιριά στο δεξί του μάγουλο». Έτσι συστήνει ο συγγραφέας στο αναγνωστικό κοινό τον Ελάδιο Μονρόι, στην πρώτη από τις έξι περιπέτειες που πρωταγωνιστεί. Συνταξιούχος μηχανικός πλοίων, με έναν αποτυχημένο γάμο και μια ενήλικη κόρη που έχει πολλά χρόνια να συναντήσει, ζει ήσυχα στο Λας Παλμας των Κανάριων Νησιών, διαβάζει λογοτεχνία, έχει σχέσεις με λούμπεν στοιχεία της πόλης και συμπληρώνει το εισόδημά του με δουλειές στα όρια της νομιμότητας. Όταν η πρώην γυναίκα του που είναι παντρεμένη με ένα επιτυχημένο επιχειρηματία και ανερχόμενο πολιτικό, πέσει θύμα ροζ εκβιασμού θα ζητήσει τη βοήθειά του. «Έχω την εντύπωση ότι δεν ξέρεις για ποιόν δουλεύεις» θα τον προειδοποιήσει ένα άνθρωπος του υπόκοσμου αλλά ο Ελάδιο είναι ήδη μπλεγμένος σε μια βρώμικη ιστορία που θα βάλει σε θανάσιμο κίνδυνο τον ίδιο καθώς και ανθρώπους από το περιβάλλον του. Ένα απολαυστικό νουάρ με ταχύτατο ρυθμό αφήγησης και ζωντανούς διαλόγους με πιο δυνατό σημείο την εξαιρετική απόδοση του σύνθετου ψυχισμού ενός ιδιόρρυθμου πρωταγωνιστή, που θυμίζει τον θρυλικό Πέπε Καρβάλιο του Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν.
Κλαούδια Πινιέιρο – Δική σου για πάντα
Μετάφραση: Ασπασία Καμπύλη
Carnivora (2023)
σελ. 175
H Κλαούδια Πινιέιρο είναι πολυβραβευμένη και πολυμεταφρασμένη Αργεντινή συγγραφέας, εξαιρετικά δημοφιλής στη Λατινική Αμερική για τα νουάρ μυθιστορήματά της. Τη γνωρίσαμε την περασμένη χρονιά στο εξαιρετικό, Η Ελένα ξέρει(Carnivora) και εντυπωσιαστήκαμε με την αφηγηματική της δεινότητα στο απαιτητικό ψυχογράφημα της βασανισμένης πρωταγωνίστριας. Στο μυθιστόρημα Δική σου για πάντα, η συγγραφέας με νουάρ οπτική πραγματεύεται το ψέμα, την υποκρισία και την απιστία μέσα στην οικογένεια. Η Ινές ανακαλύπτει τυχαία ότι σύζυγός της Ερνέστο, την απατά. Όταν ένα βράδυ μετά από ένα περίεργο τηλεφώνημα εκείνος θα φύγει εσπευσμένα, προφασιζόμενος ένα πρόβλημα στη δουλειά του, θα τον ακολουθήσει κρυφά σε μια έρημη περιοχή όπου θα γίνει μάρτυρας ενός φόνου. Η Ινές θα αποφασίσει να βοηθήσει τον Ερνέστο με οποιοδήποτε κόστος, προκειμένου να σώσει το γάμο της. Παράλληλα η δεκαεπτάχρονη κόρη του ζευγαριού, αποξενωμένη από τους γονείς της, βιώνει ολομόναχη, την οδυνηρή εμπειρία μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Το Δική σου για πάντα είναι ένα εθιστικό ψυχολογικό θρίλερ που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αντιπροσωπευτικό δείγμα του λατινοαμερικάνικου νουάρ. Η αφήγηση δεν αναλώνεται σε περιγραφές ή ιδιαιτερότητες και συνήθειες του τόπου στον οποίο διαδραματίζεται ή ιστορία, αλλά επικεντρώνεται αυστηρά σε μια οικογενειακή τραγωδία που θα μπορούσε να συμβεί οπουδήποτε. Με τον τρόπο αυτό αφενός καλείται ο αναγνώστης σε μια ολιστική θεώρηση των ενδοοικογενειακών σχέσεων και αφετέρου εγκλωβίζεται στον καταιγιστικό ρυθμό των εξελίξεων. Η συγγραφέας με κυνικό χιούμορ -ως αντίδραση της πρωταγωνίστριας στην χαμένη της αυτοεκτίμηση- αποτυπώνει εξαιρετικά τη νοσηρή ατμόσφαιρα της ιστορίας και με θαυμαστή οικονομία λόγου την οδηγεί σε ένα συγκλονιστικό τέλος.
Derek Raymond – Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ
Μετάφραση: Όλγα Καρυώτη
Έρμα (2023)
σελ. 267
Ο Ντέρεκ Ρέιμοντ –ψευδώνυμο του Άγγλου συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων, Ρόμπιν Κουκ– αν και παραγνωρισμένος στην εποχή του, σήμερα χαρακτηρίζεται ως ένας από τους θεμελιωτές του σύγχρονου βρετανικού νουάρ. Τον γνωρίσαμε στην Ελλάδα την περσινή χρονιά, με το εξαιρετικό, Πέθανε με τα μάτια ανοιχτά(Έρμα), το πρώτο από μια σειρά πέντε μαύρων μυθιστορημάτων του, γνωστών ως Factory novels (Factory αποκαλούσαν οι αστυνομικοί τα κεντρικά της Σκότλαντ Γιάρντ). Το τέταρτο βιβλίο της σειράς, Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ, θεωρείται το magnum opus του συγγραφέα και ένα από τα σημαντικότερα έργα της βρετανικής αστυνομικής λογοτεχνίας. Ο αφηγητής της ιστορίας, ένας ανώνυμος αρχιφύλακας του Τμήματος Ανεξιχνίαστων Υποθέσεων το οποίο ασχολείται αποκλειστικά με δολοφονίες ανθρώπων του περιθωρίου, έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα γιατί επιτέθηκε και έσπασε το σαγόνι ενός αστυνομικού επιθεωρητή που ανακατευόταν στα πόδια του. Όμως μετά τις αποτρόπαιες δολοφονίες δυο γυναικών που συγκατοικούσαν στο Σάουθ Κένσινγκτον θα κληθεί εσπευσμένα στο Εργοστάσιο γιατί είναι ο μόνος που μπορεί να αναλάβει υποθέσεις τέτοιας αγριότητας. Ένα κραυγαλέα βίαιο μυθιστόρημα που εγκλωβίζει τον αναγνώστη σε μια τόσο ακραία νοσηρή ατμόσφαιρα που σπάνια έχουμε ξανασυναντήσει. Ένας αστυνομικός που συμπονά τα θύματα και είναι διατεθειμένος να διαρρήξει τα όρια της ηθικής προκειμένου να αποδώσει δικαιοσύνη με την ορμή της προσωπικής εκδίκησης, αναμετράται με ένα παρανοϊκό δολοφόνο, βγαλμένο από τη ζώνη του λυκόφωτος, με ένστικτά άγριου θηρίου που καταλύουν κάθε έννοια λογικής και αισθητικής. Προφανώς το μυθιστόρημα, Ήμουν η Ντόρα Σουάρεζ δεν είναι κατάλληλο για όλους τους αναγνώστες. Αν όμως καταφέρουν να περάσουν τις πρώτες σελίδες που είναι τροχιοδεικτικές του ύφους του βιβλίου και λειτουργούν ως μια δοκιμασία για γερά νεύρα, θα απολαύσουν την επιδεξιότητα του αφηγητή και θα αποκτήσουν την αναγνωστική εμπειρία ενός από τα πιο σκοτεινά νουάρ στην ιστορία της λογοτεχνίας.
Georges Simenon – Τα πράσινα παντζούρια
Μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ
Άγρα (2023)
σελ. 277
Μας έχει γίνει συνήθεια να περιμένουμε κάθε καλοκαίρι τον «καινούριο» Σιμενόν από τις εκδόσεις Άγρα. Τα πράσινα παντζούρια, είναι ένα από τα αποκαλούμενα «σκληρά» (roman durs) μυθιστορήματα της αμερικάνικης περιόδου(1945-1955) του συγγραφέα, το οποίο ό ίδιος θεωρούσε «κεντρικό έργο» στην λαμπρή καριέρα του και το χαρακτήρισε ως «το βιβλίο που οι κριτικοί περιμένουν από καιρό και ήλπιζα πάντα να γράψω μια μέρα». Πρόκειται για ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα που παρότι δεν είναι αστυνομικό το επιλέγω στις καλοκαιρινές προτάσεις αποκλειστικά για τους εθισμένους στην «σιμενόνεια» ατμόσφαιρα. Ο Εμιλ Μωζέν είναι διάσημος ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου. Αν και πλησιάζει τα εξήντα, εργάζεται σκληρά, έχει έντονη ερωτική ζωή και καταναλώνει μεγάλες ποσότητες αλκοόλ. Η έπαρση της επιτυχίας τον έχει κάνει ιδιότροπο και αυταρχικό στις σχέσεις του με τους ανθρώπους. Όταν θα διαγνωστεί με σοβαρό καρδιακό πρόβλημα θα πρέπει να εγκαταλείψει τις κακές συνήθειες. Εκείνος όμως θα συνεχίσει να ζει ακραία αλλά η απειλή του θανάτου θα τον οδηγήσει σε έναν απολογισμό της ζωής του με αμείλικτα ερωτήματα και βασανιστικές ενοχές. Ένα ανθρωποκεντρικό μυθιστόρημα με έντονα στοιχεία υπαρξιακού δράματος και μελαγχολική ατμόσφαιρα όπου ο συγγραφέας με την γνωστή ψυχογραφική δύναμη του ύφους του, αποδίδει έξοχα τις ενδοσκοπήσεις του ήρωα και την αγωνία του να θέσει τους όρους της προσωπικής του λύτρωσης. Τα πράσινα παντζούρια μεταφέρθηκαν πέρυσι στον κινηματογράφο από το σκηνοθέτη Ζαν Μπεκέρ, με τον μοναδικό Ζεράρ Ντεπαρτιέ στον απαιτητικό ρόλο του Εμίλ Μωζέν. Αναμένουμε την προβολή της ταινίας στη χώρα μας και ελπίζουμε να την απολαύσουμε σύντομα σε κάποιο καλοκαιρινό σινεμά.
Jean Amila (jean Meckert) – O χασάπης του Υρλύ
Μετάφραση: Μαρία Θεοχάρη
Oposito (2023)
σελ. 256
Jean Amilα είναι ένα από τα πολλά λογοτεχνικά ψευδώνυμα του άγνωστου στη χώρα μας συγγραφέα Jean Meckert, πρωτεργάτη του neo-polar, του νέου γαλλικού αστυνομικού που δίνει έμφαση στην κοινωνικοπολιτική κριτική με συγκεκριμένο ιδεολογικό προσανατολισμό και εκφραστή μιας ιδιότυπης αστυνομικής λογοτεχνίας που δεν δεσμεύεται από τις βασικές συμβάσεις του είδους. Η υπόθεση του βιβλίου εκτυλίσσεται στο Παρίσι, λίγο μετά το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πόλεμου όπου ο οκτάχρονος Μισού, γιος στασιαστή που είχε τουφεκιστεί για απείθεια, βιώνει την κοινωνική κατακραυγή. Η μητέρα του, ύστερα από συνεχείς προστριβές με τους γείτονες, θα συλληφθεί για διασάλευση της δημόσιας τάξης και ο Μισού θα καταλήξει στο ορφανοτροφείο. Εκεί, με τρία ακόμα ορφανά του πολέμου θα αποφασίσουν να δραπετεύσουν, προκειμένου να αποδώσουν δικαιοσύνη στη μνήμη των γονιών τους. Ένα πρωτίστως αντιπολεμικό μυθιστόρημα, με έντονα βιωματικά στοιχεία –όπως διαβάζουμε στον κατατοπιστικό πρόλογο της μεταφράστριας– που έχει στον πυρήνα της πλοκής του, τις εκτελέσεις στρατιωτών «προς παραδειγματισμό» στη Γαλλία, μετά τις μαζικές ανταρσίες του 1917. Ο συγγραφέας αποδίδει ρεαλιστικά τις ιδιάζουσες κοινωνικές συνθήκες μιας ταραγμένης εποχής και με προφορική γλώσσα και νουάρ αισθητική αποτυπώνει εξαιρετικά τον ακατέργαστο ψυχισμό και την άγνοια κινδύνου των νεαρών πρωταγωνιστών, και στηλιτεύει τον κοινωνικό στιγματισμό που παγιδεύει τα θύματά του σε έναν αναπόδραστο κύκλο μίσους και βίας.
Nicholas Blake – O ειδεχθής χιονάνθρωπος
Μετάφραση: Δημήτρης Αρβανίτης
Αλεξάνδρεια (2023)
σελ. 290
Γνωρίσαμε τον συγγραφέα πριν δυο χρόνια με το εξαιρετικό μυθιστόρημα, Το κτήνος πρέπει να πεθάνει (Αλεξάνδρεια). Nicholas Blake είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του ποιητή Σέσιλ Ντέι-Λιούις –πατέρα του διάσημου ηθοποιού Ντάνιελ Ντέι-Λιούις με το οποίο υπέγραψε μια επιτυχημένη σειρά δεκαέξι αστυνομικών μυθιστορημάτων (1935-1966) με πρωταγωνιστή τον εγκεφαλικό ιδιωτικό ερευνητή Νάιτζελ Στρέιντζγουεϊ. Ο ειδεχθής χιονάνθρωπος είναι το έβδομο βιβλίο της σειράς. Μετά τον βαρύ χειμώνα του1940, τα χιόνια αρχίζουν να λιώνουν στην κομητεία του Έσεξ και στην αρχοντικό του Ίστερχαμ αποκαλύπτεται ένα μακάβριο θέαμα. Μέσα σε έναν χιονάνθρωπο στον κήπο υπάρχει ένα πτώμα. Το γεγονός εξιστορείται στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου και για να μάθουμε τι συμβαίνει μεταφερόμαστε στον μυθιστορηματικό χρόνο αρκετές εβδομάδες νωρίτερα όταν το ζεύγος Στρέιντζγουεϊ προσκαλείται από την ξαδέρφη της συζύγου του γιατί πιστεύει ότι στο αρχοντικό της οικογένειας Ρέστορικ, κάποια παράξενα συμβάντα χρήζουν διερεύνησης από τον περιώνυμο ντετέκτιβ. Οι φόβοι της θα επιβεβαιωθούν όταν την επόμενη μέρα της άφιξης του ζεύγους η νεαρή Ελίζαμπεθ Ρέστορικ θα βρεθεί απαγχονισμένη στο δωμάτιό της. Φαινομενικά πρόκειται για αυτοκτονία αλλά ο Στρέιντζγουεϊ έχει διαφορετική άποψη και αναλαμβάνει δράση γιατί οι ύποπτοι είναι πολλοί και τα κίνητρα διαφέρουν. Ένα πρωτίστως λογοτεχνικό whodunit της χρυσής περιόδου από έναν σπουδαίο στυλίστα της γραφής, με ατμόσφαιρα μυστηρίου, καλοσχεδιασμένη πλοκή και εξαιρετικές περιγραφές της βρετανικής υπαίθρου.
Jo Nesbo – Ματωμένη σελήνη
Μετάφραση: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
Μεταίχμιο (2023)
σελ. 624
Τέσσερα χρόνια αναμονής ήταν πολλά για τα εκατομμύρια των φανατικών αναγνωστών του Χάρι Χόλε, ειδικά με την αμφιβολία που είχε καλλιεργήσει με κάποιες δηλώσεις του συγγραφέας. («Ο Χόλε δεν θα έχει αιώνια ζωή», «Δεν θα υπακούσω στο γούστο των εκδοτών ούτε στις απαιτήσεις του κοινού» κ.α.) Και η χαρά τους είναι διπλή αφού στο τέλος του βιβλίου ο Νέσμπε αφήνει ανοιχτή μια χαραμάδα για μια ακόμη περιπέτεια του θρυλικού ντετέκτιβ. Στη Ματωμένη σελήνη, ο Χόλε θα προσληφθεί από τον βασικό ύποπτο δύο αποτρόπαιων γυναικοκτονιών στο Όσλο, με σκοπό να αποδείξει την αθωότητά του. Έχει προθεσμία δέκα ημέρων για να εξιχνιάσει την υπόθεση και να εισπράξει την παχυλή αμοιβή προκειμένου να βοηθήσει οικονομικά μια φίλη του, την οποία γνώρισε στο πρόσφατο ταξίδι του στην Αμερική και κινδυνεύει γιατί έχει δανειστεί χρήματα από ανθρώπους που δεν έπρεπε. Η επιτυχημένη συνταγή δεν αλλάζει. Κατά συρροή δολοφόνος, τελετουργικοί φόνοι γυναικών, σκληρές σκηνές που προκαλούν τρόμο κι ένας πρωταγωνιστής που δρα με αμφιλεγόμενες μεθόδους και παλεύει με τους εσωτερικούς του δαίμονες. Γιατί όμως αφού πολλοί συγγραφείς του σκανδιναβικού αστυνομικού -και όχι μόνο- ακολουθούν την ίδια συνταγή, ο Νέσμπε είναι ο πιο επιτυχημένος; Η απάντηση είναι ότι έχει την σπουδαία ικανότητα να κατευθύνει τον αναγνώστη σε λάθος υποθέσεις, να τον αποτρέπει κάποιες φορές ακόμη και απ’ το αυτονόητο και να τον φέρνει προ εκπλήξεως στην αποκάλυψη των αποδεικτικών στοιχείων και τελικά της ταυτότητας του ενόχου. Και αυτή η έκπληξη είναι το ζητούμενο για μια μεγάλη μερίδα αναγνωστών του αστυνομικού, αλλά κυρίως είναι η παραδοχή άλλης μιας ήττας στην αναμέτρησή τους με τον συγγραφέα που τον ανεβάζει πιο ψηλά στην εκτίμησή τους. Αναμφισβήτητα η δέκατη τρίτη περιπέτεια του Χάρι Χόλε είναι το γεγονός του φετινού καλοκαιριού για τους πολυάριθμους λάτρεις του Nordic Noir.
Gunnar Staalesen – Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ
Μετάφραση (από τα Αγγλικά): Βαγγέλης Γιαννίσης
Διόπτρα (2023)
σελ. 432
O Νορβηγός μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας Γκούναρ Στόλεσεν, αναδείχτηκε σε μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του σκανδιναβικού νουάρ μέσα απ’ τα βιβλία του με ήρωα τον ιδιωτικό ντετέκτιβ Βαργκ Βέουμ, στην πόλη Μπέργκεν, γενέτειρα του συγγραφέα. Ο μοναχικός, ρομαντικός και συμπονετικός Βέουμ πρωταγωνίστησε από τη δεκαετία του ΄70 σε δεκαεννέα μυθιστορήματα και δυο συλλογές διηγημάτων, σε μια από τις μακροβιότερες και ποιοτικότερες σειρές του είδους. Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ, είναι το δέκατο όγδοο βιβλίο της σειράς. Η ιστορία ξεκινά με την κινηματογραφική ληστεία ενός κοσμηματοπωλείου. Οι ληστές στην προσπάθειά τους να διαφύγουν θα πυροβολήσουν και θα σκοτώσουν έναν άνδρα που προσπάθησε να τους φράξει το δρόμο. Παράλληλα ο Βέουμ δέχεται στο γραφείο του την επίσκεψη μιας γυναίκας που του αναθέτει την έρευνα μιας παλιάς ανεξιχνίαστης υπόθεσης πριν αυτή παραγραφεί. Πριν είκοσι πέντε χρόνια η τρίχρονη κόρη της είχε μυστηριωδώς εξαφανιστεί ενώ έπαιζε έξω από το συγκρότημα των κατοικιών που διέμεναν. Η διαλεύκανση της υπόθεσης μοιάζει να είναι σανίδα σωτηρίας σε μια δύσκολη περίοδο για τον καταθλιπτικό Βέουμ, ο οποίος θα κατευθύνει την έρευνα στην αναζήτηση των κατοίκων του συγκροτήματος την εποχή της εξαφάνισης. Μέσα απ’ τις μαρτυρίες τους σε κλίμα καχυποψίας ο έμπειρος ντετέκτιβ θα ανακαλύψει ένα στοιχείο που θα ανοίξει το δρόμο για τη λύση του μυστηρίου. Ένα νουάρ μυθιστόρημα πιο κοντά στο ύφος και τα χαρακτηριστικά του αμερικανικού hard-boiled, πάρα σε αυτά του σκανδιναβικού αστυνομικού, με έντονα στοιχεία ψυχολογικού θρίλερ. Ο συγγραφέας κλιμακώνει υποδειγματικά το σασπένς με την απρόβλεπτη εξέλιξη της πλοκής που τροφοδοτούν με σαρωτική δύναμη ένοχα μυστικά του παρελθόντος.
Dorothy L. Sayers – Πτώμα αγνώστων στοιχείων
Μετάφραση: Φωτεινή Λίκα
Καλειδοσκόπιο (2023)
σελ. 288
H Ντόροθι Σέγιερς, θεωρείται μια από τις τέσσερις «Βασίλισσες του εγκλήματος» μαζί με την Αγκάθα Κρίστι, τη Μάρτζορι Άλλινγκχαμ και τη Νάιο Μαρς. Το μυθιστόρημα Πτώμα αγνώστων στοιχείων έχει ιδιαίτερη ιστορική σημασία. Η σπουδαία συγγραφέας σύστησε στο βρετανικό αναγνωστικό κοινό τον Άγγλο αριστοκράτη, και ερασιτέχνη ντετέκτιβ, λόρδο Πίτερ Γουίμζι που πρωταγωνίστησε σε μια σειρά έντεκα μυθιστορημάτων και πολλών διηγημάτων που διαδραματίζονται στην εποχή του Μεσοπολέμου και καθιερώθηκε ως ένας από τους πιο εμβληματικούς πρωταγωνιστές της χρυσής εποχής του Βρετανικού αστυνομικού. Στην υπόθεση του βιβλίου ο αρχιτέκτονας Θιπς ανακαλύπτει στην μπανιέρα του σπιτιού του το γυμνό πτώμα ενός μεσήλικα. Κανείς δεν γνωρίζει την ταυτότητα του νεκρού ούτε το πώς βρέθηκε εκεί. Την ίδια μέρα ένας τραπεζίτης εξαφανίζεται μυστηριωδώς. Θα μπορούσαν τα δυο αυτά συμβάντα να συνδέονται μεταξύ τους; Η αστυνομία θα θεωρήσει αρχικά ως βασικό ύποπτο τον φιλήσυχο αρχιτέκτονα και η μητέρα του θα καλέσει σε βοήθεια τον λόρδο Γουίμζι. Η Ντόροθυ Σέγιερς κάνει δυναμική είσοδο στην αστυνομική λογοτεχνία της εποχής με μια πρωτότυπη ιδέα. Η αστυνομική έρευνα δεν αφορά μόνο στην ανακάλυψη της ταυτότητας του ενόχου όπως σε ένα κλασικό whodunit αλλά και σε αυτή του θύματος. Πάνω σε αυτή την ιδέα χτίζει επιδέξια μια έξυπνη ιστορία μυστηρίου με σφιχτοδεμένη πλοκή που όσο εξελίσσεται ανατρέπονται τα κίνητρα και αυξάνεται η αγωνία. Ο ανεπανάληπτος Λόρδος Πίτερ και οι απολαυστικοί συμπρωταγωνιστές του με ευρηματικούς διαλόγους και φλεγματικό χιούμορ εγγυώνται την ευχάριστη καλοκαιρινή ανάγνωση.
Ken Follet – Το μάτι της βελόνας
Μετάφραση: Μαρία Παπανδρέου
Bell/Χαρλένικ Ελλάς (2023)
σελ. 456
To μάτι της βελόνας είναι ένα από τα πιο γνωστά κατασκοπικά μυθιστορήματα της δεκαετίας του ’80. Απογείωσε την καριέρα του συγγραφέα και τα μυθιστορήματά του κατέκτησαν υψηλές θέσεις στις λίστες των μπεστ σέλερς σε όλο τον κόσμο με συνολικές πωλήσεις πάνω από 160 εκατομμύρια αντίτυπα. Το μυθιστόρημα Το μάτι της βελόνας, χωρίζεται σε έξι μέρη. Το πρώτο διαδραματίζεται το 1940 και τα υπόλοιπα πέντε το 1944, την εποχή που οι Γερμανοί περιμένουν την απόβαση των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Στον πυρήνα της υπόθεσης είναι η επιχείρηση αντιπερισπασμού που έχει στηθεί από τους συμμάχους ώστε οι Γερμανοί να πιστέψουν ότι η απόβαση θα γινόταν στο Καλαί, στο βορειότερο άκρο της Γαλλίας και όχι στη Νορμανδία. Μεγάλος πρωταγωνιστής ο Φέιμπερ, ο καλύτερος μυστικός πράκτορας του Χίτλερ, με το κωδικό όνομα Βελόνα, ο οποίος θα κατορθώσει να μάθει τα σχέδια των συμμάχων και θα προσπαθήσει να ενημερώσει τους ανωτέρους του, αλλά η ταυτότητά του θα αποκαλυφθεί και θα βρεθεί στο στόχαστρο των Βρετανικών μυστικών υπηρεσιών. Κυνηγημένος και στην προσπάθειά του να επιβιβαστεί σε ένα υποβρύχιο θα βρεθεί σ’ ένα μικροσκοπικό νησί στη Βόρεια Θάλασσα. Μια νεαρή γυναίκα που κατοικεί στο νησί με τον ανάπηρο σύζυγό της, απειλεί να ανατρέψει τα σχέδιά του. ‘Ένα επικό κατασκοπικό μυθιστόρημα υψηλής έντασης που ξεχωρίζει για την απόδοση της ψυχοσύνθεσης ενός αντιφατικού πρωταγωνιστή και τη ρεαλιστική αναπαράσταση της σκοτεινής εποχής λίγο πριν το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. To 1981 το μυθιστόρημα μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο με τον Ντόναλντ Σάδερλαντ στο ρόλο του κατάσκοπου Φέιμπερ.
Santiago Gamboa – Η νύχτα θα είναι μεγάλη
Μετάφραση: Δήμητρα Σταυρίδου
Διόπτρα (2023)
σελ. 521
Γνωρίσαμε τον Κολομβιανό συγγραφέα από τα βιβλία του, Το να χάνεις είναι ζήτημα μεθόδου (Opera) και Νυχτερινές Ικεσίες (Πόλις) τα οποία μας είχαν αφήσει εξαιρετικές εντυπώσεις. Το τρίτο του μυθιστόρημα που μεταφράστηκε στη χώρα μας, είναι μια περιπετειώδης περιπλάνηση στην μετεμφυλιακή Κολομβία. Η ιστορία ξεκινά εντυπωσιακά όταν ένα κομβόι αυτοκινήτων πέφτει σε ένοπλη ενέδρα σε έναν αγροτικό δρόμο στην επαρχία της Κάουκα. Ακολουθεί μακελειό άνευ προηγουμένου και μια κινηματογραφική απόδραση με ελικόπτερο. Οι κάτοικοι της περιοχής ισχυρίζονται ότι δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα ενώ όλα τα ίχνη στον τόπο του συμβάντος έχουν σχολαστικά εξαφανιστεί. Τη μυστηριώδη συγκάλυψη της ιστορίας αναλαμβάνει μετά από ανώνυμη καταγγελία να ερευνήσει ένας εισαγγελέας, και μια ακτιβίστρια δημοσιογράφος με τη βοηθό της, μια πρώην αντάρτισσα. Ο συγγραφέας με πρόσχημα μια αστυνομική ιστορία που έχει στον θεματικό της πυρήνα την θρησκευτική διαφθορά, ακτινογραφεί την βίαιη Κολομβιανή πραγματικότητα. Μπορεί οι μαφιόζικες πρακτικές με τις οποίες παρουσιάζεται ότι δρουν οι Ευαγγελικές εκκλησίες να μοιάζουν υπερβολικές ακόμα και για τα δεδομένα της Κολομβίας, αλλά το στοιχείο αυτό εξελίσσει δυναμικά την πλοκή και κλιμακώνει το σασπένς στη φιλοσοφία των page turner αναγνωσμάτων. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο του μυθιστορήματος είναι η αποτύπωση της διαφθοράς και του τυχοδιωκτισμού σε μια διαβρωμένη κοινωνία που μετράει τις πληγές ενός μακροχρόνιου εμφύλιου πόλεμου.
