Όταν ο σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ “σκότωσε” τον Σέρλοκ Χολμς (του Γ.Ν.Μπασκόζου)

0
1399

του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.

 

Στους  δύο πρόσφατα εκδοθέντες τόμους της σειράς Aldina – Μυστήριο (Gutenberg) , ο «Ασημένιος καθρέφτης» και ο «Βραζιλιάνικος αγριόγατος», σε μετάφραση Ερρίκου Μπαρντζινόπουλου, περιλαμβάνουν τις λιγότερο γνωστές αλλά εξίσου συναρπαστικές ιστορίες του θρυλικού συγγραφέα Άρθουρ Κόναν Ντόιλ. Το ενδιαφέρον σε αυτά τα διηγήματα είναι ότι μας εισάγουν στο χώρο του μεταφυσικού και των πνευματιστών. Ο Ντόιλ, γνωστός παγκόσμια για τον ήρωα του Σέρλοκ Χολμς εξέδωσε την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα και τα πρώτα χρόνια του 20ου τα καλύτερα μυθιστορήματά του, 11 τον αριθμό και άλλες πέντε συλλογές εξαιρετικών διηγημάτων.  Έγραψε επιστημονική φαντασία, ιστορικά μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, ρομαντικά διηγήματα, ποίηση αλλά και αληθινές ιστορίες.

Μετά το τέλος του μεγάλου πολέμου ο Ντόιλ άρχισε να ενδιαφέρεται για τον πνευματισμό. Ήταν η εποχή που διάσημοι πνευματιστές περιόδευαν στις μεγάλες πρωτεύουσες προξενώντας το κοινό ενδιαφέρον και αποκτώντας πιστούς.  Ο Ντόιλ έγινε προσωπικός φίλος του διαβόητου μάγου Χουντίνι  μέχρι το τέλος της ζωής του. Όπως γράφει  ο μεταφραστής των διηγημάτων αυτών  Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος στην εισαγωγή του στον «Αγριόγατο» ο ίδιος ο Ντόιλ ήθελε να σκοτώσει τον ορθολογισμό του Σέρλοκ Χόλμς και να διαδώσει παντού τον πνευματισμό . Από το 1917 άρχισε να δίνει διαλέξεις για τον πνευματισμό στο Μπραντφορντ και στο Λονδίνο και αργότερα σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις , στις ΗΠΑ και στην Αυστραλία.

Στα διηγήματα αυτά του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ διαβλέπουμε ένα άλλο στυλ, πολύ γοητευτικό, μυστηριώδες, σκοτεινό, με τάση προς το μεταφυσικό, στον απόηχο ενός θρίλερ και πολύ κοντά σε ορισμένες ιστορίες του Έντγκαρ Άλαν Πόε. Οι ήρωες των διηγημάτων διατηρούν πολλές φορές μια απόκοσμη εσάνς, τους συνοδεύει μια αχλή ενός μυστηρίου που ακόμα κι όταν αποκαλύπτεται δεν είναι πάντα λογικά εξηγήσιμο. Πολλές ιστορίες έχουν ως φόντο την λονδρέζικη ατμόσφαιρα  (ομίχλη, σκιές τη νύχτα, πτώματα στο ποτάμι, φοιτητικές πανσιόν) που έχουμε συναντήσει και στις ιστορίες του Σέρλοκ Χολμς, μόνον που οι ήρωες του εδώ έχουν συνήθως αλλόκοτη προσωπικότητα και οι πράξεις τους εκκινούν από τα αισθήματα της προσωπικής εκδίκησης, παρακινούμενα από εξωκοσμικές, μη ελέγξιμες δυνάμεις.

Ας δούμε μερικά διηγήματα ενδεικτικά: Ο «βραζιλιάνος αγριόγατος», έχει ως ήρωα έναν ευυπόληπτο, ήσυχο φαινομενικά, πλούσιο ευγενή. Μοναδικό του βίτσιο η συλλογή εξωτικών ζώων, ανάμεσά τους και ένας βραζιλιάνος αγριόγατος.  Ένας ανιψιός του θα προστρέξει σε αυτόν για οικονομική βοήθεια. Η γυναίκα του πλούσιου θείου θα αντιμετωπίσει αρνητικά τον ανιψιό. Στο τέλος του διηγήματος και  ενώ ο βραζιλιάνος αγριόγατος θα απειλήσει τη ζωή του ανιψιού οι τρεις ήρωες θα φανερώσουν έναν διαφορετικό χαρακτήρα, που θα δώσει άλλη τροπή στην εξέλιξη. Στο «Παρτίδα αρ.249», τρεις φοιτητές σε ένα παλιό οίκημα θα νιώσουν υπερκόσμιες δυνάμεις να τους κυνηγούν. Ο ένας από αυτούς, ισλαμολόγος και αραβολόγος, εκείνη την εποχή μελετάει μια μούμια κι έναν περίεργο πάπυρο με πνευματιστικές οδηγίες. Το κλίμα είναι ζοφερό μέχρι να αναλάβει δράση ο ένας από τους τρεις. Στο διήγημα «Τζον Μπαρινγκτον Κόουλς»  μια γυναίκα αποτελεί το μήλο  της έριδος ανάμεσα σε φίλους. Θα αποδειχτεί όμως καταστροφική για όποιον την πλησιάζει καθώς διαθέτει υπερφυσική πνευματική δύναμη. Στο «Ο ασημένιος καθρέφτης» ένας νεαρός λογιστής προσπαθεί να κλείσει μια δύσκολη οικονομικά υπόθεση. Εργάζεται πολλές ώρες ενώ απέναντι του βρίσκεται ένας καθρέφτης που ορισμένες φορές μοιάζει να τον ενοχλεί γιατί ανακαλεί  αιματηρά, πολύ παλιά γεγονότα. Η τελική εξήγηση θα σημάνει και την κάθαρση.

Υπάρχουν όμως και πιο απλές, ας πούμε ρεαλιστικές ιστορίες, με μικροαπατεώνες, δολοφόνους,  σφετεριστές κάποιας εξουσίας ή και απλώς ιστορίες μυστηρίου όπως για παράδειγμα: Στο διήγημα «Ο άντρας με τα ρολόγια», δύο άντρες και μια γυναίκα επιβιβάζονται στο βαγόνι ενός τρένου, που όταν σταματάει είναι άφαντοι έχοντας αφήσει πίσω τους έναν άγνωστο νεκρό. Κανείς δεν είχε ανέβει ή κατέβει από το τρένο , πράγμα που μεγαλώνει το αίνιγμα. Επίσης στο διήγημα με τίτλο «Το σφραγισμένο δωμάτιο» ο νεαρός κάτοικος μιας πρώην αριστοκρατικής και πια εγκαταλελειμμένης  κατοικίας περιμένει να ενηλικιωθεί για να ανοίξει το σφραγισμένο δωμάτιο που του είχε αφήσει ο πατέρας του και να γνωρίσει  το τρομερό οικογενειακό μυστικό που κρύβει. Και σε αυτές τις ιστορίες μέχρι την τελευταία σελίδα διατηρείται ένα σασπένς που θυμίζει τον γνωστό δημιουργό του Σέρλοκ Χολμς και τη λύση – κάθαρση του τέλους. Ένα τέλος απρόσμενο αλλά στο πλαίσιο μιας κάποιας λογικής.

Πέρα από το που εντάσσει ο Ντόιλ τα διηγήματα αυτά θαύμαζε κανείς την έντονη ατμόσφαιρα, τους περίεργους ήρωες, τη παράταση της αγωνίας του αναγνώστη, το απρόσμενο συνήθως τέλος σα μια καταιγίδα που κοπάζει χωρίς να προμηνύει ότι θα είναι πάντα ήρεμη. Ένας άλλος γοητευτικός, και ίσως  για μένα περισσότερο ενδιαφέρων, σερ Άρθουρ Κόναν Ντόιλ.

Info: Αρθουρ Κόναν Ντόιλ, «Ο Βραζιλιάνικος αγριόγατος και άλλες ιστορίες μυστηρίου»,      σελ. 458.
«Ο ασημένιος καθρέφτης και άλλες ιστορίες μυστηρίου», σελ. 540
μτφρ., εισαγωγή, επίμετρο: Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος εκδ. Gutenberg.

 

 

Προηγούμενο άρθροΗ αμηχανία του έρωτα ( του Χρίστου Κυθρεώτη)
Επόμενο άρθροΛεμονιά η ποιήτρια… (διήγημα του Γιάννη Η. Παππά)

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ