Του Μάκη Προβατά.
Όταν μιλήσαμε με την Χίλαρι Μαντέλ τον περασμένο Οκτώβριο, μόλις είχε «γράψει ιστορία». Ήταν η πρώτη γυναίκα, συγγραφέας, που κέρδισε το βραβείο Μπούκερ δύο 
Όλα τα ΜΜΕ παγκόσμια θέλουν έστω μία σας λέξη. Λογικά δεν πρέπει να βρίσκετε αρκετό χρόνο για να γράψετε.«Ναι, είμαι εξαντλημένη. Ψάχνω να βρω χρόνο για το καινούριο μου βιβλίο, αλλά νομίζω ότι προς το καλοκαίρι θα αλλάξω το πρόγραμμά μου και πρέπει να αρχίσω την δουλειά».
Κάπως έτσι αρχίζει η αληθινή μαγεία για έναν πραγματικό συγγραφέα…«Είναι υπέροχο, και τόσο συναρπαστικό να καθίσεις στο γραφείο σου και να ξεκινήσεις το νέο σου βιβλίο. Παρόλα αυτά είμαι πολύ ευγνώμων για τα βραβεία, την ανταπόκριση και τις τεράστιες πωλήσεις τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο, όσο και στις ΗΠΑ, οπότε δεν πρέπει να παραπονιέμαι».
Κάποιες πρώτες παραγράφους τις έχετε ξεκινήσει; «Ναι, έχω ξεκινήσει, αλλά βλέπετε δεν γράφω συνεχώς. Γράφω λίγο εδώ, λίγο εκεί, οπότε είναι κάπως δύσκολο να πω τί έχω κάνει μέχρι τώρα. Είμαι σε θέση όμως να πω ότι έχω φτιάξει μερικές σημαντικές σημειώσεις με αρκετές σκηνές. Αυτό όμως που απολαμβάνω είναι όταν κάθομαι μετά και συρράβω όλες αυτές τις σκηνές μεταξύ τους. Οπότε τώρα δεν ξέρω καν ακόμα ποιά θα είναι η πρώτη σελίδα.
Ακούγεστε, όμως, σαν να ξέρετε ποιά θα είναι η τελευταία σελίδα. «Αλήθεια; Δεν μπορώ να κρυφτώ τελικά. Πραγματικά την τελευταία σελίδα την ξέρω. Αν και οι ακριβείς λέξεις θα αλλάξουν και θα γραφτεί αρκετές φορές, γνωρίζω όμως προς τα πού κατευθύνεται»
Έχετε την αίσθηση των τελευταίων λέξεων; «Ναι έχω την αίσθησή τους, έχω την εικόνα ολόκληρων των τελευταίων παραγράφων, αλλά όχι τις ακριβείς λέξεις. Ξέρω ότι πρέπει να ‘’εκτελέσω’’ τον Τόμας Κρόμγουελ αλλά να μη συμβεί με έναν άσχημο τρόπο. Θέλω όποιος το διαβάσει, τελικά να αισθανθεί τί πραγματικά υπήρξε η ζωή του και η πορεία του».
Δυστυχώς ότι λέξεις και να χρησιμοποιήσετε πρέπει να τον σκοτώσετε στο τέλος.«Σωστά….Ποιές διαφορετικές λέξεις να χρησιμοποιήσω; Αφού το κεφάλι του πρέπει να “φύγει από τη θέση του”».
Ο Ντοστογιέφσκι έχει βάλει τον Πρίγκιπα Μίσκιν, στον Ηλίθιο, να περιγράφει τις πιθανές τελευταίες σκέψεις ενός ανθρώπου που τον αποκεφαλίζουν, ακόμα και λίγα δευτερόλεπτα μετά . Εσείς μέχρι ποιά στιγμή θα “μείνετε” κοντά στον Κρόμγουελ; «Σκοπεύω να μείνω μαζί του μέχρι την τελευταία στιγμή, έως ότου δεν έχει καμιά συνείδηση πια. Αυτό έχω αποφασίσει ότι θα το κάνω γιατί σε αυτή τη τριλογία ο αναγνώστης έχει αποκτήσει γνώση και συνείδηση της συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου μέσα από τα μάτια του Κρόμγουελ»
Αύτη η τριλογία – παρότι εκκρεμεί ακόμα το τρίτο βιβλίο – έχει ήδη γράψει μοναδική ιστορία στη παγκόσμια λογοτεχνία. Τα παλαιότερα σας βιβλία θα «στέκονται» κάπως στην άκρη παραπονεμένα και θα παρακολουθούν την παγκόσμια επιτυχία αυτών των τελευταίων. «Μια που λέτε αυτό , ακούστε τί έγινε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα. Θα το πω εσάς για πρώτη φορά. Την προηγούμενη εβδομάδα, όπως ίσως ξέρετε, μου απονεμήθηκε το βραβείο David Cohen για την προσφορά μου στην λογοτεχνία σε όλη τη διάρκεια της ζωής μου. Ο Πρόεδρος, λοιπόν, της Επιτροπής είπε ότι μου δίνουν αυτό το βραβείο για τον λόγο που λέτε και εσείς. Γιατί «πρέπει να μάθουν οι αναγνώστες και κυρίως οι νέοι ότι εγώ συγγράφω και εκδίδω βιβλία από το 1985».
Συγκινηθήκατε σε αυτή την απονομή; Και στα δυο Μπούκερ ήσασταν αρκετά ψύχραιμη.
«Όχι, όχι δεν είμαι από τους ανθρώπους που κλαίνε. Όμως, όντως, κάποιος έκλαψε σε αυτή την απονομή. Ένα μέρος αυτής της διαδικασίας είναι ότι ο νικητής δίνει ένα δεύτερο βραβείο σε έναν νέο συγγραφέα που επιλέγει. Εγώ επέλεξα την Katie Ward, μία νεαρή κοπέλα που τώρα γράφει την δεύτερη νουβέλα της και νομίζω ότι είναι εκπληκτική. Όταν ανακοίνωσα ότι αυτή είναι που επιλέγω, ως καλύτερη νέα συγγραφέα, έβαλε τα κλάματα».
Συγγνώμη, αλλά έχετε αρκετό χρόνο για να διαβάζετε και βιβλία;
«Δυστυχώς δεν μπορώ να διαβάζω τόσα βιβλία όσα θα ήθελα, ενώ είναι πραγματικά ακαταμάχητο να ‘ακούς’ τις νέες «φωνές». Όμως όταν μπορείς να βοηθήσεις κάποιον συμβουλεύοντάς τον είναι πάρα πολύ ευχάριστο, είναι σαν να είσαι η ‘’μητέρα’’ για το βιβλίο κάποιου άλλου».
Το τελευταίο βιβλίο που διαβάσατε και σας ενθουσίασε ποιο ήταν;
«Της Kate Atkinson, το «Life after life». Δεν ξέρω αν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά αλλά πέρασα υπέροχα διαβάζοντάς το. Είναι ένα βιβλίο γεμάτο ενέργεια, με υπέροχη δομή, το οποίο πιστεύω θα πάρει πολλά βραβεία. Θυμηθείτε με».
Η τόση πολλή επιτυχία που έχετε τα τελευταία χρόνια, περιέχει και μια ιδιότυπη σκλαβιά; «Φυσικά. Μαζί με την επιτυχία τους έγινα και η “σκλάβα” των δυο πρώτων βιβλίων της τριλογίας, και τελικά ο μόνος τρόπος να εξαγοράσω την ελευθερία μου είναι τελειώνοντάς τα».
Έχετε βρει τίτλο για αυτό το τρίτο βιβλίο της τριλογίας;
«Θέλω να το ονομάσω, «Τhe mirror and the light», δεν ξέρω όμως πως θα μεταφραστεί στις άλλες γλώσσες».
Στα ελληνικά μπορεί και να ταιριάζει ο τίτλος (της το λέω στα ελληνικά)- «Ο καθρέφτης και το Φως»
«Θα ήταν υπέροχο αν ταίριαζε, γιατί σε αυτό το βιβλίο κρατάς έναν καθρέφτη μέσα από τον οποίο βλέπεις ‘ότι έχει γίνει πριν’. Επίσης φωτίζει μέρος της ζωής του Κρόμγουελ. Είναι ένα βιβλίο το οποίο θα πρέπει να μπορεί να σταθεί από μόνο του αλλά και να αντανακλά όσα έχουν γίνει από πριν
Εκτός από τη σειρά που γυρίζει τώρα το ΒΒC, σίγουρα θα σας έχει γίνει κάποια πρόταση να γίνει η τριλογία ταινία..
«Ναι, πράγματι μου έχουν γίνει προτάσεις αλλά τις έχω αρνηθεί. Το ΒΒC μου έκανε μία πρόταση, για μία σειρά έξι επεισοδίων, νομίζω ότι αυτό είναι καλύτερο από μία κινηματογραφική ταινία, γιατί έχεις τη δυνατότητα να κάνεις πολλά περισσότερα σε έξι ωριαίες σειρές από ότι σε μια ταινία. Θεωρώ πως αν συμπιέσεις μία ιστορία πάρα πολύ, τότε χάνεις όλο το νόημα, και σε αυτές τις περιπτώσεις πάντα η ιστορία είναι το θύμα. Νομίζω ότι μέσα σε έξι ώρες μπορούμε να συνδυάσουμε την ιστορία και το δράμα που περιέχει».
Ποια θεωρείτε δύσκολη αγορά για τα βιβλία σας;
«Τη Γερμανία και τη Γαλλία. Σκεφτείτε ότι η Γαλλία ήταν η τελευταία χώρα η οποία αγόρασε τα δικαιώματα για το ‘’Wolf Hall’’ και το ‘’Bring Up the Bodies’’. Αλλά και πέρα από αυτό μόλις τώρα αποφάσισαν να εκδώσουν το μυθιστόρημά μου για την Γαλλική επανάσταση το οποίο έγραψα στις αρχές της δεκαετίας του 70. Γενικά στη Γαλλία έχει πολύ άσχημη φήμη το ιστορικό μυθιστόρημα».
Οι Άγγλοι αναγνώστες είναι διαφορετικοί σε αυτό το κομμάτι της λογοτεχνίας;
«Τα τελευταία χρόνια άλλαξαν κάπως και άρχισαν να διαβάζουν ιστορικό μυθιστόρημα και μοιάζει σαν να υπάρχει μια κάποια αναγέννηση για το ιστορικό μυθιστόρημα. Πιθανότατα, επειδή η Βρετανία είναι μία χώρα που χάνει τις ρίζες της, αναπτύχθηκε ένα τεράστιο ενδιαφέρον από τις οικογένειες για την ιστορία κυρίως της χώρας τους».
Φαντάζομαι ότι θα είσαστε και ένα πολύ ‘περιζήτητο’ πρόσωπο από τα πολιτικά κόμματα της Αγγλίας. «Όχι, όχι. Νομίζω ότι είναι ευρέως γνωστό ότι δεν είμαι από αυτούς τους συγγραφείς που αναμειγνύονται με τα πολιτικά. Όχι ότι δεν έχω ισχυρές απόψεις για τα πολιτικά, αλλά δεν αναμειγνύομαι στα πολιτικά. Προτιμώ κάποιες φιλανθρωπικές εκδηλώσεις και ομιλίες.
Είχατε, όμως αυτή την περιβόητη ομιλία πριν μερικές εβδομάδες όπου χαρακτηρίσατε την Κέιτ Μίντλετον, την σύζυγο του πρίγκιπα Ουίλιαμ, ως πλαστική κούκλα η οποία προόρισται να γεννάει παιδιά. «Οι εφημερίδες έφτιαξαν ιστορίες για αυτό. Η ομιλία μου στο NRB, εμφανίστηκε σαν μία επίθεση στην μοναρχία, αλλά δεν είναι αυτό που συνέβη. Απλά περιέγραφα για το πως την πριγκίπισσα την κυνηγούν τα media και δεν την αφήνουν να έχει μία φυσιολογική ζωή. Είναι μία νέα γυναίκα, με όλο το μέλλον μπροστά της και φυσικά μία γυναίκα της γενιάς μου αισθάνεται μητρικά απέναντί της. Αν και τα tabloid μου επιτέθηκαν. Πρέπει να πω ότι μερίδα του τύπου, η ΄΄ποιοτική΄΄ πλευρά του, σύντομα με υπερασπίστηκε, αλλά δυστυχώς δεν είναι αυτές οι εφημερίδες που η πλειοψηφία του κόσμου διαβάζει. Είναι λυπηρό γιατί άνθρωποι που δεν έχουν καν την επιθυμία να διαβάσουν κάποιο βιβλίο μου, νομίζουν ότι ξέρουν τα πάντα για εμένα».
Με την μοναρχία στην Αγγλία, για την αναγκαιότητα της οποίας γίνεται λόγος εδώ και κάποια χρόνια, τι πιστεύετε;
«Παλιά ήμουν εναντίον της μοναρχίας και πίστευα ότι κάποια στιγμή θα πρέπει ως έθνος να μεγαλώσουμε χωρίς αυτή τη μητρική ή πατρική φιγούρα (την μοναρχία). Τώρα όμως στα 60 μου έχω αλλάξει κάπως άποψη και δεν είμαι τόσο αυστηρή πλέον με τους ανθρώπους. Μπορώ να δω ότι οι μισοί δεν μεγαλώνουμε, ψυχολογικά ή πολιτικά. Βλέπω ότι υπάρχει τεράστια επαφή με την μοναρχία σε αυτή την χώρα και δεν μπορείς να ‘’παίζεις’’ με τα συναισθήματα των ανθρώπων για αυτό το θέμα».
Κάτι τελευταίο για τους φίλους του «Αναγνώστη»; «Κάτι που είπε ο Πρόεδρος της επιτροπής ‘David Cohen’, “πήγαινε και ανακάλυψε την ιστορία που έχει μέσα ένα βιβλίο. Ακόμα και αν δε σου αρέσει αυτό το βιβλίο, θα σου αρέσει κάποιο άλλο”……»
