του Βαγγέλη Χατζηβασιλείου.
Το τοπίο της κρίσης έχει εγκατασταθεί για τα καλά στην ελληνική πεζογραφία και το πράγμα μοιάζει απολύτως λογικό. Κανένας δεν έχει την υπομονή να περιμένει να δει πώς μπορεί να κατασταλάξει μια ως εξ ορισμού ρευστή και σκοτεινή κατάσταση, που παράγει συνεχώς καινούργιες μορφές πίεσης, σε ένα περιβάλλον όπου οι άνθρωποι είναι υποχρεωμένοι να ζήσουν έναν βίο σχεδόν αβίωτο. Να θυμίσω, όμως, κάποια εύγλωττα δείγματα της παραγωγής μόνο μέσα στο πρώτο εξάμηνο της τρέχουσας χρονιάς; Ανέστιος της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη, Ενυδρείο του Γιώργου Κουτσούκου, Λιβάδια από ασφοδέλι του Βασίλη Δανέλλη. Κι από το αστυνομικό μυθιστόρημα: Τίτλοι τέλους του Πέτρου Μάρκαρη, Άρση απαγορευτικού του Μάρκου Κρητικού, Άσπρα γάντια του Πέτρου Γαλιατσάτου.
Άντρες και γυναίκες, παλαιότερες και νεώτερες γενιές και πεζογράφοι που υπηρετούν τα πιο διαφορετικά λογοτεχνικά είδη επανέρχονται σταθερά στην κρίση για να τονίσουν όχι μόνο τις κοινωνικές, τις οικονομικές, τις πολιτικές ή τις εγκληματικές της πλευρές, αλλά και τα ερωτικά της απόνερα ή το υπαρξιακό της περιεχόμενο. Πρόθυμα θα ομολογήσω πως οι επιδόσεις βελτιώνονται. Οι συγγραφείς δεν σπεύδουν να αναγάγουν τα πάντα στην κρίση και φροντίζουν να αναζητήσουν πλήθος ενδιάμεσες λύσεις ενώ επεξεργάζονται όσο καλύτερα μπορούν τους χαρακτήρες τους, χωρίς να λείπουν κάποτε από τις αποστροφές τους και το χιούμορ ή οι ευτράπελες νότες. Δείγματα όλα αυτά αναμφιβόλως μιας βαθμιαίας ωρίμανσης και εμβάθυνσης μολονότι οι τάσεις για καταγγελία και γενική δαιμονολογία δεν έχουν εκλείψει και επανακάμπτουν συχνά με μιαν εξαιρετικά αποθαρρυντική επιμονή.
Μένοντας εν πάση περιπτώσει στο γόνιμο μέρος, θα πρέπει να έχουμε κατά νουν πως μέχρι τώρα τουλάχιστον όσοι καταπιάνονται με την κρίση δεν επινοούν ακριβώς ένα σχήμα για την κατανόηση και την ερμηνεία της: περισσότερο αποτυπώνουν μιαν ακολουθία στιγμών που την εμπεριέχουν με αποκαλυπτικό τρόπο. Κι αυτό, όμως, στη φάση που διανύουμε, δεν είναι αμελητέο. Όσο για τα υπόλοιπα, και τα πλέον ουσιαστικά, βρίσκονται ασφαλώς μπροστά μας.
