Της Βίκυς Βασιλάτου-Σαρρή.
Το τσίρκο φθάνει χωρίς προειδοποίηση. Δεν έχουν προηγηθεί αναγγελίες, ούτε αφισέτες στους στύλους και τους πίνακες ανακοινώσεων στο κέντρο της πόλης, ούτε αναφορές ή διαφημίσεις στις τοπικές εφημερίδες. Είναι απλώς εκεί, ενώ χθες δεν ήταν. (…) Οι άνθρωποι θαυμάζουν το συγκλονιστικό ύψος των ψηλότερων σκηνών. (…) Όπως χαζεύουν και τη μαύρη πινακίδα με τα άσπρα γράμματα που κρέμεται πάνω από την πύλη, την πινακίδα που λέει:
Έναρξη με το ηλιοβασίλεμα
Αυλαία με την αυγή
Φαντάσου ένα τσίρκο που εμφανίζεται στην πόλη σου ως δια μαγείας και χωρίς καμία προαναγγελία. Ένα τσίρκο που λειτουργεί μόνο νύχτα, τότε που τα όνειρα παίρνουν σάρκα και οστά. Ένα τσίρκο μαγικά ρεαλιστικό, που θα σε οδηγήσει σε έναν κόσμο ποιητικό. Μόνο που σε αυτό το ασυνήθιστο τσίρκο, παίζεται εν αγνοία σου ένα παιχνίδι. Μια χορογραφία αλλοτινής εποχής. Ένα είδος μονομαχίας μεταξύ δύο προικισμένων μάγων, της Σίλιας και του Μάρκο.
Όταν ανέβει κι ο τελευταίος γλόμπος, όταν καταλαγιάσουν οι σπίθες και οι καπνοί, επιτέλους η επιγραφή διαβάζεται, αυτή η περίτεχνη ακτινοβόλα επιγραφή. (…)
Le Cirque des Rêves
Ο ήλιος βασίλεψε και ήρθε η στιγμή να εισχωρήσεις, μαζί με τους δεκάδες επισκέπτες που στέκονται εναγωνίως έξω από την πύλη, στο τσίρκο της Erin Morgenstern. Περιφέρεσαι ανάμεσα στο κοινό, εντυπωσιασμένος από τις ονειρικές και φαντασμαγορικές σκηνές που αντικρίζεις. Αμέτρητες σκηνές με ασπρόμαυρες ρίγες, σκηνές σε διάφορα σχήματα και μεγέθη που σε καλούν να περιδιαβείς την είσοδό τους και να αφεθείς στο μυστήριο που κρύβεται πίσω από την κάθε μια τους. Παρασύρεσαι σε ένα τοπίο γεμάτο μυστήριο όπου πραγματικότητα και παραμύθι συμπορεύονται και εναλλάσσονται με σκοπό να παίξουν με το μυαλό και τις αισθήσεις σου.
Το Τσίρκο της Νύχτας δεν απευθύνεται στους πολεμοχαρείς που αποζητούν μια σκληρή αντιπαλότητα μεταξύ των νεαρών μάγων. Ούτε στους λάτρεις των παθιασμένων ιστοριών αγάπης που θα επικεντρωθούν μόνο στον έρωτα που αναπτύσσεται μεταξύ της Σίλιας και του Μάρκο. Οι δύο αντίπαλοι και ερωτευμένοι μάγοι είναι μεν ο πυρήνας του βιβλίου, είναι όμως επίσης και πιόνια σε μια σκακιέρα με βασιλιά το τσίρκο. Η Morgenstern κινεί τα κύρια πιόνια της δίνοντας περισσότερη βαρύτητα στη μυστηριώδη ζωή του Cirque des Rêves της παρά στην έντονη δράση και το πάθος μεταξύ των ηρώων της. Μπορεί η πλοκή να μην έχει την ένταση που θα περίμενε κανείς, δεν σημαίνει όμως πως γίνεται κουραστική. Απλώς, κυλά σε αργούς ρυθμούς, επηρεασμένη από την ομίχλη που περιβάλλει τα όνειρα, και με στόχο να μην επισκιαστεί ο κύριος πρωταγωνιστής της ιστορίας.
Ο θεατής/αναγνώστης παραμένει από την αρχή μέχρι το τέλος προσηλωμένος σε αυτό που βλέπει/διαβάζει. Η ιστορία της δεν παραστρατεί ούτε χάνει τη μαγεία της. Σε κρατά σε επαγρύπνηση. Και καθώς προχωρά το παιχνίδι/η ιστορία, αφήνεσαι οικειοθελώς στα δίχτυα ποικίλων ονειρικών εικόνων και καταστάσεων. Η παίχτρια/συγγραφέας δεν άφησε τίποτα στην τύχη. Έβαλε όλη της την καλλιτεχνία και την ποίηση στο πρώτο της βιβλίο, αποφασισμένη να κερδίσει τη δική της μάχη με τη λογοτεχνία του Φανταστικού.
Το Τσίρκο της νύχτας της είναι ένα cirque de rêves που σου μένει αλησμόνητο γιατί κάθε μία από τις εικόνες του, αποτυπώνεται με γοτθική φωτεινότητα που αιωρείται μεταξύ ψευδαίσθησης και πραγματικότητας. Μια ανάγνωση που σε προτρέπει να φορέσεις κι εσύ μια κόκκινη εσάρπα όπως οι «ονειροπόλοι» -οι πιστοί ακόλουθοι του τσίρκου- για να προσθέσεις κι εσύ το δικό σου λιθαράκι θαυμασμού.
Στοιχεία βιβλίου:
Το τσίρκο της νύχτας
Erin Morgenstern
Μετάφραση: Χριστόδουλος Λιθάρης
Εκδόσεις Πλατύπους, 2011