Της Ελένης Σβορώνου.
Το μυθιστόρημα Η Εξαφάνιση των Λία Ζώτου και Θοδωρή Καραγεωργίου (εκδ. Ψυχογιός) απευθύνεται σε νέους από 15 ετών και άνω και σε ενήλικες.
Με χαρακτηριστικά αστυνομικού θρίλερ, η περιπέτεια αυτή είναι συγχρόνως και μια ανατομία ανθρώπινων χαρακτήρων και μια ματιά στην αθέατη και διόλου γραφική πλευρά της ελληνικής επαρχίας.
Κεντρική ηρωίδα η Κυβέλη, ένα γυμνασιοκόριτσο που ζει στην Έδεσσα. Είναι ένα ιδιαίτερα ζωηρό και ανήσυχο αγοροκόριτσο που καταπιάνεται με μαστορέματα, βίδες και τανάλιες. Παρασύρει τον κολλητό της φίλο, τον Χάρη σε περιπέτειες και εκφράζει τα συναισθήματα και τις σκέψεις της δίχως περιστροφές και τα στρογγυλέματα των κοινωνικών συμβάσεων. Ο Χάρης τη θαυμάζει απεριόριστα. Κατά βάθος ερωτευμένος μαζί της, δε βρίσκει το κουράγιο να της μιλήσει για τα αισθήματά του. Μόνο τη συντροφεύει στις περιπέτειες και στα παιχνίδια προσπαθώντας πάντα να πηγαίνει με τα νερά της και να αποσπά κανένα καλό σχόλιο.
Ένα βαρύ πέπλο όμως σκεπάζει τη ζωή της Κυβέλης. Από την πρώτη κιόλας σελίδα η ατμόσφαιρα είναι βαριά. Καλοκαίρι του 1995 και η πόλη βράζει. Ασυνήθιστοι στους καύσωνες οι κάτοικοι μένουν κλεισμένοι στα σπίτια τους ώσπου να δύσει ο ήλιος. Στο σπίτι της Κυβέλης όμως ένας άλλος καύσωνας καίει τα σωθικά της οικογένειας: η εξαφάνιση του μικρού της αδερφού, του Ζαφείρη. Μικρό παιδί ήταν, του δημοτικού, όταν μια μέρα έφυγε και δεν ξαναγύρισε. Έψαξαν παντού, έκανε την έρευνά της η αστυνομία, τίποτα. Η υπόθεση μπήκε στο αρχείο. Η μάνα πάντα ελπίζει.
Στο νου έρχεται η υπόθεση της εξαφάνισης του μικρού Άλεξ στη Βέροια, αν και οι αναλογίες είναι ελάχιστες. Η οδύνη όμως μιας ανεξιχνίαστης εξαφάνισης και το βάρος που φέρει η σιωπή της κοινωνίας πρέπει να είναι κοινή στις δυο περιπτώσεις. Την οδύνη πάντως βιώνουν κυρίως τα εναπομείναντα μέλη της οικογένειας της Κυβέλης: η μητέρα της, που αργοπεθαίνει από καρκίνο, η γιαγιά της η Ευθαλία, και η αδερφή της η Ελεονόρα. Ο πατέρας είναι απών τυπικά και ουσιαστικά από τη ζωή τους.
Μια σειρά από συμπτώσεις θα οδηγήσουν την Κυβέλη στα ίχνη των υπαιτίων της εξαφάνισης του Ζαφείρη. Η Κυβέλη θα το κάνει πια σκοπό της ζωής της να αποδώσει δικαιοσύνη. Συλλαμβάνει ένα σχέδιο ανεύρεσης και τιμωρίας των υπευθύνων καθώς με μοναδική μαεστρία συνδυάζει στοιχεία, γεγονότα, τεκμήρια, και δεδομένα. Καθώς η έρευνα προχωρά, μεταμορφώνεται σε μια σύγχρονη Αντιγόνη. Μόνη αυτή αναλαμβάνει να αποδώσει τις τιμές που πρέπουν στον αδερφό της παρακάμπτοντας το Κράτος (τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές). Θεωρεί ότι κανείς δε θα ενδιαφερθεί. Η εμπιστοσύνη της στη δικαιοσύνη και το σύστημα είναι κλονισμένη. Και γι αυτό δεν φταίει μόνο η εφηβεία αλλά η πικρή εμπειρία της.
Αυτοδικία λοιπόν. Η ευφυΐα, το θάρρος, η στρατηγική ικανότητα και η εφευρετικότητα είναι χαρίσματα που διαθέτει και τη βοηθούν. Την οδηγούν σε επιτυχίες αλλά και στη σταδιακή απομόνωσή της από τους πάντες. Ο Χάρης παλεύει να μείνει δίπλα της αλλά εκείνη του ζητά να υπερβεί τον εαυτό του. Δε βλέπει πια τίποτα παρά μόνο τον στόχο. Ολομόναχη, ηρωική αλλά και εμμονική, σκληρή αλλά και ευαίσθητη θέτει πλήθος ενδιαφέροντα ερωτήματα με τη στάση της. Ως που μπορεί να φτάσει κανείς για να υπερασπιστεί ένα δίκαιο αίτημα; Τι σημαίνει να αψηφάς τις κοινωνικές συμβάσεις και την κοινή λογική; Πόσο κοστίζει μια τέτοια στάση; Ένα έντονο υπερεγώ, μιλώντας με ψυχαναλυτικούς όρους, που αψηφά το εγώ και το υποσυνείδητο, μήπως μπορεί να οδηγήσει σε διάλυση το άτομο; Μήπως αυτό λέγεται θυσία και αξίζει τον κόπο;
Πολλά εξαιρετικά ενδιαφέροντα ερωτήματα εγείρονται από τις ζωές των πρωταγωνιστών (παρακολουθούμε παράλληλα τις ζωές πέντε βασικών ηρώων ως το τέλος της πορείας τους). Και για αυτό αξίζει να αφιερώσει τον χρόνο που θέλουν οι 476 σελίδες του βιβλίου που ωστόσο θεωρούμε ότι θα μπορούσαν να είναι πολύ λιγότερες. Σε αρκετά σημεία υπάρχει πλεονασμός επεξηγήσεων των προθέσεων και του παρελθόντος των κεντρικών προσώπων. Η αληθοφάνεια κάποιων συμπτώσεων επίσης ελέγχεται, αλλά η συναρπαστική πλοκή παρασύρει και δε στεκόμαστε σε αυτές τις λεπτομέρειες.
Δυστυχώς το κινητό μας δεν είναι «έξυπνο» και δεν μπορέσαμε να διαβάσουμε τα διαδραστικά QR codes που περιέχει το βιβλίο. Διαβάζουμε όμως ότι παραπέμπουν σε «όμορφα τοπία, ωραίες εικόνες, αντικείμενα και φωτογραφίες που συνοδεύουν ευχάριστα το κείμενο (και δε συμβάλλουν στη λύση του γρίφου…)» (http://www.psichogios.gr/datafiles/videos/captainbook.gr_070414.pdf): ένας ακόμη τρόπος διάδρασης ανάμεσα στο τυπωμένο χαρτί, τον εικονικό και πραγματικό κόσμο.
Οι συγγραφείς γεννήθηκαν σε δύο γειτονικά χωριά της Καβάλας. Η Λία Ζώτου σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ο Θοδωρής Καραγεωργίου έχει σπουδάσει νομικά στο πανεπιστήμιο Metropolitan του Λονδίνου. Άρθρα του και κριτικές για ταινίες, μουσική και βιβλία δημοσιεύονται, κατά καιρούς, σε τοπικές εφημερίδες και σε διάφορες ιστοσελίδες. Από τις εκδόσεις Ψυχογιός κυκλοφορεί και δεύτερο βιβλίο τους Σαν τα φύλλα του καπνού. Περισσότερα στο http://zotou-karageorgiou.blogspot.gr/
