του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.
Οι λέξεις έχουν πάψει να εκπροσωπούν το νόημά τους. Η υπουργός Λυδία Κονιόρδου μετά την ψήφιση του νόμου για τα πνευματικά δικαιώματα δήλωσε : «Πρόσω ολοταχώς με διαφάνεια, λογοδοσία και έλεγχο». Μα, αυτό για το οποίο την κατηγόρησαν όλοι οι φορείς είναι το εντελώς αντίθετο: το ν/σχεδιο είχε έρθει χωρίς διαβούλευση, τα άρθρα που αφορούσαν τους εκδότες και συγγραφείς ήρθαν νύχτα, και τελικά έκανε πίσω, και όχι πρόσω, και απέσυρε την περίφημη τροπολογία 3 που έδινε το ελεύθερο της κυκλοφορίας βιβλίων στο διαδίκτυο χωρίς δικαιώματα.
Η παράγραφος 3 του άρθρου 55 , η οποία προέβλεπε την ελεύθερη ψηφιακή διανομή μεγάλων αποσπασμάτων έργων στο διαδίκτυο, η οποία θα ήταν καταστροφική για τον χώρο του βιβλίου πλήττοντας όλους τους εμπλεκόμενους, αποσύρθηκε (ευτυχώς) . Έτσι παραμένει αυτό που ίσχυε μέχρι τώρα, η όποια αναπαραγωγή να γίνεται «χάριν παραδείγματος» για τη διδασκαλία ή τις εξετάσεις.
Σχετικά με το δημόσιο δανεισμό συμφωνήθηκε η παρ. 4 να παραμείνει ως έχει αλλά να συντμηθεί ο χρόνος έκδοσης του ΠΔ από ένα έτος σε έξι μήνες. Το ΠΔ θα προβλέπει την εύλογη αμοιβή για τη δημόσια χρήση βιβλίων. Ο ΟΣΔΕΛ και οι εκδότες φυσικά δεν συμφωνούν (με αυτό που προβλέπει η παρ.4) για τη νομιμότητα της αναδρομικής κατάργησης του δικαιώματος (τη θεωρούν αντισυνταγματική) καθώς και της εξαίρεσης των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών από κάθε δικαίωμα αμοιβής για τον δημόσιο δανεισμό.
Θετικό είναι ότι συμφωνήθηκε να υπάρχει διάλογος και συνεργασία τόσο για τη διαμόρφωση του συστήματος αμοιβής που θα αποτελέσει το περιεχόμενο του ΠΔ όσο και για την επεξεργασία της εξαίρεσης για την εκπαίδευση σύμφωνα με όσα προβλέπει και το σχέδιο οδηγίας της ΕΕ.
Γιατί όμως έγινε όλος αυτός ο χαμός νύχτα και μάλιστα ειδικά για την απελευθέρωση των δικαιωμάτων στο διαδίκτυο; Νομίζω ότι επρόκειτο για μια άστοχη κίνηση του υπουργείου Παιδείας, που ήθελε να μειώσει ή μάλλον να εξαφανίσει το κόστος αγοράς συγγραμμάτων. Αλλά για κάτι τέτοιο, στο οποίο πολλά παρατράγουδα έχουν γίνει μέχρι τώρα και πολλά θα μπορούσε να πει κανείς, θα έπρεπε να διαβουλευθεί με τους αρμόδιους, συγγραφείς και εκδότες.
Στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής διαφάνηκε η προσπάθεια των φορέων να βρεθεί μια συναινετική λύση. Χαρακτηριστικές ήταν οι ομιλίες του Διευθυντή της Εθνικής Βιβλιοθήκης κ. Τσιμπόγλου, της Ελένης Πατάκη από την ΕΝΕΛΒΙ, του εκπροσώπου του ΟΣΔΕΛ και άλλων. Γιατί αυτή τη συναινετική πρόθεση δεν μπόρεσε το υπουργείο να την αξιοποιήσει;
Υπήρξε βεβαίως, όπως μαρτυρούν όλες οι πλευρές ζήτημα γενικότερο με το νόμο. Το νομοσχέδιο που ήρθε δεν είχε σχέση με αυτό που είχε δοθεί στη διαβούλευση από τον Δεκέμβριο του 2015 και είχε λάβει θετικές εκτιμήσεις από πολλούς φορείς. Πέρασαν τρεις υπουργοί πολιτισμού για να έρθει τελικά ένα αλλοιωμένο και διαφορετικό προς ψήφιση ν/διο στη Βουλή ενώ κατά τη διάρκεια της συζήτησης η υπουργός έσβηνε και έγραφε μέσα σε ένα γενικό αλαλούμ πιέσεων και απειλών από την αντιπολίτευση και ορισμένα στελέχη της συμπολίτευσης. Κρίμα τα ζητήματα πολιτισμού να αντιμετωπίζονται με τις κυβερνητικές – μπετόν πλειοψηφίες – χωρίς συζήτηση και συναινέσεις.
