Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου. 
Αυτά που συμβαίνουν στο ΕΚΕΒΙ μοιάζουν να προέρχονται από το θέατρο του παραλόγου. «‘Ένα σπασμένο καράβι που πλέει ακόμα», θα περιγράψει, λίγο ποιητικά, τη σημερινή κατάσταση ένας στέλεχος του σημερινού ΕΚΕΒΙ. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Λίγο πριν φύγει το 2013 ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τζαβάρας «παραιτεί» τη Διεύθυνση και το Δ.Σ. του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου επικαλούμενος το (υπαρκτό) σκάνδαλο με τον διαγωνισμό βιβλίων για τη Φιλαναγνωσία και υπόσχεται α. να περάσει όλες τις δραστηριότητες του Κέντρου στο Διεύθυνση Γραμμάτων του υπουργείου, β. να διασφαλίσει τους εργαζόμενους γ. να διασώσει τα χρήματα του ΕΣΠΑ που αφορούσαν στη Φιλαναγνωσία και τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου. Λίγο αργότερα, αρχές Φεβρουαρίου 2013, ο υπουργός Πολιτισμού διορίζει προσωρινό Δ.Σ. με σκοπό, όπως ανακοινώνει στα μέλη του Δ.Σ. ο σύμβουλος του Κ. Τζαβάρα κ. Θανασούλας να «εκκαθαριστεί» ο Οργανισμός και να περάσουν οι εργαζόμενοι στο αντίστοιχο τμήμα του υπουργείου Πολιτισμού.
Τέσσερις μήνες από την παραίτηση του προηγούμενου Δ.Σ. και τρεις μήνες από το διορισμό του νέου (προσωρινού υποτίθεται) Δ.Σ. τίποτα απολύτως δεν έχει γίνει από όλα αυτά: οι εργαζόμενοι παραμένουν στο ΕΚΕΒΙ με μετέωρη τη νομική τους υπόσταση. Το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου δεν μπορεί να εκκαθαριστεί- όσοι γνωρίζουν από οικονομικά ξέρουν ότι η εκκαθάριση μιας εταιρείας απαιτεί τουλάχιστον έναν χρόνο. Το Δ.Σ. που υποτίθεται θα οδηγούσε στην αυτοδιάλυση του ΕΚΕΒΙ δεν θέλει και δεν μπορεί να το διαλύσει για τρεις λόγους: πρώτον γιατί η πλειοψηφία δεν συμφωνεί, δεύτερον γιατί δεν υπάρχει αντιπρόταση, τέτοια που να εξασφαλίζει τη συνέχεια ορισμένων δράσεων του Κέντρου και τρίτον γιατί δεν υπάρχει σίγουρη νομική διαδικασία γι αυτό.
Σήμερα, σιωπηλά, η ιδέα της «εκκαθάρισης» του ΕΚΕΒΙ έχει εγκαταλειφτεί. Το προσωρινό Δ.Σ. έπαψε να είναι προσωρινό και θα συνεχίσει να εργάζεται μέχρι το τέλος της θητείας του, τον Δεκέμβριο του 2014. Το νομικό καθεστώς του Κέντρου και το μέλλον των εργαζομένων παραμένουν στον αέρα και αναζητούν την πολιτική βούληση που θα ξεμπλοκάρει τα πράγματα.
Όταν βασιλεύει το χάος
Ο υπουργός παρά το ότι διόρισε το προσωρινό Δ.Σ. επέτρεψε σε ορισμένους συνδικαλιστές του ΣΕΚΒ να παρεμβαίνουν στο έργο του ΕΚΕΒΙ, να μπαινοβγαίνουν στα γραφεία, να απευθύνονται ανοίκεια και να παρενοχλούν τους εργαζόμενους , να προφασίζονται ότι αυτοί είναι τώρα η εξουσία και με την όλη συμπεριφορά τους να διαιωνίζουν το χάος. Πρόκειται για τους ίδιους συνδικαλιστές που με μια επιδότηση 6.000 ευρώ, όπως λέγεται, διοργάνωσαν το πρόσφατο μεγαλεπήβολο σε σύλληψη «Συνέδριο για το Βιβλίο», μπροστά σε ένα κοινό 10-15 ατόμων καθημερινώς, από το οποίο απουσίαζαν οι εκδότες, οι συγγραφείς και οι διανοούμενοι, ενώ ο υπουργός την τρίτη μέρα έμεινε ευχαριστημένος μιλώντας μπροστά σε ένα ακροατήριο 10 ατόμων, τους οποίους πήρε μετά και τους πήγε σε ταβέρνα!
Το χάος διαιωνίζεται και στην προετοιμασία της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, για την οποίαν δουλεύουν οι εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ, εν μέσω πολλών δυσκολιών. Πριν δυόμισι μήνες το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Ελληνικού Βιβλίου (που εκπροσωπεί ένα σημαντικό ποσοστό των σοβαρότερων και μεγαλύτερων εκδοτών) ζήτησε από τον υπουργό να παρέμβει στην διοργανώτρια HELEXPO ώστε να μειώσει τις τιμές των περιπτέρων για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στα αυξημένα κόστη μιας συμμετοχής σε αυτήν. Οι εκδότες παραπονούνται ότι το υπουργείο δεν απάντησε ποτέ σε αυτήν την επιστολή. Παράλληλα είχε οριστεί μια τριμελής επιτροπή από τους εκδότες Γ.Κωνστανταρόπουλο (Μίνωας), Κώστας Παπαδόπουλος (Ποταμός) και Γ.Νίκας (Νίκας) που θα διευκόλυνε τη διασύνδεση των εκδοτών με τους οργανωτές της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου. Η επιτροπή αυτή χάθηκε στις συνδικαλιστικές αντιθέσεις των μελών της και στις παρεμβάσεις των άτυπων συμβούλων του υπουργού με αποτέλεσμα να παραιτηθεί ο Γ.Κωνστανταρόπουλος και η επιτροπή να πάψει να λειτουργεί. Στο μεταξύ οι συνδικαλιστές του ΣΕΚΒ, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζονται να αναλάβουν, φαντάζομαι με το αζημίωτο, το γραφείο τύπου της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη!
Η Έκθεση Παιδικού Βιβλίου, που γινόταν στις εγκαταστάσεις της HELEXPO στο Μαρούσι, από τις πιο επιτυχημένες πρωτοβουλίες του ΕΚΕΒΙ, ματαιώθηκε για φέτος και είναι άγνωστο αν θα μπορέσει ποτέ να ξαναγίνει. Άγνωστο είναι επίσης το αν η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου στη Θεσσαλονίκη θα μπορέσει να συνεχίσει μετά το 2014 , οπότε και τελειώνει το πρόγραμμα ΕΣΠΑ, στο οποίο έχει ενταχθεί. Το σίγουρο είναι ότι φέτος θα γίνει με μεγάλη συμμετοχή, αφού βρέθηκε τελικά, κάτω από το τραπέζι, ένα τρόπος να φθηνύνουν τα περίπτερα και να υπάρξουν πάνω από 200 συμμετοχές. Το πρόγραμμα της, σαφώς μικρότερο, και ασαφές σε ορισμένες πλευρές του, αναμένεται να το δούμε. Κάποιες συμμετοχές ξένων συγγραφέων είναι αξιόλογες όπως ο Τζ.όναθαν Κόου, ο Άντριου Κρούμι, ο Μίκαελ Αρντίτι, οι μπεστ σελερίστες Ντέιβιντ Νίκολς και Βικτόρια Χίσλοπ κ.ά . Η διοργάνωσή της έχει αφεθεί στα χέρια των εργαζομένων του ΕΚΕΒΙ με τη βοήθεια του προσωρινού Δ.Σ. και είναι το μόνο πράγμα που λειτουργεί αυτή τη στιγμή. Έχει ανακοινωθεί επίσης ότι θα συνεχιστεί το πρόγραμμα Φράσις (γ΄φάση) ενώ η ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ ενημερώνεται καθημερινά.
Τα οικονομικά
Το ΕΚΕΒΙ έχει στεγνώσει οικονομικά. Στον τακτικό προϋπολογισμό έχουν εγγραφεί 835.000 ευρώ για τη λειτουργία του αλλά το υπουργείο αρνείται να τα παραχωρήσει στο ΕΚΕΒΙ για να μπορέσει να εκπληρώσει τις τρέχουσες υποχρεώσεις του. Εκφράζονται σκέψεις είτε ότι τα χρήματα αυτά είναι λογιστικά και δεν υπάρχουν στο ταμείο είτε ο κ. υπουργός έχει κάποια άλλα σχέδια. Παράλληλα το ΕΚΕΒΙ έχει χάσει ήδη 150.000 ευρώ που θα μπορούσε να πάρει από τις δημόσιες επενδύσεις γιατί έπρεπε μέχρι τις 28 Δεκεμβρίου 2012 να είχε καταθέσει τη σχετική αίτηση , κάτι που δεν μπόρεσε να γίνει γιατί δεν υπήρχε Δ.Σ. να το υποστηρίξει. Το πρόγραμμα της Φιλαναγνωσίας , για το οποίο υπήρχαν χρήματα από το ΕΣΠΑ, μετά την αποπομπή- παραίτηση της Επιτροπής που το έτρεχε, έχει ουσιαστικά παγώσει. Κανονικά θα έπρεπε να διοριστεί νέα επιτροπή, να προκηρυχτεί και πάλι ο διαγωνισμός κλπ..κλπ αλλά τίποτα από αυτά δεν έχει γίνει. Οι εργαζόμενοι του ΕΚΕΒΙ βρίσκονται σε απόγνωση. Χρήματα για να πληρωθούν τον επόμενο μήνα δεν υπάρχουν. Νομικά βρίσκονται εδώ και χρόνια στον αέρα καθώς κανένας διευθυντής του ΕΚΕΒΙ και κανένας υπουργός Πολιτισμού δεν φρόντισε να φτιάξει Οργανισμό ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν νομική κάλυψη. Σχεδόν κάθε εργαζόμενος έχει κι ένα διαφορετικό καθεστώς εργασίας και το μέλλον τους είναι αβέβαιο. Όμως αυτοί είναι οι μόνοι που έχουν τεχνογνωσία και αυτή τη στιγμή οι μόνοι που δουλεύουν.
Το μέλλον
Μέσα σε αυτό το χάος η πρώην διευθύντρια υπόσχεται να επιστρέψει – «μόλις φύγει αυτός ο υπουργός θα ξαναβρεθώ εκεί», φέρεται να λέει. Αν και είχε καταφέρει να λειτουργεί το ΕΚΕΒΙ δεν φαίνεται να είναι άμεμπτη. Σύμφωνα με πληροφορίες όσοι ψάξανε τα προηγούμενα προγράμματα βρήκανε πολλή ακαταστασία και πολλούς ευνοούμενους συγγραφείς, «υπάρχουν κάποιοι που δεν έχουν λείψει ούτε από ένα πρόγραμμα», θα πει κάποιος που ξέρει καλά.
Το μέλλον του ΕΚΕΒΙ είναι αόρατο αφού κανείς δεν μπορεί να το προδιαγράψει. Κυοφορούν διάφορες ιδέες: Η επόμενη πολιτική ηγεσία να δημιουργήσει εξ αρχής ένα νέο ΕΚΕΒΙ, με εσωτερικό κανονισμό και οργανόγραμμα και με χάραξη μιας συγκεκριμένης στρατηγικής. Μια άλλη ιδέα είναι να δημιουργηθεί ένα νέο ΕΚΕΒΙ, αυτόνομο, μικρότερο, με λιγότερους εργαζόμενους, που θα λειτουργήσει στο πλαίσιο της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Αλλά προς το παρόν αυτά είναι σχέδια στον αέρα.
Στο περιστύλιο της Βουλής, αλλά και στο υπουργείο Παιδείας, κυκλοφορεί ήδη η φήμη ότι ο Κ.Τζαβάρας είναι κομμένος από χέρι με την πρώτη ευκαιρία και ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης ετοιμάζει το υπουργικό του κοστούμι. Σε μια τέτοια περίπτωση το Υπουργείο Πολιτισμού δεν είναι απίθανο να αυτονομηθεί και πάλι. Μόνο που ο επόμενος υπουργός Πολιτισμού θα έχει να παλέψει όχι μόνον με το υπάρχον χάος αλλά και το χρόνο που όσο περνάει επιδεινώνει τις καταστάσεις.
( το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Βήμα της Κυριακής, 15/4/2013)
Πολύ κατατοπιστικό το άρθρο του κου Μπασκόζου. Δίνει σε όλες τις διαστάσεις του το θέμα και μας γεμίζει με μελαγχολία για το εθνικό μας DNA. Νιώθω ότι, με την ανάλυση των παρόντων δεδομένων και συν τω χρόνω, η ενέργεια Τζαβάρα αναδεικνύεται ως “εγκληματική”, καθώς το όποιο όφελος από την ”αποκατάσταση της τάξης” είναι κόκκος άμμου μπρος σε μια θάλασσα προβλημάτων. Δεν ξεθεμελιώνεται τόσο αχάριστα ένα ίδρυμα και ειδικά όταν δεν έχει προετοιμαστεί η διάδοχη κατάσταση.
Σχισμένο-ανεμοδαρμένο βιβλίο η κατάσταση, με ποιο ζήλο και ενδιαφέρον μπορεί να αναστηθεί το παλιό καθεστώς;
Το “Κωλοέλληνες” τελικά δεν λέχθηκε τυχαία…
Τελικα ενδιαφερον το αρθρο αλλα παρα πολυ στρογγυλεμενο και επιφανειακο. Εχει κανεις την εντυπωση οτι ο αρθρογραφος θελει να σταθει στη μεση των πραγματων και στην ουσια αδικει τη διαχυτη αληθεια των προαγματων που ψαχνει
1.το(υπαρκτο) σκανδαλο με το διαγωνισμο βιβλιων ειναι αφορμη για αυτο που θα ακολουθησει. Μια Επιτροπη που τρεχει ενα Προγραμμα αμισθι και ποιει σκανδαλο στα επιπεδα του 300 ευρω δεν ενοχοποιει το Δ.Σ., διοτι δεν τους διορισε αυτο απο μονο του. Εμπλεκεται και το Υπουργειο Παιδειας. Ισα ισα τους ευχαριστουσε που εβγαζαν αμισθι τη δουλεια και καταφερνε μαλλον με τα λεφτα της Φιλαναγνωσια ςνα επιβιωνει το ολον και βαθυ ΕΚΕΒΙ. Με αλλα λογια ( το υπαρκτο σκανδαλο) ειναι η αφορμη για τη διαλυση του Εκεβι, εφοσον τα λεφτα του Προγραμματος Φιλαναγνωσιας ειχαν πλεον εξανεμιστει ΚΑΙ ΣΤΟ Μνημονιο το ονομα του Εκεβι φιγουραριζε για κλεισιμο.
2. Η παραιτηση και η διαδικασια κλεισιματος του ΕΚΕΒΙ χρειαζοτανε και κομπαρσους, οπως ειναι τα πεντε προσωπα που εκπροσωπουν πεντε ελασσονες εκδοτικους οικους…Διαπλαση, Οξυγονο, Επομενος Σταθμος, Κιρκη,Μαλιαρης.( Προσεχτε: οι τρεις ειναι εκ Μακεδονιας). Χρειαζοτανε και ενα δημοσιευμα εξυπηρετησης, βρεθηκε κι αυτο και εδεσε το γλυκο. Το ΕΚΕΒΙσε μια νυχτα τελειωσε και οι δρασεις του εμειναν στον αερα.
Ενταξει ο Υφυπουργος το εκλεισε 5-6 φορες και ορισμενοι εκδοτες αλαλαζαν ενχορω, ονειρευομενοι καταληψη του ΕΚΕΒΙ και αντιστοιχη” προνομιακη αντιμετωπιση των προιοντων τους. Μαλιστα ο Υφυπουργος “υποσχεθηκε και σκανδαλα και κ.λ.π. αλλά μαλλον δεν τα βρισκει ευκολα.
3. Το Προγραμμα Φιλαναγνωσιας δεν θ αξανατρεξει, γιατι αλλοι εθελοντες δεν θα εμφανιστουν και γιατι το παραχθεν προιον ( εκπαιδευτικο υλικο,αρθρα, τεχνογνωσια)ανηκει στην παραιτηθεισα βιαιως Επιτροπη)και μαλλον δεν το χαριζει. Υποθετω οτι και το Book fair θα εχει την ιδια τυχη, τουλαχιστον το κομματι που αφορα το παιδικο βιβλιο( κια μην πειτε τι εγινε, γιατι χωρις το παιδικο κομματι το Φεστιβαλ βιβλιου δεν μοιαζει με φεστιβαλ
4. Σχεδια αυτη την εποχη δυσκολα θ α γινουν, εννοω εφαρμοσιμα.Ο Κ. Τζαβαρας θεωρησε το πεδιο του ΕΚΕΒΙ πεδιο μικροπολιτικης, ακουσε μερικους συμβουλους/φιλους ( ματαιωμενους εκδοτες η συγγραφεις) και επιδιωξε αυτο που ηταν ευκολο: ιδεολογικο λυντσαρισμα του ΕΚΕΒΙ ΧΩΡΙΣ ΠΟΛΥ ΡΙΣΚΟ ΑΛΛΑ ΦΕΥ ΔΕΝ ΤΟΥ ΒΓΗΚΕ.
καληνυχτα σας
Κάπου διάβασα πως δημιουργήθηκε σκάνδαλο επίσης με τους χρηματικούς λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, αφού μετά από έλεγχο στις λίστες των βραβευμένων διαπιστώθηκε πως για μεγάλο χρονικό διάστημα τα βραβεία μοιράζονταν στους ίδιους & τους ίδιους (και εδώ οι “ημέτεροι”…).