Της Αλεξάνδρας Σαμοθράκη (ανταπόκριση από Λονδίνο).
Το Apple Tree Yard ( ‘Η Αυλή με τις Μηλιές’) κυκλοφόρησε το 2013, μόλις τώρα όμως, 4 χρόνια μετά την εκδοσή του, κατάφερε να χωθεί στη λίστα των ευπώλητων των Sunday Times, σκαρφαλώνοντας μάλιστα μέχρι και τη δεύτερη θέση και εκτοπίζοντας στο διάβα του βαρύγδουπους και πολυδιαφημισμένους τίτλους.
Αφορμή στάθηκε η μεταφορά του στη μικρή οθόνη από το BBC, με πρωταγωνιστές την δύο φορά υποψήφια για Όσκαρ Emily Watson και τον Ben Chaplin. Η σειρά προωθήθηκε ως ‘φεμινιστικό έργο’ γραμμένο, διασκευασμένο και σκηνοθετημένο από γυναίκες που εξερευνεί το θέμα ‘ταμπού’ της γυναικείας σεξουαλικότητας μετά τα 50. Αναμενόμενα, οι φεμινίστριες έπεσαν να το κατασπαράξουν- η Guardian αφιέρωσε ολόκληρο άρθρο όπου το κατακεραύνωνε, οι κριτικοί τηλεόρασης έβλεπαν κάθε ένα από τα 4 επεισόδια με όλο και αυστηρότερο μάτι, ενώ ακόμη και οι συντελεστές άρχισαν να απολογούνται για τις ‘περίεργες’ σκηνές.
Το βιβλίο της Louise Doughty όμως ακάθεκτο συνέχισε να πουλάει σαν τρελό με το καινούργιο του εξώφυλλο όπου η Watson ποζάρει με αινιγματικό βλέμμα.
Θέμα του βιβλίου αρχικά μοιάζει να είναι το μοιραίο πάθος μιας καταξιωμένης, παντρεμένης και σε εμμηνόπαυση επιστήμονα με έναν άγνωστο που γνωρίζει στη Βουλή των Λόρδων και με τον οποίο επιδίδεται σε αχαλίνωτο σεξ σε δημόσια μέρη, ξεκινώντας με το ‘καλημέρα’ από ένα αποθηκάκι με σκούπες και κουβάδες στο υπόγειο της Βουλής των Λόρδων και συνεχίζοντας , εν ολίγοις, όπου σταθούν και όπου βρεθούν, με αποκορύφωμα ένα στενοσόκακο στο κέντρο του Λονδίνου, την οδό Apple Tree Yard. Οι όποιες ομοιότητες όμως με τις 50 Αποχρώσεις του Γκρι, τελειώνουν εδώ και το γκρι δε βρίσκεται παρά στους κροτάφους των πρωταγωνιστών. Εκεί όπου ο ηδονοβλέψιας μέσα μας έχει βολευτεί, του έρχεται μια ξεγυρισμένη φτυαριά στα ακόρεστα μάτια του: η Yvonne, η πρωταγωνίστρια, πέφτει θύμα βιασμού. Πρόκειται για αριστοτεχνική αντιμετώπιση του ζητήματος από τη συγγραφέα: η ωμή περιγραφή του συμβάντος ως πράξη βίας χωρίς τίποτε το ερωτικό, η ψυχοσύνθεση της Yvonne που το περνάει αρχικά μόνη της και τελικά ζητάει βοήθεια από τον εραστή της, οι νομοτελειακές εξελίξεις μετά από αυτή της την απόφαση αποδίδονται με μαεστρία και πειστικότητα.
Το ταλέντο της Doughty εγκειταί ακριβώς στο ότι όσο απίθανα και να είναι όσα περιγράφει, γεννούν συναισθήματα και σκέψεις που αποτελούν εκφράσεις των πιο πεζών και καθημερινών μας προβληματισμών. Οι φεμινίστριες κράζουν το βιβλίο επειδή θεωρούν πως στο μέσο του η πρωταγωνίστρια ‘τιμωρείται’ για τις ακολασίες τις και ακριβώς εξαιτίας όσων έχουν προηγηθεί στην Apple Tree Yard συνεχίζει να αυτοβασανίζεται και καταλήγει τόσο αυτή όσο και ο εραστής της προφυλακιστέοι για το θάνατο του βιαστή της. Οι φεμινίστριες όμως δεν παρατηρούν πως για μια γυναίκα της αγγλικής μεσαίας τάξης, ο φεμινισμός δε σημαίνει δικαιώματα αλλά επιλογές και πως παρά την επικράτηση του ή ίσως και εξαιτίας της, οι επιλογές που έκανε η Yvonne, με τον τέλειο γάμο, την αξιοζήλευτη καριέρα και το κουκλίστικο σπίτι της ήταν λαθεμένες πολύ πριν γνωρίσει τον εραστή της. Κάπου εξομολογείται πως ‘ δεν είχε κουραστεί από το γάμο της, ούτε από την καρίερα της, είχε κουραστεί από την ίδια της την ικανότητα να τα φέρνει όλα βόλτα’ . Και κάπου αλλού παραπονιέται πως ‘ο άνδρας της τελείωσε το διδακτορικό του σε 3 χρόνια και εκείνη σε 7’ και πως όλοι της έλεγαν ‘είναι καλός με τα παιδιά, δε σε χτυπάει, βοηθάει στο σπίτι, τι άλλο θέλεις’ ενώ ποτέ κανείς δε θα μπορούσε να διανοηθεί να πει το ίδιο αντιστρέφοντας τα υποκείμενα και βάζοντας εκείνη στη θέση του άνδρα της.
Η αφήγηση είναι όλη σε πρώτο πρόσωπο,από την οπτική πλευρά της Yvonne, μετά από λίγο όμως γίνεται σαφές πως πρόκειται για την πιο ηδονική αφηγήτρια, με την έννοια ότι είναι μια αναξιόπιστη και παρορμητική αφηγήτρια, που ‘παίζει’ τον αναγνώστη.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου όπου παρουσιάζεται η δίκη των δυο εραστών είναι ελαφρώς κουραστικό- η συγγραφέας είχε παρακολουθήσει πλειάδα τέτοιω δικών πρωτού γράψει το βιβλίο και ίσως θέλει να μην αφήσει την παραμικρή λεπτομέρεια να πάει χαμένη ή ίσως απλά επιθυμεί να μεταδόσει τη βαρετή ατμόσφαιρα του δικαστηρίου ή του τέλους της σχέσης των κατηγορουμένων όταν το πάθος δίνει τη θέση του στη θεωρία παγνίων και το δίλημμα του φυλακισμένου που ο κάθε ένας από τους δυο κατηγορούμενους έχει όφελος να καρφώσει τον άλλον για να μειωθεί η δική του ποινή, εκτός αν δεν ομολογήσει κανείς από τους δυο οπότε θα καρπωθούν και οι δυο ελαφρυντικά. Η ανατροπή στο τέλος έρχεται φυσιολογκικά καθώς όλα να τα περιμένεις από τέτοιους αμαρτωλούς ,και μάλιστα προχωρημένου επιπέδου- οι πρωτόπλαστοι έφαγαν μόνο ένα μηλαράκι ενώ οι πρωταγωνιστές αυτού του βιβλίου διαθέτουν έστω και στον τίτλο ολόκληρη αυλή με μηλιές.
Η Χίλαρι Μαντελ λέει για το συγκεκριμένο βιβλίο: ‘ Δεν έχει υπαρξει γυναίκα που να μην έχει συνειδητοποιήσει σε κάποια στιγμή της ζωής της οτι βρίσκεται σε λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή και με το λάθος άνδρα’. Αν η συνέχεια είναι φτηνό ρομάτζο, συγκλονιστική ιστορία αγάπς ή δικαστικό θρίλερ είναι θέμα τύχης.
