Ελένη Καρρά.
Η ιστορία μιας ώρας, μιας ημέρας, μιας αφύπνισης. Η Κέιτ Σοπέν σκιτσάρει με τις λέξεις, ζωγραφίζει με αδρές γραμμές χαρακτήρες, στιγμές, ζωές. Η αφήγησή της παγώνει τον χρόνο και παίζει με τις φωτοσκιάσεις.
Είμαστε στο τέλος του 19ου αιώνα, η Έμμα Μποβαρί και πιο πρόσφατα, η Άννα Καρένινα έχουν ήδη κάνει τις πρώτες απόπειρες μιας άλλης ζωής, καταδικασμένης σε θάνατο, και ξαφνικά στην Αμερική, μια γυναίκα που βρίσκεται στην ανάγκη να βιοποριστεί αρχίζει να γράφει, και να σοκάρει την συντηρητική κοινωνία της εποχής της: στο έργο της Κέιτ Σοπέν, οι γυναίκες τολμούν να υποψιαστούν μια διαφορετικότητα, μια έξοδο από τις συμβάσεις, έναν κόσμο άλλο. Και χωρίς, απαραιτήτως, στο τέλος να πεθαίνουν.
Σπουδαία συγγραφέας, αν και εν πολλοίς άγνωστη στη χώρα μας (το μοναδικό έργο της που έχει μεταφραστεί στα ελληνικά είναι το μυθιστόρημά της «Η αφύπνιση» – Καστανιώτης, 2011), η Σοπέν είναι εξαιρετική στη μικρή φόρμα, «με κινηματογραφική επιμονή», όπως επισημαίνει στο επίμετρο η μεταφράστρια Δέσποινα Σαραφίδου, «στη λεπτομέρεια και στην απόχρωση».
Πέρα από τα διηγήματα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η γνωριμία με την ίδια τη συγγραφέα –τη ζωή, το έργο, και τη δική της καλλιτεχνική και ατομική αφύπνιση. Σ’ αυτό το μικρού σχήματος βιβλιαράκι των 140 σελίδων, η Δέσποινα Σαραφίδου, εκτός από την εξαιρετική μετάφραση, προσφέρει αναλυτικές σημειώσεις με ιστορικές και κοινωνικοπολιτικές αναφορές, και, στο επίμετρο, ένα αναλυτικό εργοβιογραφικό της Σοπέν, στο οποίο ακολουθεί με χρονολογική σειρά της ζωής της. Επίσης, στο βιβλίο περιλαμβάνεται ένα αυτόνομο κείμενο που φέρεται ως το πρώτο (και αδημοσίευτο όσο ζούσε) κείμενο της Σοπέν με τίτλο «Χειραφέτηση: ένας μύθος για τη ζωή», καθώς και μια κριτική μελέτη της Σαραφίδου περί «Κατάκτησης της Αυτοδιάθεσης».
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει, «η ασυνήθιστη αυτή γυναίκα» «κατάφερε να βιώσει, να παρατηρήσει και να μεταδώσει τη μη αναμενόμενη και μη αποδεκτή από τα ήθη της κοινωνίας της ανθρώπινη εμπειρία».
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η αμερικανική κριτική αναφέρει το έργο της Σοπέν, και ειδικότερα το διήγημα «Η ιστορία μιας ώρας» ως το λογοτεχνικό έργο στις σελίδες του οποίου γεννήθηκε ο σύγχρονος φεμινισμός.
info: Κέιτ Σοπέν, Η ιστορία μιας ώρας και άλλα διηγήματα, Μετάφραση-επιμέλεια: Δέσποινα Σαραφίδου, Εκδόσεις ΡΟΕΣ
