των Γιάννη Ν. Μπασκόζου και Σάκη Παπαδημητρίου.
Γιορτάζεται σήμερα σε όλο τον κόσμο για 6η συνεχόμενη φορά η Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ.Φέτος την κεντρική εκδήλωση φιλοξενεί η Αβάνα, πρωτεύουσα της Κούβας. Η ημέρα περιλαμβάνει ένα All-Star Global Concert με οικοδεσπότες τον Herbie Hancock και τον Chucho Valdés και μαέστρους τους John Beasley και Emilio Vega.
Παίρνουν μέρος : Ambrose Akinmusire (United States), Carl Allen, (United States), Marc Antoine (France), Richard Bona (Cameroon), Till Brönner (Germany), A Bu (China), Igor Butman (Russian Federation), Bobby Carcassés (Cuba) Regina Carter (United States), Kurt Elling, (United States), Kenny Garrett, (United States) Herbie Hancock (United States), Antonio Hart, (United States), Takuya Kuroda (Japan), Ivan Lins (Brazil), Sixto Llorente (Cuba), Marcus Miller (United States), Youn Sun Nah (Republic of Korea), Julio Padrón (Cuba), Gianluca Petrella (Italy), Gonzalo Rubalcaba (Cuba), Antonio Sánchez (Mexico), Christian Sands (United States), Esperanza Spalding (United States), Chucho Valdés (Cuba), Ben Williams (United States), Tarek Yamani (Lebanon), Dhafer Youssef (Tunisia), Pancho Amat (Cuba), César López (Cuba) .ά
H UNESCO (ο οργανισμός του ΟΗΕ που ασχολείται με εκπαιδευτικά, επιστημονικά και πολιτιστικά θέματα) ανακήρυξε την 30η Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Τζαζ Μουσικής, κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του οργανισμού τον Νοέμβριο του 2011 στο Παρίσι.
Σκοπός του εορτασμού είναι «να φωτίσει τον σπουδαίο ρόλο της τζαζ ως μορφή τέχνης και μέσο επικοινωνίας που υπερβαίνει τις διαφορές». Η πρωτοβουλία ανήκει στον διάσημο αμερικανό τζαζίστα Χέρμπι Χάνκοκ και πρέσβη καλής θελήσεως της UNESCO, ο οποίος χαρακτήρισε την τζαζ «φωνή ελευθερίας».
Η 30η Απριλίου επιλέχτηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Τζαζ, επειδή συμπίπτει με την τελευταία ημέρα του Μήνα της Τζαζ, που εορτάζεται κάθε Απρίλιο στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες αποτελούν τη γενέθλια χώρα της τζαζ μουσικής.
Με την ευκαιρία της ημέρα υπενθυμίζω μερικούς αφορισμούς για την μουσική τζαζ ειπωμένους από διάσημους μουσικούς της. Τις ανασύρω από ένα παλιότερο δημοσίευμα του Σάκη Παπαδημητρίου στον Αναγνώστη, ο οποίος παρουσίασε το βιβλίο «101 μικροδιδάγματα της τζαζ», «101 Microlezioni di jazz», που κυκλοφόρησε το 2011 από τον ιταλικό εκδοτικό οίκο 22publishing S.r.l., Via Morozzo della Rocca n.9, 20123, Μιλάνο. Ο οίκος αυτός συνδέεται με το περιοδικό Musica Jazz. Επιλογή-επιμέλεια των Filippo Bianchi και Pier Paolo Pitacco.
Έγραφε ο Σάκης Παπαδημητρίου : “Πρόκειται για μια εξαιρετική έκδοση, από κάθε άποψη. Αυτής της πρωτότυπης, ποιητικής, παιχνιδιάρικης και κομψής έκδοσης, ποιοι είναι οι δύο υπεύθυνοι; Ο FilippoBianchi υπήρξε επί πολλά χρόνια διευθυντής του μηνιαίου περιοδικού Musica Jazz. Εδώ αξίζει να τονιστεί ότι το περιοδικό αυτό ιδρύθηκε το 1945 από τον Gian Carlo Testoni, στο Μιλάνο, όταν δεν είχε καλά καλά τελειώσει ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Και κάτι ακόμη που διαβάζουμε στην πρώτη σελίδα με τα στοιχεία του τεύχους, τους συνεργάτες κτλ: ότι το περιοδικό Musica Jazz από το 1945 δεν έχει πάρει ποτέ επιχορήγηση από το δημόσιο”.
Στη συνέχεια ο Παπαδημητρίου παρουσίαζε μια πρώτη μετάφραση ορισμένων από τα «101 μικροδιδάγματα της τζαζ» χωρίς άλλα σχόλια.
Miles Davis: Μην παίζετε ό,τι είναι εκεί. Να παίζετε ό,τι δεν είναι.
Steve Lacy: Σε 15 δευτερόλεπτα, η διαφορά μεταξύ σύνθεσης και αυτοσχεδιασμού είναι ότι στη σύνθεση έχεις όλο το χρόνο να αποφασίσεις τι να πεις σε 15 δευτερόλεπτα, ενώ στον αυτοσχεδιασμό έχεις 15 δευτερόλεπτα.
Charles Mingus: Το να κάνεις το απλό πολύπλοκο είναι κοινοτοπία. Το να κάνεις το πολύπλοκο απλό, τρομερά απλό, αυτό είναι δημιουργικότητα.
Ornette Coleman: Η τζαζ είναι η μόνη μουσική στην οποία να μπορεί να παίζεται η ίδια νότα κάθε μέρα, αλλά διαφορετικά κάθε φορά.
Duke Ellington: Το πιο σημαντικό πράγμα που αναζητώ στον μουσικό είναι εάν ξέρει πώς να ακούει.
Gil Evans: Ο αυτοσχεδιασμός είναι όπως όταν κάνεις έρωτα – δεν πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί. Αλλιώς δεν λειτουργεί.
Fats Waller: Αυτό είναι τόσο ωραίο που θα πρέπει να είναι παράνομο.
Paul Bley: Η εξάσκηση φέρνει την τελειότητα. Η ατέλεια είναι καλύτερη.
John Cassavetes: Πάντα κατάφερνα να δουλεύω με όσους δεν επιζητούσαν την επιτυχία. Οι μουσικοί της τζαζ δεν επιζητούν την επιτυχία… Έχουν αυτά τα μικρά τενεκεδένια όπλα – δεν πυροβολούν. Δεν πάνε πουθενά. Τον μουσικό της τζαζ δεν τον απασχολεί μια ζωή συγκροτημένη – θέλει απλώς αυτή την συγκεκριμένη νύχτα, σαν παιδί.
John Coltrane: Κατάλαβα ότι πρέπει να κοιτάξεις πίσω, στα παλιά πράγματα, και να τα δεις κάτω από νέο φως.
Paul Desmond: Το γράψιμο είναι σαν την τζαζ. Μαθαίνεται αλλά δεν διδάσκεται.
George Russell: Ακούστε την σιωπή.
Dexter Gordon: Όταν ξέρεις τους στίχους μιας μελωδίας, αποκτάς και κάποια βαθύτερη αντίληψη για την σύνθεση. Εάν δεν καταλαβαίνεις περί τίνος πρόκειται, τότε στερείς από τον εαυτό σου την ικανότητα να επικοινωνήσεις με το ποίημα.
Misha Mengelberg: Η επιβίωση είναι μια αξία αφ’ εαυτής, και ίσως η λέξη τζαζ να είναι ακόμη ζωντανή γιατί ύστερα από τόσα χρόνια παραμένει ακαθόριστη και διαφορετικοί άνθρωποι της δίνουν διαφορετική έννοια.
Thelonious Monk: Αυτό που δεν παίζεις μπορεί να είναι πιο σημαντικό από αυτό που παίζεις.
Thelonious Monk: Μην παίζεις τα πάντα (ή κάθε φορά). Άφησε μερικές νότες να ξεφύγουν. Υπάρχει και μουσική για να την φανταζόμαστε.
Anais Nin: Τζαζ είναι η μουσική του σώματος.
Woody Allen: Η τζαζ είναι η δεύτερη ζωή μου. Όταν παίζω, δεν είμαι κοντός, δεν φορώ γιαλιά και δεν είμαι ούτε καν Εβραίος.
Paul Desmond: Δοκίμασα να κάνω ασκήσεις για μερικές εβδομάδες και κατέληξα να παίζω πολύ γρήγορα.
Wes Montgomery: Δεν εξασκούμαι ποτέ με την κιθάρα μου… πότε πότε ανοίγω την θήκη και ρίχνω μέσα ένα κομμάτι ωμό κρέας.
Art Blakey: Η τζαζ καθαρίζει την σκόνη της καθημερινής ζωής.
John Lewis: Η ανταμοιβή εκείνου που παίζει τζαζ είναι ότι παίζει τζαζ.
Charlie Barnet: Μάθε τέλεια το μουσικό σου όργανο, μάθε τέλεια τη μουσική και μετά ξέχασε όλες αυτές τις αηδίες και απλώς παίξε!
Steve Lacy: Η λέξη «χρώμα» είναι το ένα από τα κλειδιά, όπως και η λέξη «ελευθερία». Η τζαζ είναι ανεξάρτητη και αλληλοεξαρτώμενη. Δεν υπάρχει κάτι άλλο σαν την τζαζ στον κόσμο όσον αφορά την δράση της συλλογικής επινοητικότητας, εκτός ίσως από την πολιτική. Είναι λοιπόν ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα με αναλογίες και ως σύμβολο. Πράγματι η τζαζ άνοιξε τον δρόμο στην ελευθερία σε πολλές τέχνες, όπως ένας ιός που διαδίδεται σ’ όλο τον κόσμο και μολύνει όσους αγγίζει, συμπεριλαμβανομένων της τεχνολογίας, του κινηματογράφου, της ζωγραφικής, της ποίησης, της ίδιας της ζωής.
Βillie Holiday: Όταν παίζει ο Lester (Young), μοιάζει σχεδόν σαν να τραγουδά. Μπορείς σχεδόν να ακούσεις τα λόγια.
Brian Eno: Κάτι που με ενδιαφέρει πολύ τελευταίως είναι ο περίεργος τρόπος με τον οποίο η τζαζ έχει εισχωρήσει σε πολλές μουσικές. Αυτή είναι η πλευρά της τζαζ που μου αρέσει περισσότερο. Η πλευρά της τζαζ που απολαμβάνω είναι αυτή που φλερτάρει με τα όρια της κατάρρευσης. Όταν η δομή ταλαντεύεται στο χείλος του γκρεμνού και τότε, ξαφνικά, επανέρχεται θριαμβευτικά. Μου φαίνεται ότι η τζαζ λειτουργεί, με άριστο τρόπο, μεταφορικά για όλη τη μουσική και την σύγχρονη πολιτιστική σκηνή.
Dizzy Gillespie: Μου πήρε μια ζωή για να μάθω τι να μην παίζω.
Sun Ra: Άρχισα όπως πετά ένα μικρό πουλί. Δεν χρειάζεται να μάθει πώς να πετάξει, έτσι κι αλλιώς ξέρει πώς να το κάνει, είναι κάτι φυσικό.
Roswell Rudd: Η καινοτομία είναι η επόμενη αναπνοή σου.
Le Corbusier: Η τζαζ, σαν τον ουρανοξύστη, είναι ένα γεγονός και όχι μόνο ένα κατακτημένο έργο. Είναι οι παρούσες δυνάμεις. Η τζαζ είναι πιο προχωρημένη από την αρχιτεκτονική. Αν η αρχιτεκτονική ήταν ακριβώς στο σημείο όπου βρίσκεται η τζαζ, τότε θα ήταν ένα εκπληκτικό θέαμα.
Aldo Romano: Είναι η νότα, αλλά είναι επίσης και η σκιά της νότας.
Bill Evans: Η διαίσθηση πρέπει να οδηγεί τη γνώση, αλλά δεν μπορεί να λειτουργήσει μόνη της.
Carolyn Carlson: Δεν μ’ αρέσει όταν όλα είναι προδιαγραμμένα, η ζωή μου εκεί πάνω στη σκηνή, και δεν μπορώ να υποφέρω την ιδέα ότι τα έχω ήδη δει όλα από πρίν.
Van Morrison: Κατάλαβα την τζαζ, κατάλαβα πώς λειτουργεί. Κι έτσι την εφαρμόζω σ’ όλα τα πράγματα.
Charles Mingus: Στη μουσική μου προσπαθώ να παίζω τον αληθινό εαυτό μου. Ο λόγος που αυτό γίνεται δύσκολα είναι γιατί αλλάζω διαρκώς.
Benny Green: Ο καθένας μπορεί να μάθει σε λίγες εβδομάδες όσα ήξερε ο Louis Armstrong για τη μουσική. Κανείς δεν θα μάθει να παίζει σαν κι αυτόν σε χίλια χρόνια.
Louis Armstrong: Οι μουσικοί δεν βγαίνουν στη σύνταξη. Σταματούν μόνο όταν δεν υπάρχει άλλη μουσική μέσα τους.
Evan Parker: Ο ομαδικός αυτοσχεδιασμός είναι η μόνη μορφή σχέσης που λειτουργεί πραγματικά.
Monk: Να τους αφήνετε πάντοτε να θέλουν κι άλλο.
