του Κίμωνα Θεοδώρου.
Το καθημερινό πεδίο της εξουσίας στις διαπροσωπικές σχέσεις, η σχέση κυρίαρχου και κυριαρχούμενου στην πυρηνική οικογένεια και, στη συνέχεια οι μεταλλάξεις και οι αναστροφές της, αποτελεί το αδιόρατο νήμα που απλώνεται στη νουβέλα της Αγγελικής Μαρίνου «Το 8ο αμάρτημα» (εκδόσεις Κουκκίδα, 2016).
Ένας μισάνθρωπος και αποτυχημένος συγγραφέας, γράφει την ιστορία της ζωής του την οποία δεν εκδίδει ποτέ. Φτάνει στα χέρια του αναγνώστη από την αδελφή του που βρίσκει το χειρόγραφο. Αν ο συγγραφέας-αντιήρωας ομολογεί πως είναι ένας κακός άνθρωπος και το μίσος είναι η φυσική του στάση απέναντι στον κόσμο, την ίδια στιγμή μια ιστορία αγάπης ξεδιπλώνεται, της αφανούς ηρωίδα της οποίας η αγάπη για τον αδελφό της την οδηγεί στην έκδοση του πονήματός του, που για την ίδια αποτελεί φόρο τιμής στους μοναχικούς ανθρώπους.
Είναι η μοναχικότητα που αποδίδει στον αδελφό της μια προβολή του δικού της ψυχισμού; Ο αδελφός της δεν φαίνεται να σταματά να αποζητά τη συντροφιά άλλων ανθρώπων, ακόμη και αν νιώθει μόνος ανάμεσά τους. Η αδελφή του αντιήρωα-συγγραφέα παραμένει μια φιγούρα στο περιθώριο της νουβέλας, περιγράφεται με χαρακτηριστικά στερεοτυπικής σύλληψης του λεσβιασμού, δεν γνωρίζουμε πολλά για την ίδια πέρα από το ότι είναι χαμένη στον κόσμο των βιβλίων, σε δικές της πράξης μοναχικότητας. Η δύναμη περνά στα χέρια της, η δύναμη να διασώσει τη μνήμη του αδελφού της. Ο συγγραφέας-αδελφός στοιχειώνεται πιθανόν από το φάντασμα μιας καταπιεσμένης ομοφυλοφιλίας που διαφαίνεται σε στιγμές όπως η σαδιστική σχέση που θα συνάψει μ’ έναν ομότεχνό του.
Ο αντιήρωας ξετυλίγει τα χρόνια της ενηλικίωσής του, κατά τα οποία απαλλάσσεται από την κυρίαρχη φιγούρα του πατέρα του. Απελευθερώνεται, έτοιμος να επινοήσει εκ νέου τον εαυτό του στα φοιτητικά του χρόνια, κάνοντας όνειρα να κατακτήσει τον κόσμο με το συγγραφικό του ταλέντο. Όνειρα ανεκπλήρωτα παρά τα πρώτα βήματα, καθώς η «εξουσία» πάνω στη ζωή που επιθυμεί να σκηνοθετήσει, βρίσκεται στο μέσο ενός άλλου δικτύου εξουσίας, του κόσμου των συγγραφέων και των εκδοτών. Ακόμη, πρόκειται για μια ιστορία επιζήτησης αναγνωρισιμότητας στη θέση της αγάπης, η οποία επιζήτηση μπορεί να εξαρτάται «τόσο από την παιδική ηλικία που είχε κάποιος όσο και από το είδος της κοινωνίας στην οποία ζει», κατά τον Αλαίν Ντε Μποττόν· χωρίς την απόρριψη τα πρώιμα χρόνια δεν μπορεί να υπάρξει έντονη λαχτάρα για αναγνωρισιμότητα· κάποιος από τους γονείς ήταν αδιάφορος, μπορεί φερειπείν να απέτυχε να προσέξει το παιδί του επειδή προσπαθούσε και ο ίδιος να γίνει διάσημος. Είναι στοιχεία που δεν λείπουν από το περιβάλλον ανατροφής του συγγραφέα της Αγγελικής Μαρίνου. Δεν πρόκειται για βαρύ ανάγνωσμα, το κάθε άλλο, καθώς ο συγγραφέας αφηγείται ζωηρά και ιλαρά την ιστορία, δεν του ταιριάζει το μελόδραμα.
Η πράξη της «ομολογίας» από τη θρησκευτική εξομολόγηση στις εκκοσμικευμένες της μορφές, όπως στη λογοτεχνία και στην ψυχανάλυση, λαμβάνει σάρκα και οστά. Που θέλει να καταλήξει ο συγγραφέας με τις ομολογίες του; Αυτό δεν είναι δική του απόφαση, είναι δουλειά του «εξομολόγου». Δηλαδή, εν προκειμένω, του αναγνώστη.
Πέραν τούτου, ίσως οι συγγραφείς γράφουν βιβλία επειδή θέλουν να ασκούν εξουσία πάνω στις ζωές των άλλων, κάτι στο οποίο συνήθως αποτυγχάνουν στην πραγματική ζωή. Την ίδια στιγμή, επιβεβαιώνουν πως υπάρχει ελεύθερη βούληση στο πεδίο της λογοτεχνίας, εάν στην πραγματική ζωή ο ντετερμινισμός εγείρει ερωτήματα γύρω από τα όρια της ελευθερίας.
Ο συγγραφέας-αντιήρωας καθώς αφηγείται τα «καμώματα» της κακής του φύσης, ανακτά τη χαμένη «κυριαρχία» του εκ νέου στον κόσμο του κυβερνοχώρου, ενώ προηγουμένως έχει παραιτηθεί στη ζωή παίρνοντας τους δρόμους της όπως έρχονται: βρίσκεται στο κατώφλι του έγγαμου βίου να διεκπεραιώνει το ρόλο του συζύγου και πατέρα, ρόλος που νιώθει ότι τον αποξενώνει από τον εαυτό του. Όλα πηγαίνουν υπέροχα ανθρώπινα και στραβά. Νιώθει ότι κυριαρχείται, μέχρι να αντιστρέψει τα πράγματα ξανά. Γίνεται κύριος ενός νεαρού ομότεχνού του και επιχειρεί να τον μεταχειριστεί σαν αντικείμενο σκοτεινών προθέσεων. Δοκιμάζει το πεδίο της λογοτεχνικής ελευθερίας στην πραγματική ζωή. Εξάλλου, αυτό θα αποτελέσει συγγραφικό υλικό για τον ίδιο. Σ’ έναν μετανεωτερικό κόσμο ατομικισμού και κυνισμού, ο αντιήρωας-συγγραφέας στις στιγμές «κυριαρχίας» του αντικειμενικοποιεί απροκάλυπτα την ανθρώπινη υπόσταση, αυτή η μεταχείριση «αντικειμένων» υπογραμμίζει έμμεσα τη θεματική της μοναχικότητας.
Και αν, τελικά, αυτή δεν είναι η ζωή του; Δεν είχε ποτέ μια τέτοια οικογένεια που περιγράφει, ούτε καν μια αδελφή που σώζει το έργο. Όλα όσα γράφει είναι επινοημένα. Αυτή είναι η δουλειά του. Το λογοτεχνικό παιχνίδι εξυμνείται. Παραμένει ο κυρίαρχος του παιχνιδιού. Ή μήπως αυτό θα το αποφασίσουν άλλοι;
Η λύτρωση από το πεδίο των σχέσεων εξουσίας σαρκάζεται υπόρρητα, ενώ πέρα από τα χριστιανικά «αμαρτήματα», από τη λαιμαργία στην οργή και στη ζηλοφθονία, μένει ανοικτή η αναζήτηση της απάντησης στο ερώτημα «ποιο είναι το 8ο αμάρτημα;» στην προσδοκία του αναγνώστη.
ΙΝFΟ: Αγγελική Μαρίνου, Το 8ο αμάρτημα, Αθήνα: Εκδόσεις Κουκκίδα, 2016
