Του Γιώργου Παναγιωτάκη.
Η ταινία με τίτλο «Μεγάλες Προσδοκίες» που βγήκε ήδη στους κινηματογράφους στηρίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Ντίκενς. Το μυθιστόρημα γράφτηκε γύρω 
στο 1860 και, όπως πολλά από τα έργα του Ντίκενς, πρωτοδημοσιεύτηκε σε συνέχειες στις σελίδες ενός περιοδικού. Κεντρικός ήρωας (και αφηγητής) είναι ο Πιπ, ένας ορφανός νεαρός, η τύχη του οποίου αλλάζει δραματικά όταν ένας μυστηριώδης ευεργέτης του προσφέρει μια σημαντική περιουσία. Από παραγιός σιδερά γίνεται τζέντλεμαν και μέσα από συνεχείς ανατροπές και δραματικές κορυφώσεις, βιώνει το τέλος των ψευδαισθήσεών του. Στο επίκεντρο της ιστορίας βρίσκεται ο αιώνιος έρωτας του ήρωα για την Εστέλα, την όμορφη και αλαζονική σύντροφο των παιδικών του αναμνήσεων. Ανάμεσα δε στους πολλούς χαρακτήρες του βιβλίου ξεχωρίζουν η πληγωμένη Μις Χάβισαμ, που ζει στο αραχνιασμένο αρχοντικό της ντυμένη πάντα με το νυφικό της φόρεμα και ο Μάγκουιτς, ο κατάδικος με την ευγενική ψυχή, ένας τυπικός ήρωας του Ντίκενς.
Το βιβλίο έχει γνωρίσει δεκάδες κινηματογραφικές μεταφορές. Πιο διάσημη από όλες παραμένει η ταινία του 1946 σκηνοθετημένη από τον Ντέιβιντ Λιν. Ακόμη, αίσθηση έχουν κάνει μια ελεύθερη διασκευή του Αλφόνσο Κουαρόν με τους Ίθαν Χοκ και Γκουίνεθ Πάλτροου (1998), καθώς και μια τηλεταινία του BBC (1999) με τη Σαρλότ Ράμπλινγκ στο ρόλο της Μις Χάβισαμ.
Η πιο πρόσφατη παραγωγή γυρίστηκε το 2012 και έκανε πρεμιέρα στη χώρα μας στις 18 Απριλίου 2013. Τη σκηνοθεσία ανέλαβε ο Μάικ Νιούελ, ένας καλός επαγγελματίας του βρετανικού σινεμά, ο οποίος έχει δοκιμαστεί με επιτυχία σε πολλά είδη: από τις ερωτικές κομεντί («Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία») και τις γκανγκστερικές ταινίες («Ντόνι Μπράσκο»), μέχρι τις υπερπαραγωγές φαντασίες («Χάρι Πότερ 4»).
Στους κεντρικούς ρόλους βρίσκουμε τους Τζέρεμι Ιρβάιν (Πιπ), Έλενα Μπόναμ Κάρτερ (Μις Χάβισαμ), Ραλφ Φάινς (Μάγκουιτς) και Χόλιντεϊ Γκρέιντζερ (Εστέλα). Ένα ενδιαφέρον στοιχείο του καστ είναι ότι τον κεντρικό ήρωα ως παιδί, υποδύεται ο μικρός αδελφός του πρωταγωνιστή, Τόμπι Ιρβάιν.
Όπως θα περίμενε κανείς, η αναπαράσταση της εποχής είναι εξαιρετικά επιτυχημένη, με όλα τα επιμέρους στοιχεία (σκηνικά, κοστούμια κτλ) να είναι πρώτης γραμμής. Ιδιαίτερο στοιχείο είναι η «ηλιόλουστη» φωτογραφία κάποιων σκηνών, που έρχεται σε αντίθεση με αυτό που έχουμε στο μυαλό μας όταν αναφερόμαστε σε ένα βιβλίο του Ντίκενς.
Οι καλύτερες εντυπώσεις προέρχονται από το άνοιγμα της ταινίας και από τις σκηνές που αλλάζουν τη μοίρα του μικρού ακόμα ήρωα (η συνάντησή του με τον κατάδικο,
η πρώτη του επίσκεψη στο αρχοντικό, η γέννηση του έρωτά του για την Εστέλα…). Στη συνέχεια, το φιλμ χάνει κάπως την ζωντάνια του και ακολουθεί έναν δίχως εκπλήξεις ακαδημαϊσμό, που όμως δεν προδίδει το ύφος του βιβλίου.
Ο πρωταγωνιστής Τζέρεμι Ιρβάιν κερδίζει, με τη βοήθεια του όμορφου παρουσιαστικού του, τη συμπάθεια του θεατή. Την ίδια στιγμή, οι Έλενα Μπόναμ Κάρτερ και Ράλφ Φάινς, οι οποίοι έχουν τους πιο «αβανταδόρικους» ρόλους, ακροβατούν στα όρια της καλής ερμηνείας και της καρικατούρας, αλλά χάρη στο σπουδαίο ταλέντο τους καταφέρνουν να σταθούν όρθιοι.
Σε γενικές γραμμές λοιπόν, έχουμε μια αξιοπρεπή μεταφορά που, παρότι δεν διαθέτει την αύρα του αριστουργήματος, μένει πιστή στο πνεύμα του Ντίκενς, αποτελώντας έτσι μια ευπρόσδεκτη κινηματογραφική πρόταση.
Το βιβλίο
Στην Ελλάδα, οι «Μεγάλες Προσδοκίες» έχουν κυκλοφορήσει σε διάφορες εκδόσεις και μεταφράσεις. Στις πιο πρόσφατες συγκαταλέγεται η μετάφραση της Παυλίνας Παμπούδη (Εκδόσεις Πατάκη), καθώς και εκείνες των Αθανάσιου Ζάβαλου (Κέδρος) και Άρτεμης Σταμπουλοπούλου (Πόλις).
Η ταινία
Μεγάλες Προσδοκίες (Great Expectations), 2012, 128 λεπτά
Σκηνοθεσία: Μάικ Νιούελ
Παίζουν: Τζέισον Ιρβάιν, Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, Ραλφ Φάινς
