Του Γιώργου Παναγιωτάκη.
Πού βρίσκεται η διαφορά ανάμεσα σε έναν μαφιόζο και έναν μεγαλοχρηματιστή; Μονάχα στο στυλ, απαντά ο Μάρτιν Σκορσέζε και για να στηρίξει την άποψή του σκηνοθετεί ένα τρίωρο έπος γεμάτο με όλα εκείνα που συναντούμε σε μια αυθεντική γκανγκστερική ταινία: εγκλήματα, σεξ, ναρκωτικά και κυνισμό. Και βέβαια, όπως συμβαίνει σε όλες τις ταινίες του είδους, η πορεία του κεντρικού ήρωα είναι και εδώ απολύτως προδιαγεγραμμένη. Ξεκινά με την σταδιακή αναρρίχησή του μέχρι την κορυφή και ολοκληρώνεται με την απότομη και επώδυνη πτώση του.
Η ταινία βασίζεται στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τζόρνταν Μπέλφορτ, ενός ανθρώπου που έφτιαξε μια αμύθητη περιουσία, πότε κινούμενος στο όριο της νομιμότητας και πότε εξαπατώντας με τον πιο κυνικό τρόπο ανυποψίαστους επενδυτές. Όταν, στα τέλη της δεκαετίας του ’90, το FBI επιτέλους τον συνέλαβε, ο Μπέλφορτ βρέθηκε μπροστά στην απειλή να περάσει τα επόμενα 30 χρόνια της ζωής του πίσω από τα κάγκελα. Προτίμησε λοιπόν να συνεργαστεί με τις αρχές και να μπει στο πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων. Τελικά, πήγε στη φυλακή για δύο χρόνια, επέστρεψε το …ευτελές ποσόν των εκατόν δέκα εκατομμυρίων δολαρίων και σήμερα βγάζει το ψωμί του δίνοντας διαλέξεις και συμβουλές σε όσους θέλουν να του μοιάσουν. Το βιβλίο του Μπέλφορτ –το οποίο εκδόθηκε πρόσφατα και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση της Σώτης Τριανταφύλλου- μπορεί να διαβαστεί και σαν μια εκ των έσω μαρτυρία για την αδηφαγία που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο καπιταλισμό.
Όλος αυτός ο κόσμος που ζει από το ψέμα και αναπνέει χάρη στο οικονομικό έγκλημα, μεταφέρθηκε στην οθόνη με έναν τρόπο αισθητικά πληθωρικό και νευρώδη. Τα πάντα σ’ αυτήν την ταινία πάλλονται από οπτικοακουστική ένταση. Η κάμερα κινείται με δαιμονιώδη ενέργεια, τα πλάνα και η αλληλουχία τους ακολουθούν έναν φρενήρη εσωτερικό ρυθμό, ενώ η μουσική και η χρήση του ήχου δεν αφήνουν στιγμή τους παλμούς να καταλαγιάσουν. Παράλληλα, ο Σκορσέζε χρησιμοποιεί μια πληθώρα από κινηματογραφικές απάτες -από απλά σλόου μόσιον και στοπ καρέ, μέχρι σύνθετες τεχνικές που όμως δεν προσπαθούν να κρύψουν τον κατασκευασμένο χαρακτήρα τους. Άλλωστε ένας τόσο απατηλός κόσμος, απαιτεί και μια ανάλογη κινηματογράφηση.
Μέσα σ’ αυτό το ιλιγγιώδες περιβάλλον, θα ήταν αρκετά εύκολο να χαθούν τα πρόσωπα, οι χαρακτήρες και οι ερμηνείες. Όμως ευτυχώς, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Τόσο ο Λεονάρντο ΝτιΚάπριο, που με τα χρόνια έχει εξελιχθεί σε έναν ηθοποιό μεγάλου βεληνεκούς, όσο και τα υπόλοιπα μέλη του καστ, καταφέρνουν να κρατήσουν την ταινία μέσα σε ένα ανθρωποκεντρικό πλαίσιο, δυναμώνοντας με αυτόν τον τρόπο την φωνή της. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στην φωτογραφία του Ροντρίγκο Πριέτο, αλλά κυρίως στο μοντάζ της Θέλμα Σκουνμέικερ (μόνιμης σχεδόν συνεργάτιδας του Σκορσέζε) το οποίο αρπάζει τον θεατή από τον …γιακά και τον καθηλώνει για τρεις ολόκληρες ώρες στην καρέκλα του.
Η ταινία
Ο λύκος της Wall Street (The Wolf of Wall Street), 2013, 180 λεπτά
Σκηνοθεσία: Μάρτιν Σκορσέζε
Παίζουν: Λεονάρντο ΝτιΚάπριο, Τζόνα Χιλ, Μάθιου ΜακΚόναχι
http://www.youtube.com/watch?v=CmgrDmR-yy8
Το βιβλίο
Τζόρνταν Μπέλφορτ, Ο λύκος της Wall Street
Εκδόσεις Πατάκη, 2013, 552 σελίδες
Μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
