Του Γιάννη Ν. Μπασκόζου
Πολλοί λένε ότι είναι ένας «ναός του βιβλίου» στο κέντρο της Αθήνας – το βιβλιοπωλείο «Πολιτεία» στην Ασκληπιού συνεχίζει χρόνια τώρα μια παράδοση πίστης στο βιβλίο. Ο «σκληρός» πυρήνας των καλών αναγνωστών βρίσκεται εκεί. Είναι ότι το Strand για τη Νέα Υόρκη- βρίσκεις τα πάντα και κυρίως τα καλά βιβλία. Ψάχνεις μια παλιά ποιητική συλλογή, μια μετάφραση από τα πορτογαλικά, ένα δοκίμιο για τον ρομαντισμό, ένα περιφερειακό περιοδικό, ξέρεις ότι εκεί έχεις πιθανότητες να τα βρεις.
Η «Πολιτεία» είναι ένα αμιγές, προσηλωμένο στην υπόθεση του βιβλίου, βιβλιοπωλείο. Δεν έχει βιτρίνα, δεν προβάλλει ντάνες με ευπώλητα( τις επονομαζόμενες και τούρτες), δεν κάνει εκδηλώσεις στο χώρο του με συγγραφείς κι άλλους διανοούμενους. Δεν έχει καφέ για τους επισκέπτες του. Δεν τους εμποδίζει όμως να κάτσουν καταγής και να διαβάσουν ένα βιβλίο. Ξεκίνησε από το υπόγειο στην Ασκληπιού 1-3 για να επεκταθεί αργότερα σε δωμάτια και δωματιάκια στο ισόγειο και στον πρώτο όροφο των διπλανών καταστημάτων. Διαθέτει επτά εξειδικευμένα τμήματα βιβλίων κι ένα εύληπτο site. Οι διάδρομοι του είναι γεμάτοι ράφια. Είναι εύκολο να βρεις αυτό που ψάχνεις. Κι αν δεν μπορείς οι υπάλληλοι του είναι εξπέρ, μπορούν να σε καθοδηγήσουν, να σου δώσουν πληροφορίες, να σου αναδείξουν κάτι που αγνοείς. Πρόκειται για ένα πολυδαίδαλο κατάστημα – κάτι που δεν εμποδίζει τους πελάτες του καθώς οι περισσότεροι είναι τακτικοί και γνωρίζουν καλά τα κατατόπια. Ο ιδιοκτήτης του Νίκος Λιβέριος παρά την αλματώδη ανάπτυξή του βιβλιοπωλείου δεν το επέκτεινε σε πολυώροφο κτίριο, δεν σκέφτηκε να μετακομίσει σε μια κεντρική λεωφόρο, δεν θέλησε να μετατραπεί σε αλυσίδα, να πάρει δάνεια και να γίνει πιο glamorous. Κι αυτό τον έσωσε. Η κρίση μπορεί να έχει επηρεάσει και τους δικούς του πελάτες αλλά οι επιπτώσεις είναι πολύ μικρότερες.
Οι εκδότες τον λατρεύουν. Είναι καλοπληρωτής και γρήγορος. Σε αντίθεση με πολλά άλλα βιβλιοπωλεία είναι συνεπής στις υποχρεώσεις του, πληρώνει χωρίς καθυστερήσεις και τσιριμόνιες. Πολλοί εκδότες (κυρίως μικροί και μεσαίοι) μου έχουν πει πως χωρίς την Πολιτεία θα τα είχαν «τινάξει» προ πολλού.
Ο Νίκος Λιβέριος είναι ένας παλιός του χώρου. Δεν δίνει συνεντεύξεις, δεν προκαλεί με τη ζωή του, δεν συμμετέχει στα δημόσια πράγματα. Οι ανταγωνιστές του τον σέβονται, οι βιβλιόφιλοι δεν γνωρίζουν καν τη φωτογραφία του. Ξέρουν ότι του οφείλουν πολλά.. Οι πελάτες της Πολιτείας λατρεύουν τον χώρο της, την έχουν παρομοιάσει με μια μυστική πολιτεία των βιβλίων, με μια υπόγεια στοά μυημένων στο καλό βιβλίο. Δεν έχουν άδικο.
Δεν λέω ότι είναι το μόνο καλό βιβλιοπωλείο στο κέντρο, υπάρχουν κι άλλα. Απλώς ξεχωρίζει.
(Δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ 11/8/2013)
Η περιγραφή αυτή πραγματικά ανταποκρίνεται στη φυσιογνωμία της “Πολιτείας”. Πολλές φορές αναλογίζομαι ότι κάποια βιβλιοπωλεία, λόγω της συνοικιακής τους τοποθέτησης, ίσως να μπορούν να λειτουργήσουν αμεσότερα ως ήσυχοι τόποι καταφυγής του αναγνώστη. Από την άλλη πλευρά, μετά από μια κουραστική καθημερινή μέρα στην αθηναική πραγματικότητα, η “Πολιτεία” μοιάζει ένα από τα λίγα σημεία της πόλης που, αν και κεντρικό, μπορεί να σου χαρίσει κάποιες στιγμές ενός ευχάριστου διαλείμματος.