Ο 100χρονος που πήδηξε από το παράθυρο και…

Της Χριστίνας Κυριακάτη.

Ένας αξιαγάπητος εκατοντάχρονος στη Σουηδία, με αμφιλεγόμενη ιδιοσυγκρασία, αποφασίζει να μην παραστεί στο πλέον βαρετό και σοβαροφανές πάρτυ του γηροκομείου που φιλοξενείται, όπου η τοπική εφημερίδα και ο δήμαρχος της πόλης θα αποθανατούσαν το γεγόνος των εκατό του χρόνων. Με ένα σάλτο από το παράθυρο περνάει το λιβάδι και το νεκροταφείο της περιοχής ώστε να φτάσει να περάσει και τον αρχικά απροσπέλαστο πέτρινο τοίχο που τον χώριζε απο τη στάση των λεωφορείων για να συνεχίσει την “ανοργάνωτη φυγή του”. Μια ξένη βαλίτσα και ο αυθορμητισμός που συνήθως προέρχεται απο τη σκέψη ότι ‘δεν εχω τίποτα να χάσω’ θα κινήσουν μια αλυσιδωτή αντίδραση γεγονότων σαν αλυσιδωτές εκρήξεις στις οποίες παρεπιπτόντως ειδικεύεται ο αγαπητός μας ήρωας.

Το άτακτο ταξίδι του Άλαν μας παρουσιάζεται παράλληλα με το ταξίδι του στην Ιστορία στα νιάτα του, όπου με μια ειρωνικά απολιτίκ και naïf αίσθηση αυτοσυντήρησης θα αποδομεί τις κλειστές κοινωνικο-πολιτικές έννοιες ανατρέποντας το συστημα αξιών του 20ου αιώνα. Η φιλοσοφία του συνοψίζεται στο “Είναι όπως είναι, και θα γίνουν όπως θα γίνουν.” Ο Άλαν, “ούτε φασίστας ήταν, ούτε κομμουνιστής ήταν…Τίποτα δεν ήταν καθώς φαινόταν πέρα απο ειδικός στα εκρηκτικά.” Η καταπληκτική του τάση να επεξεργάζεται χημικές αντιδράσεις και να ανατινάζει παραλληλίζεται με τη σχέση του με την ύλη, την οποία εξαϋλώνει, καταναλώνοντας έτσι τη συσσωρευμένη ενέργεια και την ανάγκη συσσώρευσης άχρηστων αντικειμένων και εννοιών που δεσμεύουν την ταυτότητα των ανθρώπων.

Παρελαύνουν μπροστά μας όλα τα τέρατα της ιστορίας του 20ου αιώνα, Ρούσβελτ, Τρούμαν, Μάο, Τσόρτσιλ, Στάλιν και λοιποί – εμβλήματα της διαμόρφωσης του πολιτικο-κοινωνικού συστήματος. Ο Άλαν χωρίς προσωπικά επίγεια αντικείμενα περιδιαβαίνει ανά τον κόσμο (πολλές φορές ακόμα και με τα πόδια) ελαφρύς και ελεύθερος επηρεάζοντας σημαντικά ιστορικά δρώμενα και προσωπικότητες. Διπλωματικές κρίσεις και πολιτικοί ελιγμοί έρχονται σε αντιδιαστολή με την κωμικότητα της ανθρώπινης ζωής και του θανάτου της, του οποίου η ευρηματική συχνότητα στο κείμενο μας φέρνει αντιμέτωπους με την αδιαμφισβήτητη αλήθεια του Τυχαίου και την εξίσου κωμική ανουσιότητα του περίπλοκου συστήματος που συντηρεί το ανθρώπινο είδος χρόνια τώρα.

Ο παντογνώστης αφηγητής με φωνή παραμυθά, άπλετο χιούμορ και ξεκαρδιστικούς ελεύθερους πλάγιους λόγους πλάθει ένα κείμενο-περιπέτεια που μπορεί και λειτουργεί αμφιταλαντευόμενο ανάμεσα στη διδακτική μεταφορά και την κυριολεξία αφού και στην πραγματική ζωή τα αντικείμενα γύρω μας μπορούν να γίνουν σύμβολα πνευματικής εξέλιξης των ταξιδευτών τους μέσα από μια ιστορική και προσωπική οδύσσεια.

Γιούνας Γιούνασον, “Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο και εξαφανίστηκε”, εκδ. Ψυχογιός 2013