Μήπως η ευτυχία είναι η μεγαλύτερη απάτη του αιώνα; (του Γιάννη Ν. Μπασκόζου)

Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου.

Ένας Γάλλος συγγραφέας, Francois Roux, ανατέμνει την πρόσφατη γαλλική ιστορία, αναμετριέται με την εποχή της ευημερίας αλλά και αυτήν την κρίσης, δοκιμάζει τα οράματα των ηρώων του, τις επιτυχίες και αποτυχίες τους καταλήγοντας στα απλά ζητούμενα, τις βασικές αξίες της ανθρώπινης ζωής.

Στο μυθιστόρημα του Francois Roux « Η ακαθάριστη εθνική ευτυχία» (μτφρ : Μανώλης Πιμπλής, Πόλις) τέσσερις φίλοι σε τρεις δεκαετίες δοκιμάζουν τα οράματα και τα όρια τους.  Από διαφορετικές τάξεις ο καθένας με διαφορετικά σχέδια για το μέλλον. Ζουν σε μια απομακρυσμένη επαρχία αλλά τα σχέδια τους βρίσκονται πολύ μακριά.

Ο Μπενουά, παιδί αγροτικής οικογένειας ξεκινάει για δημοσιογράφος αλλά καταλήγει, από συγκυρίες, ένας διάσημος καλλιτέχνης φωτογράφος. Ο Ροντόλφ, παιδί μιας εργατικής αριστερής οικογένειας φιλοδοξεί να κατακτήσει μια εξέχουσα θέση στον πολιτικό στίβο. Ο Τανγκί προερχόμενος από μια μικροαστική οικογένεια έχει όνειρο να διευθύνει μια μεγάλη επιχείρηση. Τέλος ο Πολ, δεν ξέρει ακριβώς τι θέλει να γίνει. Θέλει να αποτινάξει τους οικογενειακούς δεσμούς και δοκιμάζει την τύχη του στο θέατρο αλλά και την προσωπική του ευτυχία ως ομοφυλόφιλος.

Η ιστορία ενός κόσμου που ανατίναξε αυτάρεσκα τα όρια που ο ίδιος είχε θέσει

Ο  Francois Roux παραλαμβάνει τους τέσσερις φίλους την ημέρα που αποφοιτούν, μια σημαδιακή ημέρα του 1981 , κατά την οποίαν ο Φρανσουά Μιτεράν αναλαμβάνει να κυβερνήσει με τη βοήθεια των κομμουνιστών.   Ο Ροντόλφ θα σπουδάσει και μέσω ενός πλούσιου πεθερού θα βρεθεί γρήγορα στον κόσμο της πολιτικής, φέρελπις βουλευτής. Ο Τανγκί μετά τις σπουδές του θα εισέλθει στον κόσμο των επιχειρήσεων.  Ο Πολ θα πάει στο Παρίσι να σπουδάσει ιατρική, θα την παρατήσει, θα ζήσει ένα ξέφρενο ερωτικό gay βίο, ενώ θα προσπαθήσει να κάνει και τα πρώτα του βήματα ως μοντέλο και ηθοποιός. Ο Μπενουά είναι ο μόνος που θα μείνει στο χωριό του ασχολούμενος με τη φύση και τη φωτογραφία.

Ο συγγραφέας θα ακολουθήσει τους τέσσερις νεαρούς από το 1981 έως το 1984 και θα τους ξαναβρεί το 2009. Είναι πια και οι τέσσερις φτασμένοι. Ο Τανγκί παντρεμένος με αμερικανίδα διευθύνει έναν πολυεθνικό κολοσσό αρωμάτων.  Ο Ροντόλφ είναι βουλευτής στο σοσιαλιστικό κόμμα και προσπαθεί με μαρκετίστικα κόλπα να διαφοροποιηθεί για να βγει στις επόμενες εκλογές.  Η γυναίκα του Αλίς είναι κρυφά ερωτευμένη με τον φωτογράφο Μπιενουά που τον βοηθά με τα χρήματα της. Ο Πολ γίνεται θύμα του aids και μοναχικός.  Όμως τα χρόνια της ευημερίας και της πλασματικής ευτυχίας τελειώνουν γρήγορα.  Ο Ροντόλφ θα βρεθεί στη δίνη ενός πολιτικού – οικονομικού σκανδάλου, ο Τανγκί δεν θα αντέξει την παραμονή στην επιχειρηματική κορυφή, το σώμα του θα τον προδώσει. Ο Μπιενουά θα μείνει πολύ μόνος αφού ο κρυφός έρωτάς του με την Αλίς θα φάει ένα ισχυρό χαστούκι.  Μαζί τους θα υποφέρουν και οι άνθρωποι του περίγυρου τους. Άλλοι θα καταρρεύσουν, κάποιοι θα πεθάνουν, άλλοι θα απομακρυνθούν. Αρχίζει η κατηφόρα των ηρώων και έρχεται η ώρα του απολογισμού. Οι τέσσερις ήρωες μένουν μόνοι με τον εαυτό τους. Θα αναρωτηθούν τι ήταν τελικά η ευτυχία που κυνηγούσαν; Η Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία (κατά το Ακαθάριστο Εθνικό Εισόδημα) δεν μετριέται ποσοτικά. Ο Πολ ο μόνος που θα κινηθεί σε πιο ήπια επίπεδα, θα μπορούσε να τον χαρακτηρίσει κάποιος και ως τον πιο αποτυχημένο,  θα αναρωτηθεί μήπως η  ιδέα της ευτυχίας είναι πλαστή. Σκέπτεται (και για λογαριασμό των φίλων του ) ότι η ευτυχία δεν είναι κοινό αγαθό που μπορείς να το προμηθευτείς με διάφορες έξυπνες κινήσεις και αναρωτιέται μήπως η ευτυχία είναι η μεγαλύτερη απάτη του αιώνα κι αν η αγωνία τους να φτάσουν στην ευτυχία ήταν ακριβώς αυτό που τους έκανε να υποφέρουν περισσότερο;

O Francois Roux συνδέει τις ζωές των τεσσάρων βασικών του ηρώων με την πρόσφατη ιστορία της Γαλλίας, τις ελπίδες  που σκόρπισε ο Μιτεράν και την καταβαράθρωση των σοσιαλιστών στα σκάνδαλα και στην κρίση. Μυθιστόρημα ενηλικίωσης, τοιχογραφία της σύγχρονης αδιέξοδης δυτικής ζωής, η ιστορία ενός κόσμου που ανατίναξε αυτάρεσκα τα όρια που ο ίδιος είχε θέσει.