Της Νίνας Κασσιανού.
Μέσα στην ερημιά των φωτογραφικών εκδόσεων των τελευταίων χρόνων μια ευχάριστη έκπληξη ήρθε να αναζωογονήσει το ενδιαφέρον μας και να δώσει μια νέα πνοή στο μέλλον της εκδοτικής δραστηριότητας αυτού του είδους. Τρεις μονογραφίες νέων φωτογράφων της Τάνιας Καμίδου, Lily, και Κωστή Αργυριάδη, τοποθετούνται στον αντίποδα της μέχρι σήμερα λογικής του ακριβού, και κατά συνέπεια δύσκολου να αγοραστεί, φωτογραφικού λευκώματος.
Πρόκειται για μια χαμηλού κόστους, υπό μορφή εφημερίδας, έκδοση που εστιάζει στη πιστή και ποιοτική αναπαραγωγή των φωτογραφιών σε μεγάλο μέγεθος με ευκρίνεια και όχι στα σκληρά πολυτελή εξώφυλλα και την ακριβή βιβλιοδεσία. Η καλλιτεχνική πρόταση προέκυψε από τα σεμινάρια του Studiotessera – ενός χώρου για τη φωτογραφία με πολύπλευρες δράσεις, του Στράτου Καλαφάτη και της Λίας Ναλμπαντίδου, σε συνεργασία με την ομάδα Stereosis στη Θεσσαλονίκη.
Τρεις φωτογράφοι εικονογραφούν τη ζωή τους μέσα από αποσπασματικές αφηγήσεις και διαπραγματεύονται θέματα που προέρχονται από τον κλειστό προσωπικό τους περίγυρο και τον μικρόκοσμο που τους περιβάλλει. Θέματα γύρω από την οικογένεια, από αγαπημένα και προσφιλή πρόσωπα αλλά και από κρυμμένους τόπους και μυστικές διαδρομές που με τη σειρά τους ενισχύουν την έννοια του οικείου, και ταυτόχρονα, του στενά περιορισμένου χώρου.
Η εξερεύνηση αυτών των θεμάτων δεν είναι κάτι καινούργιο στην εξέλιξη της φωτογραφίας. Ήδη από το τέλος της δεκαετίας του ’70 εμφανίζονται φωτογραφικές προτάσεις που αναφέρονται στην περιγραφή ενός κόσμου που ξεφεύγει από το γενικό και το δημόσιο σχολιασμό και μετατοπίζεται στη διερεύνηση του ευρύτερου οικογενειακού περίγυρου και των προσωπικών και αυστηρά ιδιωτικών υποθέσεων που τον αποτελούν.
Οι φωτογράφοι αυτής της νέας τάσης ανέτρεψαν τις γνωστές συμβάσεις μιας παλαιότερης γενιάς σημαντικών δημιουργών – που θεωρούσαν τη φωτογραφία ως ένα εργαλείο ερμηνείας του κόσμου, ανάγνωσης και έκφρασης των όσων συνέβαιναν γύρω τους – και προώθησαν μια υποκειμενική και πιο περιορισμένη ανάγνωση του η οποία απευθύνθηκε στις εμπειρίες και τα βιώματα του θεατή, καλώντας τον να εμπλακεί στην εικόνα και να τοποθετηθεί κριτικά απέναντι της.
Από τον Anders Petersen, τον Jim Goldberg και την Nan Goldin με την γνωστή σειρά φωτογραφιών της από το The ballad of the sexual dependency, μια διαμαρτυρία της Goldin για τους φίλους της που χάθηκαν από Aids, ωs τον JH Engstom, Antoine d’ Agata, τον Richard Billingham που φωτογράφισε τους γονείς του και κυρίως τον αλκοολικό πατέρα του θέλοντας να αποσπάσει το πορτρέτο του το οποίο αργότερα θα μετέτρεπε σε ζωγραφικό πίνακα, τον Michael Ackermann και τον Leigh Ledare που διερεύνησε τη σεξουαλικότητα της μητέρας του, όλοι τους αναζήτησαν τον μυστηριώδη και υπόγειο κόσμο μιας καλά κρυμμένης πραγματικότητας και απέσπασαν στενάχωρες, άβολες, σκοτεινές και ανήσυχες στιγμές οι οποίες είτε απωθούσαν τον θεατή είτε τον έφερναν κοντά στα απεικονιζόμενα άτομα, καταγράφοντας προσωπικές ιστορίες που έγιναν δημόσιες εικόνες.
Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και οι τρεις φωτογράφοι στη παρούσα έκδοση. Οι φωτογραφίες τους περιγράφουν γεγονότα που μετεωρίζονται ανάμεσα στο ρεαλισμό και τη μυθοπλασία, στη μαρτυρία και τη σκηνοθεσία, στο παράθυρο του έξω κόσμου και τον καθρέφτη του εαυτού τους.
Φωτό: Τάνια Καμίδου
Η Τάνια Καμίδου ξεκινάει την φωτογραφική της αφήγηση με το πιστοποιητικό της πρώτης της εξέτασης στο οποίο αναφέρεται ότι έκλαψε μετά τη γέννηση της, και μας συστήνεται αμέσως. Πρόκειται για μια ιδιότυπη αυτοβιογραφία που πηγάζει μέσα από τις εμπειρίες και τα προσωπικά της βιώματα. Η σκληρή χωρίς περιθώρια αμεσότητα με την οποία μπορεί να φωτογραφίζει τη ζωή της, τον εαυτό της, τη μητέρα της και κάποιους φίλους της είναι αναστατωτική. Σαν θεατές είμαστε μάρτυρες σε σκηνές αποξενωμένης οικειότητας και τρυφερότητας, ερωτισμού και σεξουαλικότητας, απομόνωσης και αναγκαστικής μοναξιάς μαζί με όλα τα συναισθήματα που ακολουθούν αυτές τις σκηνές.
Φωτό : Lily
Σχετικές έννοιες θίγουν, με μια πολύ προσωπική αφήγηση και οι φωτογραφίες της Lily, βγαλμένες μέσα από την καθημερινότητα της. Οι φωτογραφίες είναι ένα μίγμα σκηνών που αφηγούνται περίεργες αναμίξεις, απρόσμενα διασταυρώματα, απρόβλεπτες συναντήσεις και ακραίες καταστάσεις που σίγουρα βρίσκονται μακριά και έξω από έναν κοινωνικά ρυθμισμένο και τακτοποιημένο οικογενειακό περίγυρο. Το συγκλονιστικό κοράκι μπροστά στο πιάτο με το φαγητό, το σκοτωμένο φίδι στη μέση του δρόμου, το γυναικείο κορμί γεμάτο αίματα είναι από τις φωτογραφίες που μάλλον δεν είναι συνηθισμένο να αντικρίζει κανείς σε ένα οικογενειακό λεύκωμα. Σε ίδιο κλίμα κινείται και η μικρού μεγέθους έκδοση με ζωγραφικά έργα της Lily, που συνοδεύει το φωτογραφικό της έργο και υποδηλώνει το πολύπλευρο ταλέντο της νεαρής δημιουργού.
Φωτό: Κωστής Αργυριάδης
Οι φωτογραφίες του Κωστή Αργυριάδη όπως και αυτές της Lily και της Τάνιας ακολουθούν την ίδια τακτική της περιορισμένης εισόδου σε πληροφορίες. Η διαφορά τους έγκειται στο ότι ο Κωστής δημιουργεί ένα αυτό-πορτρέτο, όχι μέσα από τον οικογενειακό του ιστό αλλά μέσα από την πόλη που ζει. Οι φωτογραφίες του, με κορεσμένο σκληρό ασπρόμαυρο κοντράστ, ακολουθούν τα βήματα της σκοτεινής θέασης ενός ετοιμόρροπου κλειστού προσωπικού περίγυρου. Οι πολύ ενδιαφέρουσες θέες του και οι παράδοξες λεπτομέρειες τους είναι χωρίς ανάσα. Το ασπρόμαυρο στην ίδια τονικότητα με τους μεγάλους φωτογράφους του είδους, που αναφέρθηκαν παραπάνω, μας κάνει να αισθανόμαστε αμήχανα καθώς αντικρίζουμε ταυτόχρονα τα χρώματα της ζωής.
Στο σύνολό της η έκδοση ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα σελιδοποίηση όπου τα μεγέθη των φωτογραφιών διπλασιάζονται στο ξεδίπλωμα των σαλονιών. Η οικονομία των υλικών και η υψηλού επιπέδου πειστική εκτύπωση συμβάλλει στην επιτυχία του εγχειρήματος.
Οι εκδόσεις ΑΓΡΑ και το STUDIOTESSERA συγκροτούν μία τολμηρή πρόταση, όχι μόνο γιατί αυτή ανατρέπει τα δεδομένα, την αισθητική αλλά και στο κόστος παραγωγής των φωτογραφικών λευκωμάτων αλλά γιατί κυρίως δίνει βήμα σε νέους δημιουργούς με φρέσκες ιδέες να έρθουν σε επαφή για πρώτη φορά με το ευρύ κοινό. Τέτοιες προτάσεις έχει ανάγκη η ελληνική φωτογραφία.
info:
3 ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΙ
3 ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ
ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΤΑΝΙΑ ΚΑΜΙΔΟΥ –– ΚΩΣΤΗΣ ΑΡΓΥΡΙΑΔΗΣ –– LILY
Εκδόσεις ΑΓΡΑ
STUDIOTESSERA
Τιμή: 13,50 το καθένα
