Προτάσεις βιβλίων από τη Γαλλία

 Της Κατερίνας Γούλα. Μερικές προτάσεις από καλά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και συζητιούνται στη Γαλλία. 

Léonor de Récondo, Pietra Viva, Sabine Wespieser, 2013, 20 ευρώ

Μια σεμνή γραφή, αργή και αισθησιακή, στην υπηρεσία μιας αυθεντικής πλοκής. Ο Μικελάντζελο, ήδη φτασμένος γλύπτης χάρη στην Πιετά, φεύγει από τη Ρώμη πολύ αναστατωμένος μετά το θάνατο του νεαρού μοναχού Αντρέα. Προορισμός του είναι το Καράρε, το μεγάλο λατομείο όπου θα διαλέξει τα μάρμαρα ια το νέο έργο που του έχει παραγγελθεί: τον τάφο του Πάπα Ιούλιου Β´, παραγγελία του ιδίου. Μέσα στο καταφύγιο που βρίσκει στη δουλειά για να νιώθει ζωντανός, στην αγαλλίαση που του προσφέρει η πέτρα που από γαλήνια γίνεται ζωντανή κάτω απ’τα χέρια του, στις καθημερινές ιστορίες με τους χωριανούς, ο Μικελάντζελο θα ζήσει καθ’ όλη τη διάρκεια του βιβλίου στους ρυθμούς του λατομείου, εποπτεύοντας την πορεία της πέτρας που αποσπάται από τη σιωπή του βουνού για να βρεθεί στην οχλοβοή της πόλης και θα προσπαθήσει να ξεχάσει αυτό που πραγματικά τον απασχολεί: την αδιευκρίνιστη αιτία του θανάτου του εικοσάχρονου μοναχού. Δεν πρόκειται ούτε για αστυνομικό ούτε για ιστορικό μυθιστόρημα· η συγγραφέας, μπαρόκ βιολονίστρια, ψαύει με κλασσικά λογοτεχνικά αγγίγματα και μια ραφινάτη αίσθηση μια ολόκληρη εποχή και μια σαγηνευτική προσωπικότητα.

Céline Minard, Faillir être flingué, Payot et Rivages, 2013, 20 ευρώ

Prix du Livre Inter 2014

Ένα βιβλίο που αψηφά εντυπωσιακά τις πατροπαράδοτες γαλλικές λογοτεχνικές φόρμες και  ανακατασκευάζει ένα πρωτότυπο θέμα για τα εγχώρια δεδομένα, το μύθο του Φαρ Ουέστ. Όλα τα κλισέ συμμετέχουν εδώ για να ανατραπούν με κωμικό αλλά όχι αστείο τρόπο, κάουντρι μουσική, νεκροθάφτες, σαλούν, κογιότ, σερίφηδες, Ινδιάνοι και μανάδες γκάνγκστερ, αλκοόλ και ρωσίδες, ληστείες αμαξών, λύτρα, σκαλπ και κομμένα αυτιά. Δεν πρόκειται ωστόσο για διακωμώδηση του είδους αλλά για μια φρέσκια ματιά στο βιβλίο περιπέτειας ως λογοτεχνικό είδος λαϊκής απήχησης. Οι χαρακτήρες είναι φαντασμαγορικοί και οι σκηνές εναλλάσσονται κινηματογραφικά. Η εξερεύνηση της μυθοπλασίας μοιάζει να μην έχει όρια, γίνεται με θράσος, με αψηφισιά, με ταλέντο, χιούμορ κι ευρηματικότητα. Αταξινόμητο μυθιστόρημα που τάραξε πολύ ευχάριστα τα νερά της γαλλικής μυθιστοριογραφικής πεπατημένης και τις συνήθειες των κριτών στα βραβεία. Ο αναγνώστης το απολαμβάνει σίγουρα, αν και μια σαστιμάρα τον συνοδεύει σίγουρα ως το τέλος του βιβλίου.

Lise Charles, La Cattiva, P.O.L., 2013, 16 ευρώ

Prix de la Romancière 2013

Το θέμα του μυθιστορήματος της πρωτοεμφανιζόμενης συγγραφέως Lise Charles θα μπορούσε να συνοψιστεί στην ερώτηση: « Πώς να αγαπήσει κανείς μετά από τόση λογοτεχνία;» Το ζευγάρι της ιστορίας, με τα κατεξοχήν διανοουμενίστικα ονόματα Marianne Renoir και Pierre Pensard, είναι πεπεισμένοι ότι είναι ιδανικοί ο ένας για τον άλλον, διαθέτουν όλα τα «προσόντα». Κι όμως, ο ένας δεν είναι παρά ένα καλλωπιστικό φυτό στη ζωή του άλλου, αυτό το απαραίτητο κατασκευασμένο εμπόδιο χωρίς το οποίο θα είχαν κατορθώσει θαύματα στη ζωή τους. Το νεαρό ζευγάρι, πλούσιοι Γάλλοι που δε δούλεψαν ποτέ κι έγιναν καλλιτέχνες «μοιραία», πνιγμένοι στη διαγώνια ή βαθύτερη κατανάλωση κάθε λογοτεχνήματος ή ποιητικού έργου που πέφτει στα χέρια στους και για το οποίο «πρέπει να αποκτήσουν γνώμη» σκοντάφτουν συνεχώς πάνω στις βιβλιογραφικές αναφορές τους σε βαθμό που καταλήγουν να νιώθουν μια υποσημείωση στο κάτω μέρος μιας σελίδας του βιβλίου της ζωής τους. Όλα αυτά τα ενθουσιώδη αναγνώσματα δεν καταφέρνουν να τους εμπνεύσουν, παλέυουν να νιώσουν λίγο καταραμένοι κι οι ίδιοι, να κλέψουν μια ικμάδα απ’την παραφορά των χαρακτήρων που θαυμάζουν αλλά είναι δέσμιοι των προτύπων τους, άψυχα ξόανα σκαλισμένα από τους ημιλιπόθυμους από πάθος ήρωές τους. Το βιβλίο πετυχαίνει ένα περίτεχνο κολλάζ από θυελλώδη ερωτικά αποσπάσματα έργων της κλασσικής λογοτεχνίας που δεν υστερεί ούτε σε ειρωνεία ούτε σε λυρισμό για να δείξει τη δυσκολία της άντλησης πραγματικής έμπνευσης από την τέχνη σε αντίθεση με τη στείρα εσωτερίκευσή της η οποία εγκλωβίζει σε μια δήθεν κατανόησή της και εμποδίζει τελικά το πέρασμα στην πράξη.

Doc(k)s, morceaux choisis, Al Dante, 2014, 30€

Ένα συλλογικό έργο που βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής στο σαλόνι ποίησης Marché de la Poesie φέτος τον Ιούνιο στο Παρίσι. Πρόκειται για επιλεγμένα κομμάτια από το περιοδικό, το οποίο δημιουργήθηκε το 1976 από τον Julien Blaine. Ο Blaine υπήρξε επικεφαλής του περιοδικού μέχρι το 1989· έκτοτε, το περιοδικό συνεχίζει την πορεία του αλλά με τη φροντίδα πλέον της ομάδας Akenaton – Philippe Castellin και Jean Toregrossa. Το εν λόγω περιοδικό παραμένει έως και σήμερα, στη Γαλλία αλλά και διεθνώς, ένα από τα ιστορικά έντυπα πρωτοπορίας και καινοτομίας στο χώρο της ποίησης. Δεν περιέχει ούτε στιχάκια ούτε ρίμες. Οι ποιητές εδώ εκφράζονται με εικόνες, με ήχο, με περφόρμανς, με τολμηρά γραφικά και σαφή πολιτικά μηνύματα. Όλα αυτά τα χρόνια το περιοδικό φιλοξενεί χειρονομίες και γραπτά, ή γραπτά-χειρονομίες,  που συνδέουν την εξεζητημένη έκφραση και το κοινωνικό μήνυμα με στόχο την επανεφεύρεση της ποιητικής γλώσσας, της χρήσης και της έκφρασής της. Όλες αυτές οι ποιητικές δράσεις σκοπό είχαν και έχουν να βγάλουν την ποίηση από την αισθητική γυάλα της και να τη ρίξουν πάλι πίσω στον κόσμο. Από τη δεκαετία του 70, το Doc(k)s έπαιξε, όχι μόνο στη Γαλλία αλλά σε όλο τον κόσμο, το ρόλο του βασικού συνδετικού κρίκου για όλες τις απόπειρες ποίησης-δράσης και εκφραστικού ακτιβισμού που βρίσκονται σήμερα θα λέγαμε στη ρίζα όλων των φεστιβάλ, εκδοτικών οίκων, συλλογικοτήτων και συγγραφικών παραδόσεων που ακολούθησαν. Ένας συλλογικός τόμος με εξαιρετικό ιστορικό, πολιτικό αλλά και αισθητικό ενδιαφέρον. Μετράει πάνω από χίλιες σελίδες και μοιάζει κυριολεκτικά με τούβλο… αυτό δείχνει μάλιστα να πιστεύει και ο κουκουλοφόρος νεαρός του οπισθόφυλλου που εκτοξεύει το βιβλίο παρέχοντας έτσι γλαφυρότατα τις οδηγίες χρήσης του.