της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη (Λονδίνο)
Ο Άγγλος Ασθενής του Michael Ondaatje (στα ελληνικά από τον Καστανιώτη) μετά από το Booker του 1992, στέφθηκε και με το Χρυσό Man Booker ως καλύτερο μυθιστόρημα των τελευταίων 50 ετών. Στο αρχικό στάδιο της διαδικασίας συμμετείχαν όλοι οι νικητές του βραβείου και η βραχεία λίστα διαμορφώθηκε από 5 κριτές, καθένας εκ των οποίων πρότεινε ένα βιβλίο για κάθε δεκαετία ύπαρξης του θεσμού. Τα προηγούμενα τιμητικά βραβεία για τα 25 και 40 χρόνια του Booker είχαν δοθεί στο Σάλμαν Ρούσντι για ‘Τα Παιδιά του Μεσονυκτίου’ (στα ελληνικά από τον Ψυχογιό).
Το βραβείο δόθηκε τιμητικά για τη συμπλήρωση 50 ετών από τη δημιουργία του θεσμού και ο νικητής στο τελικό στάδιο επιλέχθηκε έπειτα από ψηφοφορία του κοινού, οπότε παρά το κύρος του Ondaatje και του ανεξάρτητου εκδοτικού οίκου Bloomsbury που έχει ταυτιστεί και στο παρελθόν με την ανεπανάληπτη επιτυχία του Χάρυ Πότερ, ορισμένες στρεβλώσεις στην αντικειμενικότητα του αποτελέσματος είναι αναμενόμενες λόγω και της μεγάλης απήχησης της κινηματογραφικής μεταφοράς με πρωταγωνιστές των Ralph Fiennes και την Kristen Scott-Thomas που είχαν σαρώσει στα Όσκαρ.
Στην ευχαριστήρια ομιλία του ο ίδιος ο συγγραφέας αναφέρει: ‘ Ούτε για μια στιγμή δε μπορώ να πιστέψω πως το δικό μου είναι το καλύτερο από τα μυθιστορήματα στη (βραχεία) λίστα όταν δίπλα του φιγουράρουν συγγραφείς όπως ο βιρτουόζος VS Naipul ή το αριστούργημα Γουλφ Χολ της Μαντέλ. Ξέρω καλύτερα από όλους πως ο ‘Άγγλος Ασθενής’ είναι θολό, γεμάτο λάθη στο ρυθμό. ‘ Αναφέρθηκε επίσης στους ‘αδικημένους’ που τα Booker έχουν παραβλέψει εντελώς όπως η Barbara Pym και η νομπελίστρια Alice Munro.
Μύδρους κατά του θεσμού εξαπέλυσαν και άλλοι βραβευμένοι με Booker σε παράλληλες εκδηλώσεις που πλαισίωσαν την τελετή το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στο κέντρο Southbank του Λονδίνου. Ο δις βραβευμένος με Booker για το ‘Όσκαρ και Λουσίντα’ το 1988 και την ‘Αληθινή Ιστορία της Συμμορίας Κέλι’ το 2001(στα ελληνικά από τα Ελληνικά Γράμματα) Αυστραλός Πήτερ Κάρεϋ θεωρεί πως το Booker έχει μια ποιότητα που πηγάζει από τα βιώματα της Κοινοπολιτείας και η απόφαση να ‘ανοίξει’ σε Αμερικανούς συγγραφείς δεν είναι παρά μια ‘άσκηση διαφήμισης των πολυεθνικών’ καθώς το αμερικανικό βραβείο Pulitzer ποτέ δεν θα έκανε το αντίστοιχο άνοιγμα σε Άγγλους ή Αυστραλούς. Δεν άφησε κανένα περιθώριο παρανόησης όταν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στον επενδυτικό οίκο Man που χορηγεί το θεσμό από το 2002 λέγοντας πως ‘είναι κατανοητό να επιθυμούν το βραβείο να έχει αντίκτυπο στη Νέα Υόρκη αλλά ως προς τη λογοτεχνία το άνοιγμα στην Αμερική είναι πράγματι ακατάληπτο’ .
Ο Julian Barns που βραβεύτηκε με το Booker για το ‘Ένα Κάποιο Τέλος’το 2011 (στα ελληνικά από το Μεταίχμιο) και έχει βρεθεί άλλες 3 φορές υποψήφιος χαρακτήρισε το άνοιγμα ‘κουτό’ αναφέροντας πως την προηγούμενη χρονιά οι 3 στους 6 συγγραφείς στη βραχεία λίστα ήταν Αμερικανοί, γεγονός που αυτομάτως αδικεί τον πρωτοεμφανιζόμενο από τη Ζιμπάμπουε.
Η Gaby Wood, δημοσιογράφος και λογοτεχνική διευθυντής των Booker, σχολίασε βιτριολικά πως ‘κάποιοι θα ανέφεραν πως οι Κάρεΰ και Μπαρνς απλά δεν επιθυμούν τον επιπλέον ανταγωνισμό καθώς θα έχουν νέα βιβλία που θα υποβληθούν φέτος για Booker’ προσπάθησε να το μαζέψει στη συνέχεια διασαφηνίζοντας πως η ίδια είναι υπέρ της ‘ελευθερίας της έκφρασης’.