Φίλιππος Φιλίππου
Όπως έχουμε γράψει στον Αναγνώστη, παρουσιάζοντας το μυθιστόρημα Γερουλντελγγέρ, μετά τον Γάλλο Καρίλ Φερέ, ο οποίος έγραψε μυθιστορήματα που διαδραματίζονται στη Νότια Αφρική, την Αργεντινή και τη Νέα Ζηλανδία, ο συμπατριώτης του Ιάν Μανούκ (1949), δημοσιογράφος, εκδότης και συγγραφέας, μας μεταφέρει στην Άπω Ανατολή. Συγκεκριμένα μας ταξιδεύει στη μυθική Μογγολία, την πατρίδα του περιβόητου Τζένγκις Χαν. Ύστερα από την παραμονή του στη χώρα, αποφάσισε να μοιραστεί τις εντυπώσεις του με το αναγνωστικό κοινό, γράφοντας αστυνομικά μυθιστορήματα με ήρωα τον αστυνομικό διοικητή Γερουλντελγγέρ.
Θυμίζουμε ότι ο συγκεκριμένος ήρωας, γύρω από τον οποίο περιστρέφεται το ενδιαφέρον του Μανούκ, είναι ένας πονεμένος άντρας που η γυναίκα του εξαφανίστηκε και η μεγάλη του κόρη, η Σαραά, επιδίδεται σε ασωτίες. Στο προαναφερθέν μυθιστόρημά του, ο ήρωας ξεκαθαρίζει τη δολοφονία Κινέζων που διευθύνουν ένα εργοστάσιο και μερικών ντόπιων κοριτσιών μαζί με την αστυνόμο Ογιούν και την ιατροδικαστή Σαλονγκό.
Εδώ η ιστορία αρχίζει κάποιον χειμώνα με πολικό ψύχος, καθώς χιονοθύελλες σαρώνουν τη χώρα κι ενώ η θερμοκρασία είναι μείον είκοσι πέντε βαθμοί, με την Ογιούν να καταφεύγει στο δωμάτιο ενός στρατώνα, όπου υποκύπτει στη γοητεία ενός στρατιωτικού, του Γκουριάν, και κάνει έρωτα μαζί του, μολονότι αρχικά δεν ήθελε. Στη συνέχεια, βλέπουμε τον Γερουλντελγγέρ, σε διαφορετικό σημείο της Μογγολίας, σε μια δύσβατη περιοχή, μπροστά σε ένα νεκρό ανθρώπινο σώμα, πεσμένο σε μια χαράδρα. Πώς βρέθηκε εκεί; Μήπως έπεσε από κάποιο ελικόπτερο; Ύστερα βλέπουμε την Σολονγκό, η οποία εξετάζει μια νεκρή γυναίκα που πέθανε από αιμορραγία: πρόκειται για μια πόρνη, την Κολέτ, φίλη του Γερουλντελγγέρ, που δολοφονήθηκε στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου. Ακριβώς γι’ αυτό ο επιθεωρητής θεωρείται ύποπτος και ανακρίνεται από τους συναδέλφους του, ενώ ταυτόχρονα ερευνά τη δολοφονία του καθηγητή Αγκόπ Μπογιατζιάν και την εξαφάνιση του υιοθετημένοι γιου της Κολέτ.
Το μυθιστόρημα μπορεί να χαρακτηριστεί περιπετειώδες θρίλερ, καθώς οι ήρωες περιπλανώνται εδώ κι εκεί, στα όρη και στα βουνά, στις στέπες, τους λόφους και την πρωτεύουσα της Μογγολίας Ουλάν Μπατόρ, στη γειτονική Ρωσία, όπου δρουν Ρώσοι μα και Κινέζοι κακοποιοί. Ένας από αυτούς πάει και στη Γαλλία, όπου καταλήγουν παιδιά που τα διακινεί ένα παράνομο κύκλωμα με σκοπό τις μικροκλοπές και τη ζητιανιά, μια έκνομη επιχείρηση που αποφέρει εκατομμύρια από τις δραστηριότητές της σε όλη την Ευρώπη. Μάλιστα, ο Μανούκ εισάγει στην ιστορία κι έναν γάλλο αστυνομικό, τον Ζαρζά, αρμενικής καταγωγής, όπως ο συγγραφέας (το πραγματικό του όνομα είναι Μανουκιάν).
Ο Μανούκ δίνει ένα σωρό πληροφορίες για τη συγκεκριμένη χώρα, όπου το προηγούμενο καθεστώς ήταν υποχείριο της Σοβιετικής Ένωσης –ολόκληρες πόλεις είχαν κτίσει οι Ρώσοι, σε μέρη όπου υπήρχαν κοιτάσματα ουρανίου, μεταφέροντας εκεί εργαζόμενους από τη χώρα τους. Η πτώση του φιλοσοβετικού καθεστώτος το 1990 ήταν η αρχή ενός νέου ξεκινήματος για τους Μογγόλους, οι οποίοι απέκτησαν ξανά τα οικογενειακά τους ονόματα. Πριν από το κομμουνιστικό καθεστώς, η Μογγολία ήταν χώρα νομάδων που ζούσαν στη στέπα, με αυτοκράτορα, με μοναχούς που είχαν προνόμια, με καβαλάρηδες και πολεμιστές. Τώρα, ανακάλυψε τον τουρισμό ως δεύτερη πηγή εσόδων μετά από την εξόρυξη μεταλλευμάτων, ενώ ο λαός της αρέσκεται στον δυτικό, ή αμερικανικό τρόπο ζωής.
Η Μογγολία, όπως τη δείχνει ο Μανούκ, μοιάζει με δυτική χώρα. Στην πρωτεύουσα Ουλάν Μπατόρ υπάρχουν δορυφορικές κεραίες που επιτρέπουν την παρακολούθηση αμερικανικών τηλεοπτικών σειρών, ενώ στους δρόμους κυκλοφορούν νομάδες με πρόσωπα καταβεβλημένα από τον άνεμο και τους χειμώνες, βαδίζοντας δίπλα σε νέα κορίτσια μακιγιαρισμένα με πούδρα και ρίμελ. Υπάρχουν άνθρωποι που είχαν πιστέψει στον κομμουνισμό και τώρα κάνουν την αυτοκριτική τους. Ο συγγραφέας επιχειρεί να μιλήσει για τις τεράστιες αλλαγές που έχουν γίνει στη χώρα στο επίπεδο της διαβίωσης και της διασκέδασης, δείχνοντας το συνονθύλευμα των ξενιτεμένων και των νεόπλουτων, των τουριστών και της ξέγνοιαστης νεολαίας. Γίνονται αναφορές στον Πούτιν και την πολιτική του, στη ραδιενεργή μόλυνση ολόκληρων περιοχών, όπου οι κάτοικοι έχουν ως μέσο όρο ζωής τα σαράντα χρόνια, στις μυστικές υπηρεσίες της Κίνας που αλωνίζουν τη χώρα, στο εμπόριο και την εκμετάλλευση ανθρώπων, κυρίως παιδιών. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που αφορά μιαν άγνωστη σε μας και εν πολλοίς εξωτική χώρα για την οποία γνωρίζουμε ελάχιστα πράγματα.
info: Ιάν Μανούκ, Οι άγριοι καιροί, Μετάφραση Κωνσταντίνος Κωστογιαννόπουλος, Εκδόσεις Στερέωμα, 2017 ,σελ. 546, τιμή 19,08 ευρώ
