Του Γιώργου Παναγιωτάκη.
Γραμμένο στα μέσα της δεκαετίας του 1920, το μυθιστόρημα του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ είναι μια εντυπωσιακής οξύτητας ακτινογραφία της εποχής του. Μιας εποχής σημαδεμένης από την ποτοαπαγόρευση, από την έκρηξη της μουσικής τζαζ, αλλά και από τον παράλογο πλούτο που έφερε σε κάποιους η εκτόξευση του χρηματιστηρίου, πριν από το μεγάλο κραχ του 1929. Μέσα σε αυτήν τη γοητευτική και με τον τρόπο της παρακμιακή ατμόσφαιρα, ο Φιτζέραλντ στήνει μια ιστορία μεγάλου έρωτα. Ο μυστηριώδης Τζέι Γκάτσμπυ, ο πάμπλουτος οικοδεσπότης των πάρτι όπου συχνάζει κάθε καρυδιάς καρύδι, κρύβει στην καρδιά του ένα άσβεστο πάθος για την Ντέιζι, τον πρώτο και μοναδικό έρωτά του. Και για χάρη αυτού του έρωτα δεν θα διστάσει να τα θυσιάσει όλα.
Το βιβλίο έχει μεταφερθεί πέντε συνολικά φορές στην οθόνη. Η πρώτη ταινία μάλιστα γυρίστηκε μόλις το 1926 και ήταν φυσικά βουβή. Πιο διάσημο μέχρι πρόσφατα ήταν το φιλμ του 1974, σε σενάριο του Φράνσις Κόπολα, με πρωταγωνιστές τους Ρόμπερτ Ρέντφορντ και Μία Φάροου. Εκείνο το κινηματογραφικό εγχείρημα χαρακτηριζόταν από την σχετικά άτολμη σκηνοθεσία του Τζακ Κλέιτον, ο οποίος προσπαθώντας να μείνει πιστός στο γράμμα του βιβλίου, έχανε τελικά το πνεύμα του.
Αντίθετα, η ταινία του Μπαζ Λούρμαν που κάνει πρεμιέρα αυτές τις μέρες (16 Μαϊου 2013) στις αίθουσες, είναι μια πολύ τολμηρή διασκευή. Το σενάριο παίρνει μεγάλες αποστάσεις από το βιβλίο, αποφεύγοντας να ακολουθήσει ακόμη και τη δομή του. Όμως η σκηνοθεσία, το μοντάζ, ο τρόπος κινηματογράφησης και οι ερμηνείες, προσπαθούν και εν μέρει πετυχαίνουν, να αναδείξουν το λεπτό ύφος του Φιτζέραλντ και να αποτυπώσουν το πνεύμα της «τρελής» εκείνης εποχής.
Όπως σε όλες οι ταινίες του Αυστραλού σκηνοθέτη (“Romeo + Juliet”, “Moulin Rouge!” “Australia”), έτσι και εδώ το κύριο βάρος πέφτει στο οπτικοακουστικό μέρος, το οποίο είναι αφάνταστα πληθωρικό και στυλιζαρισμένο -σε βαθμό που, σε κάποιες σκηνές, να γίνεται κάπως κουραστικό. Τα πάρτι στην έπαυλη του Γκάτσμπυ κινηματογραφούνται με μεθυστικό τρόπο, η νυχτερινή Νέα Υόρκη παρουσιάζεται λουσμένη στο φως, η μουσική κυριαρχεί παντού…
Την ίδια στιγμή, ο σκηνοθέτης «παίζει» με την τρισδιάστατη εικόνα και τις ευκολίες που προσφέρει η ψηφιακή τεχνολογία. Για παράδειγμα, σε πολλές σκηνές βλέπουμε το background να διαφοροποιείται χρωματικά και αισθητικά από όσα συμβαίνουν στο πρώτο επίπεδο. Τα οπτικά αυτά παιχνίδια θα τα χαρούν ακόμη περισσότερο όσοι επιλέξουν να παρακολουθήσουν την 3D βερσιόν.
Τους βασικούς ρόλους, ερμηνεύουν οι Λεονάρντο Ντι Κάπριο (Γκάτσμπυ) και Κάρεϊ Μάλιγκαν (Ντέιζι), ενώ ο Τόμπι Μαγκουάιρ κρατάει το ρόλο του Νικ, του αφηγητή της ιστορίας. Όλοι τους διαθέτουν μια φυσική λάμψη, ενώ οι κάπως επιτηδευμένες ερμηνείες τους εντάσσονται στο πνεύμα της ταινίας, η οποία θυσιάζει συνειδητά τον ρεαλισμό, με στόχο να επιβάλει ένα συγκεκριμένο ύφος. Σε ανάλογους ρυθμούς άλλωστε, κινείται και το σάουντρακ. Αν και το βιβλίο είναι «βουτηγμένο» στην τζαζ εκείνης της εποχής, η ταινία είναι πλημμυρισμένη από ένα ιδίωμα που ενώνει την τζαζ με το χιπ χοπ και τα άλλα σύγχρονα είδη.
Η ταινία
Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ (The Great Gatsby), 2013, 142 λεπτά
Σκηνοθεσία: Μπαζ Λούρμαν
Παίζουν: Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Τόμπι Μαγκουάιρ, Κάρεϊ Μάλιγκαν, Τζόελ Έντγκερτον, Ίσλα Φίσερ, Ελίζαμπεθ Ντεμπίκι
Το βιβλίο
Το μυθιστόρημα του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ κυκλοφορεί σε τρεις ελληνικές μεταφράσεις: Μία από την Αργυρώ Ζαχαρίου (Παπαδόπουλος), μια από τον Φώντα Κονδύλη (Πατάκη) και μια τρίτη από τον Άρη Μπερλή (Άγρα). Ο τελευταίος προτίμησε να μεταφράσει τον τίτλο ως «Ο μεγάλος Γκάτσμπυ».
Δείτε το τρέιλερ εδώ: http://www.youtube.com/watch?v=TaBVLhcHcc0
