Στ. Παπαγρηγορίου: Ένα τρολ στην τουαλέτα

 

 

Συνέντευξη στη Βίκυ Βασιλάτου-Σαρρή.

 

Τρώει σκόρδα, μπας και τη γλιτώσει (ποιος ξέρει αν το καταφέρνει). Γράφει ιστορίες για ακραίες καταστάσεις, γκροτέσκες φιγούρες, πολύ σεξ και βία, μπας και συνεχίσουμε τη μέρα μας ευτυχισμένοι (και το καταφέρνει). Ο λόγος για τον Στέλιο Παπαγρηγορίου που συζητά έξω από τα δόντια για τον Στέλιο, τα Γυμνά Τρολ του, τον Bukowski, τη λογοτεχνία τουαλέτας, τις εκδοτικές χωματερές, το μητρικό του ένστικτο και λοιπές άλλες τρολικές καταστάσεις.

 

 

Ο Στέλιος…

 

 

-Γράφεις επειδή σου κλείνουν τις πόρτες και δεν έχεις τι άλλο να κάνεις, όπως υποστήριζε ο Τσέχωφ, ή από καθαρά εσωτερική ανάγκη;

 

Γράφω γιατί δεν ξέρω να κάνω τίποτα άλλο. Είμαι πρόχειρος σ’ ό,τι κάνω, ακόμα και στο γράψιμο μου. Είμαι επιπόλαιος γενικά ως άνθρωπος. Βαριέμαι εύκολα και κουράζομαι με τα πάντα. Έχω δοκιμάσει να γίνω ηλεκτρολόγος, κορνιζάς, λογιστής, εργάτης, νυχτερινός ρεσεψιονίστας, ποδοσφαιριστής, καρατέκα… Όλοι μ’ έδιωχναν γιατί βαριόμουνα από την πρώτη μέρα. Τίποτα δεν άξιζε περισσότερο απ’ όσο το να γίνω ένας μαλάκας συγγραφέας.

 

-Γράφεις με αυστηρό πρόγραμμα ή όποτε έχεις έμπνευση;

 

Γράφω όποτε έχω χρόνο γιατί η γαμωδουλειά μού τρώει όλη τη μέρα. Πολύ θα ‘θελα να μην κάνω τίποτα όλη μέρα, να κάθομαι με την κοιλιά έξω, με τα σώβρακα, να πίνω μπύρες και να κοιτάω το γρασίδι να ωριμάζει, αλλά πρέπει να βγει το γαμημένο το ευρώπουλο γιατί, όπως και να το κάνουμε, το ‘χεις ανάγκη το μπουρδέλο το χρήμα. Και για να χέσεις, που λέει ο λόγος, χρειάζεσαι λεφτά. Οπότε, όπως καταλαβαίνεις, δεν γράφω με πρόγραμμα, γράφω όποτε κάτσει…

 

-Έχεις επηρεαστεί από κάποιον συγγραφέα;

 

Όταν ήμουνα μικρός, διάβαζα όλη μέρα Bukowski, ακόμα δηλαδή μόνο Bukowski διαβάζω, άντε και κανένα φυλλάδιο από το σούπερ μάρκετ με τις προσφορές. Δεν πολυδιαβάζω  πλέον. Δεν έχω χρόνο ούτε για να κλάσω. Το οχτάωρο σου τρώει τον εγκέφαλο και τα κότσια, την όρεξη και τη ζωή και τ’ αρχίδια σου ξεφουσκώνουνε σαν σκασμένα λάστιχα. Αυτό το ξέρουν όλοι.

 

-Ποιο βιβλίο θεωρείς Βίβλο σου;

 

Το αγαπημένο μου βιβλίο είναι οι Γυναίκες του Bukowski. Όποτε το διαβάζω κλάνω στα γέλια. Ό,τι και να έχω, όπου και να βρίσκομαι, πολύ απλά, είναι το τέλειο ανάγνωσμα για την αφεντιά μου… Αν το βιβλίο δεν με κάνει να γελάω, μ’ έναν ιδιαίτερο τρόπο, σταματάω να το διαβάζω αμέσως.

 

-Ποιο ή ποια θα χαρακτήριζες ως πολύ-κακό-για-το-τίποτα;

 

Τυχαίνει αυτόν το καιρό να εργάζομαι σε μεγάλο βιβλιοπωλείο στο κέντρο της πόλης, οπότε έχω να σου πω, με πλήρη βεβαιότητα πλέον, πως η ελληνική παραγωγή βιβλίων είναι μία χωματερή. Ό,τι βιβλίο βγαίνει με κάνει να θέλω να κάνω εμετό πάνω στο εξώφυλλο. Φαντάσου να τα διαβάσω κιόλας τι έχω να πάθω… Σαν σούπερ μάρκετ το έχουνε κάνει, ρε συ. Φέρε πέντε κιλά βιβλίο και κανά κιλό ντομάτες ψεκασμένες…μαλακίες. Το έχουνε υποβαθμίσει πολύ το πράμα. Οι ξεφτίλες. Όλα για τα γαμημένα τα φράγκα, τίποτε άλλο. Υπάρχουν κι εξαιρέσεις, φυσικά, έτσι, πολύ λίγες εξαιρέσεις, όπως οι εκδόσεις Νεφέλη, Τόπος, Όπερα, Κίχλη και μερικοί άλλοι μετρημένοι όμως στα δάχτυλα…

 

– Προτού εκδοθούν σε έντυπη μορφή, ανεβάζεις τα βιβλία σου στις ψηφιακές εκδόσεις Λούμπεν. Αυτό συμβαίνει γιατί δυσκολεύεσαι να βρεις εκδότη για τα ιδιότυπα κείμενά σου;
Ε, στην αρχή έστελνα παντού, αλλά κανείς δεν ήθελε να εκδώσει αυτά που έγραφα. Ήταν ένας λόγος αυτός, ναι, να δείξω τη δουλειά μου προς τα έξω με κάποιο τρόπο. Αλλά πλέον είναι περισσότερο σαν φετίχ αυτό με τις εκδόσεις Λούμπεν. Μ’ αρέσει ο άλλος να μπαίνει στη σελίδα μου και να περνάει καλά, να γελάει, να διαβάσει καμιά μαλακία, έτσι για λίγο, από το scribd, να πάρει και μία ιδέα για το πόσο σάπιος είμαι, μη πάει να δώσει τα λεφτά του στα βιβλιοπωλεία και με βρίζει μετά…

 

-Τι σε τρομάζει περισσότερο: να μην έχεις έμπνευση ή επιτυχία;

 

Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ έτσι, δεν ξέρω… Υποθέτω το να μη σε διαβάζει και κανείς είναι μαλακία, από την άλλη χέστηκα κιόλας. Δεν με νοιάζει. Δεν επιθύμησα ποτέ να έχω προσωπικές επιτυχίες με τα βιβλία μου ή να ζήσω από τις πωλήσεις. Το κάνω από χόμπι, οπότε δεν με φοβίζει το να μην έχω αναγνωστική επιτυχία. Όποιος έχει μεγάλη αναγνωστική επιτυχία νομίζω πως κάτι δεν πάει καλά με την πάρτη του ή με αυτά που λέει. Όσο αναφορά τώρα στην έμπνευση είναι σαν το σκατό… ‘ντάξει, ναι, έχω πάντα άφθονη, να ‘ναι καλά η Ελλάδα, η Ευροζώνη, η Γη και η φύση τού ανθρώπου και του κόσμου που μου δίνουν άπλετα σκατά για να τα γράφω.

 

-Τι ετοιμάζεις αυτή τη στιγμή;

 

Αυτή τη στιγμή γράφω ένα μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στο Ηράκλειο μ’ έναν τύπο που έχει παραισθήσεις και παίρνει πολλά ναρκωτικά μη ξέροντας εάν παίρνει τα σωστά ναρκωτικά για να μην έχει παραισθήσεις ή αν τα λάθος ναρκωτικά που καταπίνει τού δημιουργούν παραισθήσεις. Είναι ένα προσωπικό έπος, μία σύγχρονη Οδύσσεια μέσα στο ηρακλειώτικο τσιμέντο. Από τη Νεφέλη, περιμένω να βγει το Γούντυ Άλεν, ένα μυθιστόρημα αρκετά παράξενο γλωσσικά. Το έγραψα πριν μερικά χρόνια. Διαδραματίζεται στη Λυών της Γαλλίας και περιγράφει τις ιδιότυπες ζωές κάποιων ψυχικά άρρωστων ανθρώπων. Επίσης στη σελίδα μου*, έχει ήδη ανέβει το δεύτερο έπος τού Κοβαλένκο με τίτλο Ποτέ δεν φωνάζουμε την αστυνομία. Τέλος, δουλεύω μία νέα συλλογή διηγημάτων, μία συλλογή ποιημάτων και την τρίτη νουβέλα Κοβαλένκο, που είναι ακόμα σε νηπιακό στάδιο, αλλά εξαπλώνεται μέσα μου σαν ιός…

 

-Μιας και αναφέρθηκες στον Κοβαλένκο, ήρωα που συναντάμε στις περισσότερες ιστορίες σου, θα έλεγες πως είναι το alter ego σου;

 

Ο Κοβαλένκο είναι ένας άνθρωπος μόνος και έρημος μέσα σε χιλιάδες κόσμο (πως τα λέω όμως ρε πούστη, ε; είμαι ποιηταράς, ρε). Βεβαίως και είναι το alter ego, ναι, το παραδέχομαι, με τσάκωσες. Τον έχω τώρα αγαπήσει και τον βάζω να κάνει μαϊμουνιές συνέχεια γιατί του αρέσουν αυτά. Είναι γραφικός τύπος (όπως λέμε για ένα τοπίο πως είναι γραφικό και τέτοια) αλλά και πολύ, πολύ μαλάκας και βαρεσάρης. Είναι ζοφερός όπως και να το κάνουμε, ζοφερός από τα γεννοφάσκια του. Μην κάθομαι τώρα να σου λέω τις ομοιότητες και τις διαφορές μας, θα γελάνε και οι πέτρες. Μπορώ όμως να σου πω πως έχουμε το ίδιο μήκος πουλί.

 

 

…και τα Γυμνά Τρολ του

 

 

-Διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο των Τρολ ότι τα διηγήματά σου ανήκουν στη «λογοτεχνία τουαλέτας». Πες μου δυο λόγια γι’ αυτό το λογοτεχνικό είδος που εγκαινίασες.

 

Στην ουσία, δεν το εγκαινίασα εγώ, από πάντα υπήρχε το είδος αυτό. Είναι η φάση που πας το πρωί τουαλέτα να ξαλαφρώσεις από τις χθεσινές σάπιες μπύρες ή τα πυρηνικά σουβλάκια και θέλεις κάτι να διαβάσεις για να περάσει η ώρα. Εκείνη τη στιγμή θα πρέπει να διαλέξεις το σωστό ανάγνωσμα. Αυτό που θέλω να πετύχω είναι να μπορεί ο άλλος να έχει τη βιβλιογραφία μου δίπλα στο καλαθάκι με τα κωλόχαρτα έτοιμη για δράση. Είναι ιερή στιγμή η ώρα εκείνη, χρειάζεσαι τη σωστή αυτοσυγκέντρωση, πρέπει να είσαι ζεν… Τα γραπτά μου προσφέρουν αυτή την ατμόσφαιρα έτσι ώστε το έντερο να συσπαστεί πιο εύκολα και όλοι να είναι ευτυχισμένοι για να συνεχίσουν τη μέρα τους. Αυτό είναι λογοτεχνία τουαλέτας.

 

-Για πες μου γιατί επέλεξες οι περισσότερες ιστορίες σου να σχοινοβατούν μεταξύ splatter και σεξ;

 

Την περίοδο που το έγραφα είχα την τάση εκείνη. Μ’ επηρέασε πολύ κι ο φίλος μου ο Γιώργος από το «Άταξ και Ταραξάκο»^** που είναι μανιακός σπλατεράκιας, όπως και ο Βαγγέλης. Μου βάζανε κι έβλεπα πολλές ταινίες. Μ’ άρεσε να κολυμπάω στο αίμα και στο σπέρμα, ήταν διασκεδαστικό για μένα, ακόμα είναι δηλαδή και θα είναι. Το splatter είναι και γαμώ όπως είναι και το σεξ, καθαρή ψυχαγωγία. Αίμα, δάκρυα κι ιδρώτας, όπως λέει και το άσμα. Όλοι διψάμε για αίμα και για σπέρμα, μην ακούς που οι περισσότεροι λένε το αντίθετο, ψέματα λένε οι άτιμοι.

 

-Μίλησέ μου για τα Τρολ σου… Πώς θα τα χαρακτήριζες;

 

Κοίτα, οι ήρωες μου, όχι μόνο τα τρολ, αλλά και γενικά, είναι πάντα βλάκες, ψυχικά ασταθείς, κακοί, μνησίκακοι, ανωμαλιάρηδες, λούμπεν, επικίνδυνοι, απογοητευμένοι, καυλωμένοι, ερωτιάρηδες, άσχημοι, αγενείς και αντιπαθέστατοι. Πολλές φορές τους κάνω εγώ έτσι άλλες φορές είναι έτσι από μόνοι τους. Όλοι πάντως έχουν πάρει από τη μαμά τους, εμένα δηλαδή. Αλήθεια νιώθω σαν μητέρα, θέλω να τους θηλάσω όλους.

 

-Θα έλεγες πως «χτίζεις» ήρωες και ιστορίες βάσει υπαρκτών προσώπων και συμβάντων ή είναι καθαρά αποκυήματα της φαντασίας σου;

 

76,6% πραγματικότητα και το υπόλοιπο (μην κάνω τώρα πράξεις με το κομπιούτερι) φαντασία. Μπορεί και το ανάποδο, ξέρω ‘γω. Παίζει και φαντασία, παίζει και εμπειρία. Όλα παίζουνε.

 

Τα Τρολ ακούν από Mahler και Schubert, μέχρι Στανίση και Θεοδωρίδου. Πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η μουσική στη  ζωή σου;

 

Ε, η μουσική είναι μουσική, πολύ σημαντικό πράγμα, όχι το σημαντικότερο, αλλά πολύ σημαντικό. Σε ξαλαφρώνει…Έχουμε και με δύο φίλους μια μπάντα και παίζουμε σκληρό πανκ με αγγλικό στίχο ανωμαλιάρικο σε υπόγειο. Φοβεροί είμαστε. Η μουσική γαμάει.

 

-Ένα από τα Τρολ σου είναι περήφανο γιατί είναι το μόνο στην Ελλάδα που γράφει «μ’ αρχίδια και όχι με κώλο». Ποιοι ανήκουν στη μία και ποιοι στην άλλη;

 

Θα στο θέσω πιο διπλωματικά γιατί είμαι λούγκρα από τις λίγες… Δεν θα μπορούσα να κάνω πολύ παρέα με ανθρώπους που γράφουν ποίηση. Κι εγώ ο ίδιος γράφω, να φανταστείς, αλλά νομίζω πως οι ποιητές είναι οι χειρότεροι και γράφουν με κώλο ποτέ μ’ αρχίδια. Μετά δεν θα διάβαζα ποτέ αρχαίους και φιλόσοφους: Σοφοκλή, Αριστοτέλη, Πλάτωνα, Nietzsche, Heidegger, κλπ… Ακούγεται κάπως αυτό, αλλά χέστηκα! Τους βαριέμαι, άσε που δεν καταλαβαίνω και τι λένε. Μετά, αυτά τα νέα εμετικά ελληνικά (κυρίως) μυθιστορήματα με τα εξώφυλλα που βγήκανε από περιοδικά μόδας ή από κανένα σίριαλ στην τηλεόραση με τίτλους τού τύπου «Αγάπη από ζάχαρη» και κάτι τέτοιες πίπες, εμετός. Και τέλος, δεν διαβάζω ποτέ αυτοβελτίωση, εάν εξαιρέσεις τον Krishnamurti, που είναι γαμάτος και τα λέει ωραία ο πούστης. Αλλά πιστεύω πως μόνο αυτός ήταν ικανός να κάνει πράξη αυτά που έλεγε για μεγάλο χρονικό διάστημα…

 

-Με ποια τρολική ατάκα θα ήθελες να κλείσεις τη συζήτησή μας;

 

Η ζωή είναι ένα τίποτα που απλά λέμε πως μας αρέσει για να έχουμε κάτι ν’ ασχολούμαστε. Όλοι οι άνθρωποι, μηδενός εξαιρουμένου, είναι ανίδεοι και δεν ξέρουν τι πιστεύουν και τι κάνουνε τις περισσότερες ώρες της ημέρας, αλλά και της νύχτας. Παρ’ όλο τις κατά τα άλλα αγνές τους προθέσεις, κανείς ποτέ δεν ξέρει τι λέει και ποτέ μα ποτέ να μην εμπιστεύεσαι  τον εαυτό σου, το σκύλο σου και τη γυναίκα σου σε γιατρό, πιλότο ή δικηγόρο και ειδικότερα σε υπάλληλο βιβλιοπωλείου. Καλή ψυχή.

 

 

Ο Στέλιος γεννήθηκε το 1983 στο Ηράκλειο της Κρήτης και σπούδασε Λογιστική. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων Για την κυρία Σάντμπλουμ (εκδόσεις Τόπος, 2010), Οι σημαίες δεν ανεμίζουν τη νύχτα και Γυμνά Τρολ (εκδόσεις Νεφέλη, 2013). Τα υπόλοιπα κυκλοφορούν ψηφιακά από τις εκδόσεις Λούμπεν.

 

* http://steliospapagrigoriou.blogspot.gr/

 

** http://ataxkaitaraxako.blogspot.gr/