του Γιώργου Παναγιωτάκη.
«Η Κλέφτρα των βιβλίων» είναι μια από εκείνες τις ταινίες όπου το υλικό είναι πρώτης γραμμής και ο σκηνοθέτης έχει τις καλύτερες προθέσεις, αλλά το αποτέλεσμα είναι κάπως άνευρο, ουδέτερο και γενικά υποδεέστερο των προσδοκιών. Το σενάριο βασίζεται στο ομώνυμο μπεστ σέλερ του Αυστραλού Μάρκους Ζούσακ, το οποίο απευθύνεται κυρίως στο εφηβικό-νεανικό κοινό, αλλά μπορεί να διαβαστεί άνετα και από μεγαλύτερους σε ηλικία αναγνώστες. Στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Κώστιας Κοντολέων.
Η ιστορία ξεκινά στη Γερμανία της δεκαετίας του 1930 και ξετυλίγεται στα χρόνια του πολέμου. Κεντρική ηρωίδα είναι μια έφηβη κοπέλα που βρίσκεται αντιμέτωπη με όλες τις δυσκολίες και την φρίκη εκείνης της εποχής. Κυρίως βρίσκεται αντιμέτωπη με τον θάνατο ο οποίος είναι πανταχού παρών και μάλιστα είναι και ο αφηγητής του βιβλίου –ένα εξαιρετικό εύρημα που όμως δεν περνάει με λειτουργικό τρόπο στην ταινία. Αν και είναι αρχικά αναλφάβητη, τα βιβλία θα γίνουν το αποκούμπι και, κατά κάποιον τρόπο, η σωτηρία της. Θα μάθει να διαβάζει έχοντας για βοήθημα το επαγγελματικό εγχειρίδιο ενός …νεκροθάφτη. Αργότερα, θα κλέψει ένα βιβλίο από μια ναζιστική πυρά και η καριέρα της σαν κλέφτρα βιβλίων θα συνεχιστεί με τους τόμους από την εντυπωσιακή βιβλιοθήκη του δημάρχου. Την ίδια στιγμή θα πρέπει να διαφυλάξει ένα μεγάλο μυστικό: Οι θετοί γονείς της κρύβουν στο κελάρι του σπιτιού έναν νεαρό Εβραίο.
Ο Βρετανός σκηνοθέτης Μπράιαν Πέρσιβαλ έχει γίνει γνωστός μέσα από τις υψηλής αισθητικής δουλειές του στην τηλεόραση -μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και η σειρά Downton Abbey. Εδώ, είχε στο πλευρό του κάποια σπουδαία ονόματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, όπως είναι οι Τζέφρι Ρας και Έμιλι Γουότσον που υποδύονται τους θετούς γονείς της ηρωίδας και ο πολυνίκης των Όσκαρ Τζον Γουίλιαμς ο οποίος υπογράφει την μουσική. Ενώ λοιπόν υπήρχαν όλα τα εχέγγυα για μια επιτυχημένη μεταφορά του βιβλίου, το εγχείρημα υπονομεύτηκε από δύο παράγοντες: Από την άτολμη σεναριακή προσαρμογή που αδυνατεί να ακολουθήσει το παιγνιώδες ύφος του συγγραφέα και από την επιλογή του σκηνοθέτη να ρίξει όλο το βάρος στο εικαστικό κομμάτι, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα τους χαρακτήρες. Έτσι, ενώ τα σκηνικά, τα κοστούμια, η φωτογραφία και γενικά τα εξωτερικά στοιχεία είναι απολαυστικά, η ουσία χάνεται. Τα κομμάτια του φιλμ μοιάζουν να μην δένουν μεταξύ τους, οι χαρακτήρες να μην αναπτύσσονται και η συγκίνηση που βγαίνει από κάποιες μεμονωμένες σκηνές να μην μετεξελίσσεται σε κάτι πιο ουσιαστικό. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε ένα καλοφτιαγμένο στην όψη δράμα που αδυνατεί να απογειωθεί και μένει καθηλωμένο στο έδαφος.
Η ταινία
Η κλέφτρα των βιβλίων (The Book Thief), 2013, 130 λεπτά
Σκηνοθεσία: Μπράιαν Πέρσιφαλ
Παίζουν: Σοφί Νελίς, Τζέφρι Ρας, Έμιλι Γουότσον
http://www.youtube.com/watch?v=T7vNJKjJRm8
Το βιβλίο
Μάρκους Ζούσακ, Η κλέφτρα των βιβλίων
Εκδόσεις Ψυχογιός, 616 σελίδες
Μετάφραση: Κώστια Κοντολέων
